«کره ماه حاصل تصادم دو قمر پیشین زمین با یکدیگر است»

براساس نتایج تحقیقات جدید احتمالاً در گذشته کره زمین یک قمر کوچک دیگر داشته که با قمر بزرگتر برخورد کرده و به بخشی از آن بدل شده است. وقوع یک چنین تصادمی می‌تواند دلیل تفاوت‌های فاحش بین سطح دو بخش از کره ماه باشد.

براساس این تحقیقات احتمالاً قطر قمر کوچکتر حدود هزار و ۲۰۰ کیلومتر بوده و احتمالاً بر اثر اصابت کره زمین با یک جرم آسمانی با ابعاد کره مریخ به وجود آمده است. دانشوران معتقدند که کره ماه نیز احتمالاً بر اثر همین تصادم شکل گرفته است.

کشمکش بین جاذبه کره زمین و ماه باعث می‌شود که سرعت گردش دورانی ماه کاهش یافته و بنابراین ما همواره یک سوی این قمر را می‌بینیم . تا سال ۱۹۵۹ که فضا پیمای روسی «لونا – ۳» توانست عکس‌هایی از آن بگیرد سوی دیگر کره ماه برای ساکنان زمین ناشناخته بود.

به نوشته وب سایت «اسپیس» نیمه دورتر ماه با نیمه نزدیک‌تر آن تفاوت‌های فراوانی دارد. به عنوان مثال در نیمه نزدیک‌تر ماه مساحت گسترده‌ای از دشت‌های پوشیده از سنگ‌های آتشفشانی وجود دارد در حالی که در نیمه دیگر آن چنین حالتی بسیار نادر است. سطح نیمه نزدیک‌تر ماه تقریباً مسطح و کم ارتفاع است در حالی که در نیمه دیگر معمولاً ارتفاع آن زیاد و کوهستانی است.

طبق نتایج این تحقیقات جدید قمر دوم تقریباً همزمان با کره ماه شکل گرفته است. فضاشناسان معتقدند که کره ماه محصول تراکم توده‌های عظیمی از ذرات فضایی است که بر اثر اصابت یک جرم بزرگ به کره زمین در اطراف این سیاره پخش شده بود. در آن دوران احتمال این وجود داشته که یک قمر کوچکتر نیز شکل بگیرد که ابعاد آن حدود یک سوم کره ماه فعلی بوده است.

اینطور حدس زده می‌شود که قمر دوم کره زمین در نقطه‌ای بین میدان جاذبه زمین و ماه قرار داشته و به دلیل تعادل و یا خنثی بودن نیروی جاذبه این دو جسم بزرگتر در این نقطه، قمر دوم می‌توانسته موقعیت نسبتاً باثباتی داشته باشد. در اصطلاح فضاشناسی به یک چنین مناطقی نقطه تروخان می‌گویند.

اما به دنبال گسترش مدار گردش ماه به دور کره زمین این موقعیت ثبات خود را از دست داده و در نتیجه قمر دوم به سمت کره ماه جذب شده و در نهایت با سرعتی بین هفت تا ۱۰ هزار کیلومتر در ساعت به سطح کره ماه اصابت کرده است. در نتیجه این تصادم آرام قمر دوم به جای ایجاد یک حفره یا شیار بزرگ در سطح کره ماه مثل یک لایه ضخیم سنگی به سطح آن افزوده می‌شود.

وب سایت «اسپیس» آضافه می‌کند که باقیمانده‌های قمر دوم در حقیقت تشکیل دهنده مناطق مرتفع و کوهستانی‌ای هستند که در نیمه دورتر کره ما می‌بینیم. در عین حال بر اثر این تصادم یک اقیانوس عظیم از مواد مذاب در هسته درونی کره ماه به سمت نیمه نزدیک‌تر آن حرکت کرده است. این حالت می‌تواند دلیلی باشد برای وجود حجم زیادی از فسفر و پتاسیم‌های رادیواکتیو، اورانیوم و توریوم در این بخش از سطح کره ماه.

در گذشته دلایل دیگری برای تفاوت سطح نیمه دورتر کره ماه ارائه شده است از جمله اینکه نیروی جاذبه زمین باعث انباشت توده بزرگتری از لایه‌های سنگی و شکل‌گیری کوهستان‌ها در آن نیمه شده‌اند.

مسئولان این تحقیقات جدید که توسط بخش فضاشناسی دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است می‌گویند هنوز کاملاً مشخص نیست که چه عاملی این تفاوت فاحش در سطح دو نیمه کره ماه را به وجود آورده است. با ادامه مأموریت‌های فضایی و جمع‌آوری اطلاعات بیشتر از دو بخش کره ماه پاسخ به این سؤال اسرارآمیز نیز مشخص‌تر خواهد شد.

نتایج این تحقیقات جدید در شماره اخیر مجله «نیچر» منتشر شده است.