گاو آهن؛ راهنمای خرید و انواع آن
گاو آهن: پیشران توسعه ی پایدار کشاورزی
شخم یکی از کلیدی ترین روش های مدیریت خاک است که قرن ها برای آماده سازی زمین برای کاشت، بهبود زهکشی، کنترل علف های هرز و افزایش حاصلخیزی خاک به کار رفته است. این عمل ساده، با بریدن، دانه بندی و زیر و رو کردن خاک، ساختاری مطلوب برای کاشت بذر و رشد گیاهان فراهم می کند.
گاوآهن یکی از قدیمی ترین ابزارهای کشاورزی است که انقلابی چشمگیر داشته و از گاوآهن های ساده و ابتدایی تا ماشین های شخم مدرن سرچشمه می گیرد. از نظر تاریخی، شخم زدن یک مزرعه سخت و پر زحمت بود. با این حال، کشاورزان امروزی این فرصت را دارند که بین انواع گاوآهن و ماشین آلات کشاورزی پیشرفته یکی را انتخاب کنند. با تمام ماشین آلات کشاورزی موجود، یک کشاورز می تواند فقط استراحت کند و در تراکتور بنشیند و بقیه کار را به فناوری واگذار کند.
پیشینه و توسعه گاو آهن
قدیمیترین گاو آهن، چوبدست حفاری دوران پیش از تاریخ است. بدون شک اولین گاو آهنها، چوبدستهایی با دستههایی برای کشیدن یا هل دادن بودند. در زمان رومیان، گاو آهنهای سبک بدون چرخ با تیغههای آهنی که توسط گاو نر کشیده میشدند، رواج داشت. این ابزار میتوانست سطح بالایی خاک را بشکند، اما برای خاکهای سنگینتر شمال غربی اروپا مناسب نبود. گاو آهن چرخدار که ابتدا توسط گاو نر و بعداً توسط اسب کشیده میشد، گسترش کشاورزی اروپا به سمت شمال را امکانپذیر کرد. اختراع خیش در قرن هجدهم که شیار بریده شده توسط تیغه گاوآهن را برمیگرداند، پیشرفت مهمی بود.
در اواسط قرن نوزدهم، خاکهای سیاه چمنزارهای غرب میانه آمریکا، استحکام گاوآهنهای موجود را به چالش کشید. در نتیجه، جان دیر، مکانیک آمریکایی، گاوآهن و خیش یک تکه تمام فولادی را اختراع کرد. پس از آن، گاوآهن سه چرخه سولکی و با ظهور موتور بنزینی، گاوآهن کشیده شده توسط تراکتور به میدان آمدند.
انواع گاو آهن
گاو آهن برگردان دار (MOLDBOARD PLOW):
این نوع گاو آهن از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: تیغه (share) که لایه ای از خاک را برش می دهد، خیش (moldboard) که لایه بریده شده را برمی گرداند، و صفحه کناری (landside) که فشار جانبی ناشی از برگرداندن خاک را تحمل می کند. گاو آهن های برگردان دار اسبی دیگر به طور معمول استفاده نمی شوند و دارای یک تیغه و خیش هستند، در حالی که گاو آهن های تراکتوری دارای ۱ تا ۱۴ تیغه و خیش هیدرولیکی هستند که به صورت پلکانی چیده شده اند. گاو آهن های دو خیشه (listers و middlebusters) دارای دو خیش هستند که خاک را به دو طرف پرتاب می کنند و شیار ایجاد می کنند.
گاو آهن بشقابی (DISK PLOW):
گاو آهن های بشقابی معمولاً دارای سه یا چند بشقاب مقعر جداگانه هستند که به عقب خوابیده اند تا حداکثر عمق را به دست آورند. این نوع گاو آهن برای استفاده در خاک های سخت و خشک، زمین های پر از درختچه یا بوته، یا زمین های سنگی مناسب است. کولتیواتورهای بشقابی، که به گاو آهن های دیسک یک طرفه نیز معروف هستند، معمولاً از یک مجموعه دیسک روی یک محور تشکیل شده اند. آنها معمولاً بعد از برداشت غلات استفاده می شوند و مقداری کاه را برای کاهش فرسایش خاک باقی می گذارند و اغلب دارای تجهیزات کاشت بذر هستند. گاو آهن های دو طرفه (قابل برگشت) دارای بشقاب یا خیش هایی هستند که می توانند مخالف هم عمل کنند، به طوری که یکی شیار ایجاد شده توسط دیگری را پر کند، یا به طور کامل خاک را به سمت راست یا چپ پرتاب کند.
گاو آهن دوار (ROTARY PLOW):
گاو آهن های دوار یا کولتیواتورها دارای تیغه های برش منحنی هستند که روی یک محور افقی با نیروی محرکه نصب شده اند. بیل های دوار شاخه ای، نوعی گاو آهن که عمدتاً برای آماده سازی بستر بذر و کنترل علف های هرز استفاده می شود، با سرعت بالا عمل می کند. اندازه باغ ها از حدود ۰٫۳ تا ۰٫۸ متر عرض برش دارند، در حالی که نوع های تراکتوری بیش از ۳ متر عرض برش دارند.
گاو آهن اسکنه ای (CHISEL PLOW):
ابزارهای عمیق شخم، که عمدتاً برای شکستن لایه های سخت و خاک های متراکم استفاده می شوند، شامل زیرشکن (subsoiler) و گاو آهن اسکنه ای هستند. زیرشکن باید توسط یک تراکتور سنگین کشیده شود، زیرا تیغه فولادی آن قادر است تا عمق تقریباً یک متر (سه فوت) به زیر خاک نفوذ کند. گاو آهن اسکنه ای دارای چندین شاخه سفت و سخت یا فنری با بیل های دو سر است که روی یک میله عرضی با فاصله ۰٫۳ تا ۰٫۹ متر (یک تا سه فوت) نصب شده اند. عمق شخم از کم تا نیم متر (۱٫۵ فوت) متغیر است.
اجزای اصلی یک گاوآهن
• خیش: مهمترین بخش گاوآهن، خیش آن است. خیشها به ساقههایی متصل میشوند و وظیفهی برش، باز کردن شیار، برگردان خاک، سست کردن دانههای خاک و غیره را بر عهده دارند.
• ساقه: ساقهها خیشها را به قاب اصلی گاوآهن متصل میکنند.
• قاب: قاب اصلی گاوآهن، محل اتصال سایر اجزا مانند ساقهها، چرخها و سیستم تنظیم عمق است.
• چرخها: چرخها برای حمل و نقل گاوآهن و همچنین تنظیم عمق شخم مورد استفاده قرار میگیرند.
• سیستم تنظیم عمق: این سیستم به کشاورز امکان میدهد تا عمق شخم را به دلخواه خود تنظیم کند.
نکاتی در مورد استفاده از گاوآهن
• قبل از استفاده از گاوآهن، باید از سالم بودن تمام اجزای آن اطمینان حاصل کرد.
• عمق شخم باید متناسب با نوع خاک و نوع گیاه مورد کشت باشد.
• شخم زدن در زمان مناسب و با سرعت مناسب انجام شود.
• از شخم زدن در زمینهای خیس و گلی باید خودداری کرد.
• گاوآهن ها در انواع مختلفی موجود هستند. نوع گاوآهنی که شما نیاز دارید به نوع خاک، نوع تراکتور و نوع عملیات شخم بستگی دارد.
• از دستورالعمل های سازنده برای اتصال گاوآهن به تراکتور پیروی کنید.
• عمق شخم باید با توجه به نوع خاک و نوع عملیات شخم تنظیم شود.
• تیغه ها و خیش ها را برای هرگونه آسیب بررسی کنید.
• سرعت شخم باید با توجه به نوع خاک، نوع گاوآهن و قدرت تراکتور تنظیم شود.
• شخم زدن در مسیر مستقیم به شما کمک می کند تا از شخم زدن بیش از حد یا ناکافی خاک جلوگیری کنید.
• از برخورد گاوآهن با سنگ ها، درختان و سایر موانع خودداری کنید.
• اگر گاوآهن با خاک یا بقایای گیاهی مسدود شد، توقف کنید و آن را تمیز کنید.
• بعد از اتمام کار گاوآهن را با آب تمیز بشویید و خاک و بقایای گیاهی را از آن جدا کنید.
• گاوآهن را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
• هنگام تعمیر یا تنظیم گاوآهن، موتور تراکتور را خاموش کنید
راهنمای خرید و انتخاب گاوآهن
انتخاب گاوآهن مناسب برای نیازهای شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
نوع خاک:
• خاک های سبک: گاوآهن های بشقابی یا دوار برای این نوع خاک ها مناسب هستند.
• خاک های سنگین: گاوآهن های برگرداندار برای این نوع خاک ها مناسب هستند.
نوع تراکتور:
• تراکتورهای کوچک: گاوآهن های با عرض کم و تعداد خیش های کمتر مناسب هستند.
• تراکتورهای بزرگ: گاوآهن های با عرض زیاد و تعداد خیش های بیشتر مناسب هستند.
نوع عملیات شخم:
• شخم اولیه: گاوآهن های برگرداندار یا اسکنه ای مناسب هستند.
• شخم ثانویه: گاوآهن های بشقابی یا دوار مناسب هستند.
بودجه:
گاوآهن ها در قیمت های مختلفی موجود هستند. قبل از خرید، بودجه خود را تعیین کنید.
برند:
برندهای مختلفی از گاوآهن در بازار موجود هستند. قبل از خرید، تحقیق کنید و برندهای معتبر را انتخاب کنید.
نکاتی برای انتخاب گاوآهن:
• گاوآهنی را انتخاب کنید که با نوع خاک و تراکتور شما سازگار باشد.
• گاوآهنی را انتخاب کنید که به اندازه کافی قوی باشد تا بتواند عملیات شخم مورد نظر شما را انجام دهد.
• گاوآهنی را انتخاب کنید که دارای ویژگی های مورد نظر شما باشد، مانند سیستم تنظیم عمق، چرخ ها و سیستم اتصال.
• قبل از خرید، گاوآهن را امتحان کنید تا مطمئن شوید که به درستی کار می کند.
• از گارانتی و خدمات پس از فروش گاوآهن اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول درباره گاو آهن
۱٫ گاو آهن چیست؟
گاو آهن یک ابزار کشاورزی است که برای شخم زدن زمین، زیر و رو کردن خاک، دفن بقایای گیاهی و کنترل علف های هرز استفاده می شود.
۲٫ چگونه گاو آهن را به تراکتور وصل کنیم؟
برای اتصال گاو آهن به تراکتور، باید از سیستم اتصال مناسب استفاده کنید. این سیستم اتصال می تواند شامل پین ها، قلاب ها و یا سیستم های هیدرولیکی باشد.
۳٫ چگونه عمق شخم را تنظیم کنیم؟
برای تنظیم عمق شخم، می توانید از سیستم تنظیم عمق گاو آهن استفاده کنید. این سیستم تنظیم عمق می تواند شامل جک های هیدرولیکی، چرخ ها و یا پیچ ها باشد.
۴٫ نکات ایمنی در هنگام استفاده از گاو آهن کدامند؟
– هنگام کار با گاو آهن ایمنی را رعایت کنید.
– از کودکان و حیوانات دور نگه دارید.
– هنگام تعمیر یا تنظیم گاو آهن، موتور تراکتور را خاموش کنید.
– قبل از انجام هرگونه کار تعمیراتی یا تنظیمی، منتظر بمانید تا تمام قطعات متحرک متوقف شوند.
سخن آخر
گاو آهن یکی از مهمترین ابزارهای کشاورزی است که نقش حیاتی در آماده سازی زمین برای کشت و زرع دارد. انتخاب گاوآهن مناسب و استفاده صحیح از آن می تواند به افزایش راندمان کشاورزی و تولید محصولات با کیفیت کمک کند.