گرمایش زمین و تغییر مکان ابرها
دانشمندان به تازگی پژوهشی را منتشر کرده‌اند که از آن به عنوان نخستین گام مهم درباره ارتباط میان تغییرات اقلیمی و ابرها یاد می‌کنند.
جابه جایی و تغییر مکان ابرها، به گستردگی شدید مناطق نیمه استوایی در میانه مدارهای ۲۰ و ۳۰ درجه هر دو نیم‌کره انجامیده است
انتشار این تحقیق در شرایطی صورت می‌گیرد که پیشتر واکنش ابرها به پدیده گرمایش زمین به یکی از مبهم‌ترین مسائل اقلیمی در باب آینده این سیاره بدل شده بود و دانشمندان بارها نسبت به تغییر وضعیت ابرها نگرانی خود را ابراز کرده بودند. اینک اما پژوهشی که مجله «نیچر» منتشر کرده تا حدی از این موضوع ابهام‌زدایی می‌کند.
مجله نیچر در تحقیق خود به این نکته اشاره می‌کند که در پی گرمایش زمین نحوه توزیع ابرها در سرتاسر این سیاره تغییر پیدا کرده و ابرها به سرعت در حال تغییر مکان هستند.
این تحقیق با استفاده از تصاویری صورت‌گرفته که طی۲۰ سال گذشته از طریق ماهواره‌های هوا‌شناسی رصد شده است.
بر اساس مشاهدات ماهواره‌ای و مدل‌های دقیق سیستم تغییرات اقلیمی، طی دست‌کم دو دهه گذشته ابرها به سمت قطب‌ها کشیده شدند و از این پس نیز طوفان‌ها و ابرها بیش از پیش از عرض‌های جغرافیایی میانی به سوی دو قطب شمال و جنوب متمایل می‌شوند.
در پی انتقال ابرها، مناطق خشکِ نیمه‌استوایی و نیمه بیابانی گسترش یافته و ابرها از سطح زمین بالا و بالا‌تر رفته و در واقع ارتفاع‌شان نسبت به سطح زمین بیشتر شده است.
واقعیت این است که ابرها با تمایل و حرکت بیشتر خود به سمت دو قطب، تابش کمتری از خورشید را به فضا منعکس می‌کنند و این مسئله خود به گرمایش بیشتر زمین دامن می‌زند.
از سوی دیگر بالا‌تر رفتن ارتفاع ابرها از سطح زمین نیز بدان معنی است که اکثر میزان گرمای ساطع‌شده از خورشید و به عبارتی گرمای جذب شده توسط ابرها، درون ابرها به دام می‌افتد؛ چیزی شبیه به اثر گلخانه‌ای. این واقعه نیز به خودی خود باعث اوج گرفتن دمای زمین می‌شود.
همچنین جابه جایی و تغییر مکان ابرها، به گستردگی شدید مناطق نیمه استوایی در میانه مدارهای ۲۰ و ۳۰ درجه هر دو نیم‌کره منجر شده است. بر اساس گزارش نیچر نرخ افزایش مساحت مناطق نیمه‌استوایی- نیمه بیابانی نیز در آینده بیشتر می‌شود و این مسئله بسیاری از پیش‌بینی‌ها درباره آینده زمین را به چالش خواهد کشید.
آن طور که جوئل نوریس، اقلیم‌شناس برجسته دانشگاه سن‌دیگوی کالیفرنیا و سرپرست تیم پژوهش می‌گوید: «افزایش دی اکسید‌کربن به خنک‌تر شدن استراتوسفر منجر می‌شود. اما از سوی دیگر تروپوسفر (پایین‌ترین لایه جو و نزدیک‌ترین لایه به سطح زمین) به تدریج گرم و گرم‌تر می‌شود و این به معنی بالا‌تر رفتن ابرها است.»
جوئل نوریس تغییر مکان ابرها را یکی از عظیم‌ترین تغییرات عمیق سیاره‌ای می‌داند و دراین‌باره می‌گوید: «آنطور که ما دریافتیم الگوی تغییر مکانیسم ابرها کاملاً با الگوی گرمایش کره زمین مطابقت می‌کند.»
تا کنون و بر اساس پیش‌بینی‌های متعدد سازمان ملل متحد، دمای زمین تا پایان قرن حاضر (نسبت به آغاز صنعتی شدن) حداکثر ۴.۶ سانتیگراد افزایش پیدا می‌کرد. اما با احتساب تغییر مکان ابرها، گسترده شدن مناطق نیمه بیابانی، بالارفتن ارتفاع ابرها و افزایش اثرگلخانه‌ای، پدیده‌گرمایش زمین در سال‌های پیش رو به مراتب شدید‌تر و فراتر از تصور خواهد بود.
