گرم شدن بیضهها و تأثیر آن در عدم رشد اسپرم

بیضههای اکثر پستانداران درون کیسهی بیضه خُنک نگه داشته میشوند و بالا رفتن دمای بیضه باعث مختل شدن اسپرمزایی و در نتیجه ناباروری جنس نَر میشود.
اکنون تیمی از محققین ژاپنی مطالعهی دقیقی روی این موضوع انجام دادهاند و فرآیند ایجاد ناباروری در اثر گرم شدن بیضهها را تشریح کردهاند. آنها نشان دادهاند که مختل شدن اسپرمزایی در چندین مرحله رخ میدهد و وابستگی جدی به دما دارد.
اسپرمزایی فرآیندی است که طی آن اسپرم درون لولههای اسپرمساز بیضه، از سلولهای زایا تولید میشود. اسپرمزایی در دمای ۳۴ درجهی سانتیگراد تا حدودی تحت تاثیر قرار میگیرد و رسیدن دما به ۳۷ تا ۳۸ درجه اثر شدیدی بر روی آن دارد، زیرا در این دما سلولهای زایا عملکرد خود را انجام نمیدهند و حتی میمیرند. در این مطالعه آسیبپذیری اسپرمزایی نسبت به افزایش دما با دقت بالایی بررسی شده است.
در گذشته مطالعات زیادی در مورد اثر گرما بر اسپرمزایی انجام شده است و در آنها از نمونههای حیوانی استفاده شده و با بالا بردن دمای بیضههای حیوانات این موضوع مطالعه شده است. با این حال، در این نوع مطالعات، امکان اندازهگیری دقیق دمای بیضهها وجود ندارد و از طرف دیگر امکان مجزا کردن اثرات دیگر پارامترها بر روی اسپرمزایی نیز وجود ندارد و به همین دلیل نتایج این نوع مطالعات را نمیتوان با اطمینان قبول کرد.
دانشمندان ژاپنی برای غلبه بر محدودیتهای آزمایش بر روی بیضهی حیوانات، به انجام آزمایش بر روی سلولهای بیضه به انکوباتور آزمایشگاهی روی آوردهاند. آنها سلولها بیضهی موش را در دماهای مختلف پرورش دادهاند و دریافتهاند که اسپرمزایی بین دماهای ۳۰ تا ۴۰ درجهی سانتیگراد در چندین مرحله وابستگی شدیدی به دما دارد. دانشمندان اصلاً انتظار بهدست آوردن این نتایج را نداشتهاند و فکر نمیکردند بتوانند این پدیده را با این وضوح مشاهده کنند. این کار تنها با پرورش دادن سلولهای بیضه در آزمایشگاه میسر شده است.
محققین دریافتهاند که در ۳۴ درجه یکی از مراحل اسپرمزایی مختل میشود و در ۳۷ تا ۳۸ درجه نیز جفتشدن کروموزومها و در نهایت تشکیل دیاِنای مختل میشود و در نتیجهی انجام نشدن این پیشنیازها، اسپرمزایی به طور کل مختل شده و فرد نابارور میشود.