۱۰ مقصد برتر گردشگری ادبی از دید نشنال جئوگرافی

گردشگری ادبی زیرشاخه‌ای از گردشگری فرهنگی به شمار می‌رود. در این نوع از گردشگری به رویداد‌های مرتبط با فضای داستان‌ها و همچنین محل زندگی نویسندگان و شاعران پرداخته می‌شود؛ به عنوان مثال دنبال کردن مسیر‌هایی که یکی از شخصیت‌های رمانی معروف آن‌ها را در داستان‌اش طی کرده است، بازدید از خانه‌هایی که نویسندگان در آن‌ها زندگی‌ کرده‌اند یا بازدید از قبرهای شاعران. بیشترین دلیل اهمیت گردشگری ادبی در درک بهتر شرایطی است که تحت آن نویسنده یا شاعر به نوشتن اثر خود پرداخته‌ است. در این مقاله با ۱۰ مقصد معروف گردشگری ادبی در جهان از دیدگاه نشنال جئوگرافی آشنا می‌شویم.

ادینبرو، اسکاتلند

تجربه ثابت کرده است که اکثر گردشگرانی که پا به ادینبرو می‌گذارند، هدفی جز گردشگری ادبی ندارند. حال و هوای خاص این شهر در طول قرن‌ها است که به پرورش ذهن و خلاقیت نویسنده‌ها و شاعران کمک کرده و فضای منحصر به فرد ادینبرو تا به امروز الهام‌بخش بیش از ۵۰۰ رمان بوده است؛ از اشعار حماسی ملی رابرت برنز در قرن ۱۸ بگیرید تا آثار مدرن و معاصر نویسندگانی مانند یان رانکین و الکساندر مک‌کال اسمیت.

تور کافه‌گردی و سر زدن به پاتوق نویسندگان، تورهای پیاده‌روی و گشت و گذار مخصوص کتاب‌های «بازرس ریباس» اثر رانکین و «رگ‌یابی» اثر اروین ولش می‌تواند اولین و در دسترس‌ترین گزینه‌های گردشگردی ادبی در ادینبرو به شمار بروند. اگر زمان کافی برای تور و گشتن در شهر را ندارید، بهتر است به «موزه نویسندگان» (Writers’ Museum) سر بزنید. این موزه در کوچه‌ای سنگفرش شده و در ساختمانی متعلق به قرن ۱۷ قرار دارد. نمایشگا‌ه‌های این موزه به سه‌گانه معروف ادبیات، یعنی رابرت برنز، سر والتر اسکات و رابرت لوئیس استیونسون اختصاص یافته است.

دوبلین، ایرلند

اگر به دوبلین سفر کرده‌اید، به تور کافه‌گردی بپیوندید، به پاتوق نویسندگان بزرگی مانند جیمز جویس سر بزنید و از محیط‌هایی بازدید کنید که نویسندگان، مواد اولیه داستان‌ خود را از آنها الهام گرفته‌اند. هم‌چنین می‌توانید مسیر‌هایی را دنبال کنید که لئوپولد بلوم، شخصیت معروف کتاب «اولیس» اثر جویس، در دوبلین طی کرده است. «موزه نویسندگان دوبلین» (Dublin Writers Museum) را فراموش نکنید. این موزه در بزرگداشت سلسله‌ای از میراث ادبی کشور برپا شده است که ریشه‌ در اشعار ایرلندی و داستان‌‌سرایی‌های سلتی دارد. «تئاتر ابی» (Abbey Theatre) نیز که توسط ویلیام بوتلر ییتز، چهره برجسته ادبیات قرن ۲۰، در سال ۱۹۰۳ پایه‌گذاری شد، هم‌چنان به تولید و نمایش نمایشنامه‌‌هایی قوی درسبک‌های مدرن و کلاسیک ادامه می‌دهد.

در سفر به دوبلین، بازدید از «کتاب کیلز» را فراموش نکنید. این کتاب، نسخه‌ای خطی و تذهیب شده با رنگ‌هایی براق از کتاب گاسپل است که قدمت آن به قرون وسطی برمی‌گردد. شما برای بازدید از این اثر ارزشمند می‌توانید به «نمایشگاه کتابخانه قدیمی» (Old Library Exhibition) در کالج ترینیتی مراجعه کنید.

لندن، انگلیس

اگر بخواهیم فهرستی از مکان‌ها و فعالیت‌های مرتبط با گردشگری ادبی را در مورد لندن بنویسیم، مجموعه‌‌ای بزرگ‌تر از ۷ جلد کتاب هری‌ پاتر خواهد شد. برای گردشگران مبتدی بهترین پیشنهاد، گشت و گذار در خیابان‌های لندن و تور‌های پیاده‌روی است. هر هفته بیش از صدها تور ادبی در لندن، برگزار می‌شود که از آن جمله می‌توان به تور شکسپیر، تور چارلز دیکنز و تور‌های متنوع کافه‌گردی اشاره کرد. در سفر ادبی خود به لندن، حتما از کتاب «فرست فولیو» در «کتابخانه بریتیش» (British Library) اثر شکسپیر دیدن کنید؛ شاهکاری ارزشمند که بر خلاف رویه معمول، از معرض دید مردم پنهان نشده و بازدید آن برای عموم آزاد است.

اگر از طرفداران شرلوک هلمز هستید، می‌توانید کتاب راهنمای مخصوص هلمز را تهیه و کاراگاه معروف لندنی را در هر قدم‌اش دنبال کنید. اگر هم جیمز باند را ترجیح می‌دهید، می‌توانید به کافه دوکس بروید و از فضایی دیدن کنید که ایان فلمینگ نام ۰۰۷ را برای مجموعه داستانی‌اش از آن الهام گرفته است. پیش از لندن‌گردی بهتر است اپلیکیشن‌های مخصوص گردشگری ادبی لندن را نصب کنید و از نقشه‌هایی استفاده کنید که مکان‌های مرتبط با ۴۰۰ کتاب را علامت‌گذاری کرده است.

پاریس، فرانسه

اگر در پاریس هستید، به «گورستان پرلاشز» (Pere-Lachaise Cemetery) سر بزنید و از قبر اسکار وایلد دیدن کنید. این قبر سالانه سیلی از سوگواران طرفدار وایلد را به خود جذب می‌کند؛ نمایشنامه‌‌نویسی ایرلندی که در کنار بسیاری دیگر از هنرمندان و نویسندگان تبعیدی، منبع الهام و شادی خود را در پاریس، شهر نور پیدا کرد.

اگر طرفدار همینگوی هستید، می‌توانید به «کافه دو مگو» (Les Deux Magots) در محله‌ی سن ژرمن دی پری سر بزنید؛ جایی که پاتوق همیشگی‌اش بود و امروزه بسیاری از نویسندگان به آنجا می‌روند تا با نشستن روی همان صندلی‌ها شاهکارهای خود را سر و سامان بدهند. هم‌چنین می‌توانید در بخش ادبی «محله لاتن» (Latin Quarter) پیاده‌روی کنید؛ محله‌ای که خانه سابق همینگوی نیز در آن قرار داشته است. این محله چندین خانه موزه را در خود جای می‌دهد که از آن جمله می‌توان به «خانه ویکتور هوگو» (Maison de Victor Hugo) و «خانه انوره دو بالزاک» (Maison de Balzac) اشاره کرد.

سنت پترزبورگ، روسیه

هرچند سنت پترزبورگ، با زرق و برق زیاد و سبک باشکوه باروک در غرب روسیه جلوه‌نمایی می‌کند؛ اما این سرزمین نیمه‌ی تاریکی در تاریخ ادبیات‌ خود دارد. مسیرهای راسکلنیکف، شخصیت اصلی داستان «جنایت و مکافات» را از خانه‌اش تا اتاق آن پیرزن بیچاره رباخوار با تورهای پیاده‌روی سنت پترزبورگ دنبال کنید. هم‌چنین از خانه موزه فیودور داستایووسکی دیدن کنید؛ خانه‌ای که این نویسنده اسطوره‌ای سال‌های پایانی عمرش را در آن زندگی کرد و کتاب «برادران کارامازوف» را در اتاق‌های آن نوشت.

«موزه الکساندر پوشکین» (The Aleksandr Pushkin Museum) نیز یکی دیگر از دیدنی‌های ادبی این شهر به شمار می‌رود. این موزه در آپارتمان سابق این نویسنده و شاعر معروف روس برگزار شده است؛ کسی که در سن ۳۷ سالگی مانند شخصیت اصلی کتاب‌ مشهورش، یوگنی آنگین، در دوئل به طرز وحشتناکی زخمی شد و با مرگ خود ملت روسیه را در اندوهی بزرگ فرو برد. در نزدیکی موزه «کافه ادبی» (Literary Café) قرار دارد؛ محلی که پوشکین پیش از دوئل، آخرین غذایش را در آن خورد.

استکهلم، سوئد

مخترع بزرگ، آلفرد برنهارد نوبل، یک قرن پیش، نام استکهلم را با جوایز نوبلی که در کنار دانشمندان و فعالان صلح‌طلب، به نویسندگان و شاعران موفق نیز اهدا می‌شود، در گردشگری ادبی ثبت کرد. به تالار اصلی شهر بروید، از محل ضیافت سالانه مراسم نوبل دیدن کنید، از تماشای محیط بیرونی لذت ببرید و با خوردن غذا در رستوران آن، طعم شام‌های ضیافت نوبل را تجربه کنید.

هم‌چنین می‌توانید با تورهایی همراه شوید که صحنه‌های به تصویر کشیده شده در کتاب «دختری با خالکوبی اژدها» اثر استیگ لارسن و نماهایی را از دو فیلم اقتباسی از آن، به شما نشان می‌دهند. پیش از پیدایش لیسبت سالاندر، شخصیت اصلی کتاب «دختری با خالکوبی اژدها»، پی‌پی جوراب بلند، معروف‌ترین شخصیت داستانی سوئد به شمار می‌رفت و هنوز مجسمه‌ای از خالق این شخصیت، آسترید لیندگرن، در «پارک تگنرلاندون» (Tegnérlunden park) برپا است.

پورتلند، اورگن

اگر علامت‌گذاری‌های مخصوص در نقشه وجود نداشتند، به احتمال زیاد میان قفسه‌های کتاب‌فروشی‌های «شهر کتاب پاول» گم می‌شدید. این کتاب‌فروشی زنجیره‌ای در پورتلند، در تمام سطح شهر شعبه دارد و با بیش از یک میلیون جلد کتاب نو و دست‌دوم، بزرگترین کتاب‌فروشی جهان به شمار می‌رود.

شما می‌توانید از تور شخصی «کتاب‌ها در کنار شما» استفاده کنید که شامل یک شب اقامت در کتابخانه‌‌ای با ۴۰۰۰ هزار جلد کتاب است؛ کتاب‌هایی که همگی توسط مهمان‌های نویسنده امضا شده‌اند. از دیگر مزایای این تور، اهدای یک جلد کتاب وزین، یک چراغ مطالعه مسافرتی، امتیاز قرض کتاب برای یک شب و هم‌چنین مبلغی اهدایی از طرف شما به سازمان خیریه آموزش کودکان است.

واشنگتن، واشنگتن دی‌ سی

اولین گام برای کشف بخش ادبی واشنگتن، سر زدن به کتابخانه کنگره است؛ کتابخانه‌ای که در سال ۱۸۰۰ افتتاح شد و هم‌چنان بزرگ‌ترین کتابخانه جهان به شمار می‌رود. تور‌های رایگان کتابخانه، اطلاعاتی را درباره اهمیت ادبی و معماری این ساختمان پرشکوه به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهند و شما در همراهی با این تور، می‌توانید از اتاق اصلی مطالعه با شیشه‌های رنگی، نقاشی‌های دیواری و دیوارهای مرمری دیدن کنید.

با شرکت در برخی تورها، می‌توانید به مکان‌های الهام‌بخش والت وایتمن، لنگستون هیوز و دیگر شاعران این شهر سر بزنید و در کتاب‌فروشی مستقل «سیاست و نثر» در بحث‌های ادبی یا جشن‌های رونمایی و امضای کتاب شرکت کنید. «کتاب‌فروشی کرامر و کافه افترورد» (Kramerbooks and Afterwords Café) را فراموش نکنید. این کتاب‌فروشی و کافه بهم چسبیده، در روزهای جمعه و شنبه ۲۴ ساعته باز است.

ملبورن، استرالیا

ملبورن با کشف معادن طلا و مهاجرت کارگران، در سال ۱۸۳۵ بنا نهاده شد و با رشدی چشمگیر امروزه به پایتخت فرهنگی استرالیا تبدیل شده است. در سفر به ملبورن، به «کتابخانه ایالتی ویکتوریا» (State Library of Victoria) سر بزنید. این کتابخانه در نیمه سده ۱۸۰۰ ساخته شده است و بر اساس خواسته سازنده آن ورود به کتابخانه برای تمامی افراد بالای ۱۴ سال آزاد است، «به شرط آنکه دست‌هایی تمیز داشته باشد».

در کتابخانه ایالتی ویکتوریا می‌توانید در بحث‌های مرکز ویلر در بال جنوبی ساختمان شرکت کنید و از تماشای نمای گنبد هشت‌ ضلعی سالن مطالعه که با گفتارهایی از نویسندگان بزرگ آراسته شده است، لذت ببرید. اگر به استراحت نیاز داشتید می‌توانید به «کافه درانکن پوئت» (Drunken Poet) بروید و مجموعه پرتره‌ نویسندگان را بر دیوارهای آن تماشا کنید.

سانتیاگو، شیلی

«موزه لاچاسکونا» (La Chascona) خانه‌ شاعر مردمی، پابلو نرودا است؛ خانه‌ای که این شاعر مشهور به اشعار عاشقانه، معشوقه‌اش را در آن ملاقات می‌کرد و در اتاق‌های آن به نوشتن برخی آثارش پرداخت. موزه لاچاسکونا، ساختمانی آبی و زرد است که بر بالای تپه‌ای در محله بلاویستا در شهر سانتیاگو قرار دارد. یکی دیگر از شاعران معروف شیلی که جایزه نوبل ادبی را نیز از آن خود کرد، گابریلا میسترال نام دارد. شیلی یاد این شاعر برجسته را با نقاشی‌هایی از او روی دیوارهای «پارک سرو سانتا لوسیا» (Cerro Santa Lucia park) و هم‌چنین طرح صورتش بر روی اسکناس‌های ۵۰۰۰ پزویی گرامی داشته است.

دلیل قیمت سرسام‌آور کتاب نو در شیلی به دلیل بازار قدرتمند کتاب‌های دست‌دوم در این کشور است. در روزهای آخر هفته به بازار «محله باریو لاستاریا» (Barrio Lastarria) سر بزنید که در نزدیکی «موزه ملی هنرهای زیبا» (Museo Nacional de Bellas Artes) قرار گرفته است. هم‌چنین برای خرید کتاب‌های دست‌دوم می‌توانید به مغازه‌های کوچک کتاب‌فروشی در تقاطع خیابان پروودنسیا و میگل کلارو بروید. در سفر به سانتیاگو سر زدن به یکی از شعبه‌های «کافه ادبی» را از دست ندهید؛ بخصوص شعبه پارک بالماسدا که حدود ۳۰۰۰ جلد کتاب را در خود جای داده است.