تمرینات انعطافی: مفهوم کشش
شاید بتوان حرکات کششی را یکی از بخش های بحث تناسب اندام و آمادگی جسمانی نامید که به شکلی ادرست در اذهان جا گرفته است. اغلب افرادی را در پارک ها می بینید که خم شده سعی در رساندن انگشتان دست به پنجه ی پایشان دارند. شما هم احتمالا از خودتان می پرسید: یعنی من هم باید این کار را انجام بدهم؟ چقدر باید طول بکشد؟ چه موقع انجام شود قبل از شروع تمرین یا بعد از پایان آن؟
در واقع حتی کارشناسان ورزش نیز در مورد تمام ریزه کاریهای حرکات کششی و به عبارتی تمرینات انعطافی اتفاق نظر ندارند. خود ما هم قبول داریم که ایجاد انگیزه باری اجرا و ادامه ی این حرکات کار آسانی نیست. رساندن کف دست به زمین چندان انگیزه ی پر قدرتی برای تشویق به ادامه نیست.
راه حفظ انعطاف بدن و به عبارتی حرکت آسان و روان مفاصل کشش است. در اینجا به دلایل اساسی گنجاندن حرکات کششی در برنامه ی تمرینات ورزشی می پردازیم:
- حفظ وضعیت صحیح بدن: انعطاف پذیری یکی از راههای بهبود شرایط جسمانی، برخورداری از اندام متناسب و پیشگیری از دردهای عضلانی است. اگر عضلات جلوی گردن، منقبض و کوتاه باشند سر به جلو خم می شود. وقتی عضلات شانه و قفسه ی سینه منقبض باشند شانه به سمت داخل گرد می شود. وقتی عضلات کمر، پشت ران و باسن منقبض باشند انحنای پشت بیشتر می شود.
- کاهش درد پشت: اجرای منظم حرکات کششی می توان درد و ناراحتی را به ویژه در ناحیه ی کمر کاهش دهد. درد اغلب با حرکات کششی کمر و پشت ران کمتر می شود.
- بهبود تعادل عضلانی و هماهنگی: فرض کنید عضله ی جلو ران قوی و عضله ی پشت ران ضعیف و منقبض باشد. همین موضوع سبب وارد آمدن فشار بیش از اندازه روی عضله ی جلو ران خواهد شد. شاید به پیامدهای این مسئله که به اشکال گوناگون بر حرکات شما تاثیر می گذارد فکر نکرده باشید ولی می تواند به کوتاه شدن گام ها در حین راه رفتن منجر شود. عدم تعادل عضلانی آسیب هایی چون کشیدگی عضله را در پی خواهد داشت. همچنین در دست و پا چلفتی شدن شخص و در نتیجه آسیب های بیشتر موثر است.
- حفظ توان کامل حرکتی در دوره ی سالخوردگی: با پیر شدن انسان، تاندون ها (بافتی که عضله را به استخوان پیوند می دهد) نیز به تدریج کوتاه تر و منقبض شده انعطاف بدن محدود می شود. دانشمندان بر این عقیده اند که کلاژن یکی از پروتئین های اصلی موجود در بافت همبند، با پیر شدن، فشرده تر می شود و در نتیجه بدن تدریجا نرمی حرکات خود را از دست می دهد. بر اساس مطالعات انجام شده بسیاری از افراد در ۷۰ سالگی تنها قادر به انجام دادن نیمی از حرکات مفصلی دوران جوانی است.
با از دست دادن انعطاف بدن راه رفتن مشکل تر، گام ها کوتاه تر و در نتیجه رد شدن از جدول کنار خیابان و خم شدن و برداشتن جسمی از زمین بسیار دشوار می شود. در چنین شرایطی احتمال زمین خوردن چندین برابر است که اگر با پوکی استخوان همراه باشد زندگی فرد را در معرض خطرات جدی قرار می دهد. خبر خوب، امکان کاهش قابل توجه این خطرات از طریق کشش منظم عضلات پشت ران، باسن و ساق پا بدون توجه به سن و سال شماست.
- عملکرد ورزشی بهتر: انعطاف پذیری رکن اصلی بسیاری از ورزش هاست. مسلما ژیمناست ها و اسکیت بازان نیاز به انعطاف بدنی بسیار بالایی دارند. شناگران باید از شانه هایی انعطاف پذیر برخوردار باشند در حالی که دوچرخه سواران در مقایسه با ورزشکاران سایر رشته ها به انعطاف پذیری کمتری نیاز دارند. طبق برخی مطالعات انجام شده در بعضی از رشته های ورزشی مثل دوچرخه سواری، داشتن بدنی بیش از اندازه نرم می تواند عامل افزایش آسیب دیدگی در این افراد باشد. نکته ی مهم این است که برای هر رشته ورزشی حد مشخصی از انعطاف پذیری توصیه می شود ولی حتی بی تحرک ترین بدن ها نیز احتیاج به انجام دادن بعضی حرکات کششی پایه دارند.
