خطوط باستانی مثل خط میخی چطور رمزگشایی شده اند

در آغاز باید این نکته بدیهی و پیش پا افتاده اظهار شود که ،رمزگشایی هر خط یا زبان ناشناخته مستلزم دسترسی به مقداری کلید راهنما یا مرجع است و بدیهی است که ازهیچ نمیتوان چیزی بدست آورد.

هنگام رمز گشایی یک خط ناشناخته ،تعدادی از مسائل مقدماتی را که از اهمیت بنیادین برخوردارند میتوان،دربسیاری موارد، حتی پیش از آنکه کار واقعی شروع شود روشن ساخت.جهت خط را میتوان غالبا به وسیله قسمت خالی پایان آخرین سطر کتیبه باز شناخت.رمزگشا میتواند بفهمد که آیا واژه ها با نشانه هایی ازقبیل خط عمودی ،فاصله،دونقطه ویادیگر علائم مشابه که به گونه نظام یافته ای تکرار شده باشند ازیکدیگر جدا شده اند یا نه،و در نتیجه دشواری کار رمز گشایی را ارزیابی نماید.

از همه مهمتر ازروی تعداد علائم نوشته شده معمولا می توان دریافت که آیا خط مورد نظر الفبایی است یا هجانگاری خالص،خطی که کمتر از سی نشانه دارد به احتمال زیاد الفبایی از آب درخواهدآمد؛وامکان موفقیت دررمزگشایی آن بیشتر از یک نظام خطی بغرنج تراست.خطوطی را که دارای پنجاه،صد،یا حتی چند صد نشانه گوناگون اند میتوان به طور موجهی، از پیش،نظامهای خطی هجایی را کمابیش بغرنج تلقی کرد که احتمالا واژه نگارهم درآنها به کاررفته باشد.در رمز گشایی این گونه خطوط مشکلات بزرگتری پیش می آید.

متخصص رمزگشایی،بدون توجه به اینکه باکدامیک از انواع رمزگشایی سروکاردارد،ابتدا درقسمت شناخته متن دوزبانه به جستجوی اشخاص،شهرها،کشورها و جز آن بر می آید،و سپس میکوشد تامعادل آنها را در قسمت ناشناخته پیدا کند.شرط لازم این روش آن است که نامها درهر دو نسخه واقعا یکسان یا شبیه باشند و در اغلب موارد هم چنین اند.مورد نادری که یک نام در دو نسخه کاملا متفاوت باشد ،نیز در زبانهای خاور باستان اتفاق می افتد.به عنوان مثال،شهر آردینی در اورارتو،به زبان اکدی موساسیر نامیده میشد.رمزگشا برای اطمینان ازدرستی روش خود در خواندن نشانه های نوشته شده،به جستجوی شواهد تایید کننده میپردازد،بویژه در موارد مساعدی که نشانه ای واحد بیش از یک بار در یک نام واحد یا در بیش از یک نام واقع شود؛نامها حائز بیشترین اهمیت اند،و اغلب یگانه وسیله دستیابی به اولین جای پای محکم در میدان قرائت یک خط ناشناس به شمار میروند.