دستبرد به گور تاریخی

به نخستین گور کشف‌شده‌ی شهر پارسه در ۱۰۰ متری یگان حفاظت تخت جمشید (پارسه) توسط حفاران غیرمجاز دست‌برد زده شد.

سرپرست هیأت کاوش باستان‌شناسی پای تختگاه تخت جمشید (پارسه) در گفت‌وگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، بیان کرد: در ادامه‌ی کاوش چاه‌های هخامنشی در پای تختگاه تخت جمشید (پارسه)، در یکی از کارگاه‌های کاوش به یک ساختار آجری چهارگوش با اندازه‌ی حدود ۵/۱*۲ متر رسیدیم که آجرهای قیراندودشده داشت. با ادامه‌ی کاوش‌ها مشخص شد که این ساختار یک گور مربوط به دوره‌ی هخامنشی است که اسکلت درون آن به‌دلیل فشار آجرهای سطوح بالاتر به‌شدت آسیب دیده است

افشین یزدانی توضیح داد: براساس بررسی‌های انجام‌شده، این گور در جهت شمال به جنوب است و جسد نیز به پهلو، روبه باختر و به‌صورت جنینی درون گور بوده است. این جسد روی یک کف آجری قیراندودشده بود و دربرابر آن، یک تنگ کوچک آب و زیر سرش یک چراغ پیه‌سوز قرار داده شده بود.

او با اشاره به این‌که این دو شیء برای داشتن آگاهی از بینش فرد دفن‌شده بسیار اهمیت دارند، گفت: چراغ پیه‌سوز نماد روشنایی و تنگ نماد آب است که هر دو عناصری مقدس در فرهنگ ایرانی‌اند که در کنار یکدیگر در گور، احتمالا به‌معنای راه‌گشای متوفی به جهان دیگر قرار داده شده‌اند.

به گفته‌ی این باستان‌شناس، قدمت این گور را با توجه به دو شیء به‌دست آمده، به دوره‌ی هخامنشی می‌توان نسبت داد. در واقع این گور، نخستین گور کشف‌شده از یکی از ساکنان شهر پارسه است.

وی ادامه داد: البته در کاوش‌های حدود ۷۰ سال پیش توسط اشمیت، گورستانی در محلی دیگر ـ حدود یک‌ونیم کیلومتری شمال تخت جمشید (پارسه) ـ پیدا شده بود که آن را به اواخر دوره‌ی هخامنشی یا اوایل دوره‌ی فراهخامنشی نسبت داده‌اند. هم‌چنین گورهای به‌دست آمده در آن زمان، تاق‌باز بودند و درون تابوت‌های سفالی دوتکه با سرپوش قرار داشتند؛ اما تدفین شناسایی‌شده توسط این هیأت باستان‌شناسی در پای تختگاه را از نظر فاصله و موقعیت که در دشت شهر پارسه قرار گرفته است و به‌دلیل کیفیت، به یکی از ساکنان شهر پارسه می‌توان متعلق دانست.

او در این‌باره اظهار کرد: حجم آجرهای به‌کار رفته در این گور و قیراندود شدن آن‌ها نشان می‌دهد که فرد متوفی، سطح اجتماعی روبه بالایی داشته است و او را به اقوام کوچ‌رو نمی‌توان نسبت داد.

یزدانی درباره‌ی اسکلت درون گور، توضیح داد: به‌نظر می‌رسد، او فردی با قد حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر بوده است؛ ولی به‌دلیل این‌که اسکلت به‌شدت آسیب دیده و تقریبا بخش‌های زیادی از آن با خاک ترکیب شده، جنسیت‌اش هنوز مشخص نشده است.

وی هم‌چنین پس از اشاره به کشف ششمین چاه هخامنشی در این محل و این‌که به‌دلیل کمبود زمان کاوش، بررسی این چاه به فصل دیگری موکول شد، بیان کرد: زمانی که بخشی از گور را کاوش می‌کردیم، پس از برداشتن دو لایه آجر، به دهانه‌ی یک تنگ برخورد کردیم که به‌دلیل کم بودن وقت و این‌که به پایان روز رسیده بودیم، برای جلوگیری از آسیب رسیدن به ظرف، ادامه‌ی کاوش و خارج کردن آن به روز بعد موکول شد که متأسفانه، صبح روز گذشته (۲۹ دی‌ماه) متوجه شدیم، دزدان اشیای عتیقه همان شب به این کارگاه کاوش وارد شده و به تخریب بخشی از گور و بردن ظرف تنگ اقدام کرده‌اند.

یزدانی با بیان این‌که به‌نظر می‌رسد، آن‌ها حدود یک یا دو ساعت وقت کافی برای انجام این کار داشته‌اند، گفت: این افراد همراه خود چاقو و کلنگ داشتند که چاقوی آن‌ها جا مانده است. آن‌ها پس از کندن یکسری از آجرها، تنگ آب را سرقت کرده‌اند. با این حال، به‌نظر می‌رسد که چراغ پیه‌سوز را ندیده‌اند و ما آن را خارج کردیم.

وی با اشاره به این‌که اسکلت داخل این گور بسیار تخریب شده و جدا کردن آن سخت و حتا غیرممکن است، تأکید کرد: حفاظت از این منطقه و محل کاوش، وظیفه‌ی یگان حفاظت تخت جمشید (پارسه) بوده و متأسفانه در این‌باره کوتاهی شده است. اکنون پس از دست‌برد زدن به گور کشف‌شده، یگان حفاظت سربازی را برای نگهبانی و حفاظت از محل به‌صورت شبانه‌روزی گذاشته است. این درحالی است که یگان حفاظت در ۱۰۰ متری محل کاوش مستقر و از محدوده‌ی کاوش در این منطقه نیز مطلع است؛ اما متأسفانه در روزهای پایانی کاوش، سربازی را برای حفاظت از منطقه گذاشته‌اند، با وجود این‌که حدود ۴۰ روز است که در این محل به کار مشغول هستیم و در چاه‌های کشف‌شده نیز آثار تاریخی به‌دست آمده بودند.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *