روح زخمی؛ آشتی با کودکی خود

کسانی که در کودکی آسیب روحی و روانی دیده باشند، در بزرگسالی از این آسیب‌ها رنج می‌برند. برای به دست آوردن آرامش، پیشنهاد روان‌شناسان به چنین افرادی آن است که با گذشته و والدین خود آشتی کنند.

مادر وقت نداشت و پدر برای هر موضوع کوچکی از کوره درمی‌رفت. این‌ها خاطراتی هستند که ممکن است هر کس از دوران کودکی در یاد داشته باشد. موقعیت‌هایی که در آن کودک احساس می‌کند از طرف مادر و پدر مورد رفتار بی‌انصافانه قرار می‌گیرد یا حس می‌کند والدین، وی را دوست ندارند.

بهتر است پدرو مادر را از زاویه یک فرد بزرگسال نگاه کرد، که آن‌ها چگونه زندگی کرده‌اند، دوران کودکی‌شان چگونه بود و چه ضربات سرنوشت‌سازی را در زندگی‌شان متحمل شده‌اند.

درد زخم‌های دوران کودکی و تجربه رفتار غیرمنصفانه از جانب والدین، اغلب در زندگی روزانه دوران بزرگسالی برمی‌گردند. فرد احساس می کند که بی‌ارزش و دوست‌نداشتنی است؛ یا  کسی است که هیچ کاری را درست انجام نمی‌دهد. این‌ها احساساتی هستند که می‌توانند تمام زندگی یک فرد بزرگسال را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین آشتی کردن با دوران کودکی و والدین ضروری است.

برتولت اولزامر، روان‌شناس، در کتاب خود «آشتی درونی با والدین: هفت گام برای آشتی» بر این نکته تأکید کرده است که روش و شیوه زندگی بسیاری از انسان‌ها اساساً تأثیر گرفته از طرز تفکر و رفتار پدر و مادر آن‌هاست. اولزامر پیشنهاد می‌کند که برای به دست آوردن دید مثبت نسبت به زندگی، بهتر آن است که افراد روش برخورد با والدینشان را تغییر دهند.

یکی از راه‌هایی که او پیشنهاد می‌کند این است که فرد نامه‌ای را برای پدر و مادرش بنویسد ولی هرگز آن را پست نکند. یادداشت کردن کمک می‌کند که فرد اعتراف کند. زمانی که فرد تجربه نامطلوبی در دوران کودکی داشته است، به آن اذعان کند، در آن صورت می‌تواند با موقعیت خود برخوردی مناسب داشته باشد.

هدف آشتی است نه سرزنش

گفت‌وگوی مستقیم با والدین به ندرت امکان‌پذیر است. اولزامر معتقد است که ۹۵ درصد پدر و مادر‌ها موفق به انجام چنین گفت‌وگویی نمی‌شوند. اما چنین گفت‌وگویی در فضایی محبت‌آمیز امکان‌پذیر است. سرزنش کردن کاری است که فرزندان در گفت‌وگو با پدر و مادر باید از آن اجتناب کنند. هدف اثبات گناهکار بودن کسی نیست، بلکه بهتر شدن رفتار نسبت به والدین است.

زمانی که تصاویری از تجربیات منفی دوران کودکی با پدر و مادر در ذهن وجود دارد، گفت‌وگوی رو‌ در‌ رو با والدین موثرنیست. کنار آمدن و آشتی کردن با تصاویر درونی از دروان کودکی تعیین‌کننده است.

آنیکا گیزلمن، کار‌شناس رفتاردرمانی تأکید می‌کند تا زمانی که تصاویری از تجربیات منفی دوران کودکی با پدر و مادر در ذهن وجود دارد، گفت‌وگوی رو‌‌ در‌‌ رو با والدین موثرنیست. کنار آمدن و آشتی کردن با تصاویر درونی از دروان کودکی تعیین‌کننده است. در این حالت است که فرد با پدر و مادر از زاویه جدید و یک فرد بزرگسال برخورد می‌کند. در این حالت می‌توان وارد رابطه‌ای مثبت با پدر و مادر شد و آن را رشد داد.

اولزامر پیشنهاد می‌دهد که بهتر است پدر و مادر را از زاویه یک فرد بزرگسال نگاه کرد، که آن‌ها چگونه زندگی کرده‌اند، دوران کودکیشان چگونه بود و چه ضربات سرنوشت‌سازی را در زندگی‌شان متحمل شده‌اند. والدین را باید مثل یک دوست یا همکار مورد توجه قرار داد نه به‌عنوان یک برنامه‌گذار بالا‌دست.

در این حالت است که فرزندان می‌توانند علت رفتارهای والدین را درک کنند و آن‌ها را ببخشند. شباهت‌ها می‌توانند پیوند به وجود بیاورند. فرد در جایگاه یک بزرگسال متوجه می‌شود که چقدر به والدین شبیه است و می‌تواند به آن اعتراف کند.

به اعتقاد اولزامر اینکه آیا والدین زنده‌اند یا اینکه درگذشته‌اند، در آشتی کردن فرد با خودش نقش ایفا نمی‌کند. مهم این است که فرد با خودش صلح کند حتی اگر والدین دیگر وجود نداشته باشند.

کمک در کار گروهی

گیزلمن می‌گوید: اگر فرد به‌عنوان یک بزرگسال در موقعیت خاصی مانند یک بچه واکنش نشان می‌دهد باید از خودش بپرسد که آیا علت آن به دوران کودکی برمی‌گردد. تجربه‌های منفی گذشته و زود هنگام اغلب فرد بزرگسال را به جهتی سوق می‌دهد که واکنش‌های تند حساب نشده‌ای از خود بروز می‌دهد. به‌عنوان نمونه کسی که در کودکی همیشه شنیده است «تو نمی‌توانی این کار را انجام بدهی»، در موقعیت امتحان، استرس و ترس دارد.

شناخت این الگوهای اکتسابی رفتاری نخستین گام بزرگ است. در کنار این رفتاردرمانی‌ها، مشاوره با روان‌شناس و یا شرکت در گروه‌های خوددرمانی (یا کمک به خود) از دیگر امکاناتی است که می‌تواند  به فرد کمک‌ کند.

همچنین، خوب است که افراد مشکلاتشان را باهم در میان بگذارند. بدین ترتیب فرد تجربه می‌کند که با مشکلاتش تنها نیست.

برای آشتی کردن با والدین، سرپرستان و دوران کودکی خود، مشاوره با روان‌شناس یکی از امکانات کمکی است که برتولت اولزامر پیشنهاد می‌دهد: «مشکل بتوان این کار را به‌تنهایی انجام داد».

در نهایت، او معتقد است که یکی از گام‌های مهم دیگر برای رسیدن به آشتی و آرامش حق‌شناسی و سپاسگزاری از والدین است.

اقتباس از اشپیگل آنلاین