طول عمر انسان‌ها به چه چیزهایی بستگی دارد؟

آیا طول عمر بالا به ژنتیک ارتباط دارد؟

متوسط طول عمر مردم در کشورهای توسعه یافته حدود ۸۰ سال است. برخی از انسان‌ها بیش از این متوسط عمر می‌کنند و مسن‌ترین انسان تا کنون ۱۲۲ ساله بوده است.

مرگ غیر قابل اجتناب است، ولی طول عمر افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. پرسش اینجا است که راز طول عمر زیاد چیست؟ آیا دی‌ان‌ای در این موضوع نقش دارد؟ جواب متخصصین پیری و زیست شناسی مولکولی و متخصصین ژنتیک به این موضوع جالب است. در زیر خلاصه‌ای از این جواب‌ها آمده است.

افزایش طول عمر انسان‌ها نسبت به گونه‌های دیگر حیوانات و نسبت به خود انسان‌ها دو موضوع متفاوت است. حیوانات مختلف روی زمین طول عمرهای متفاوتی دارند. به‌عنوان مثال، در حالی که کوسه‌های گرینلند حدود ۴۰۰ سال عمر می‌کنند، برخی از حشرات تنها ۵ دقیقه عمر دارند که دلیل این موضوع به ژنتیک برمی‌گردد.

حداکثر طول عمر انسان‌ها به عنوان گونه‌ای از موجودات روی زمین نیز توسط ژنتیک تعیین شده است. به‌عنوان مثال طول عمر انسان‌ها نسبت به شامپانزه‌ها و گوریل‌ها حدود دو برابر بیشتر است. با این حال هر چند ژنتیک در طول عمر انسان‌ها نقش مهمی دارد، ولی متخصصین اذعان دارند که در مورد تفاوت طول عمر انسان‌ها با یکدیگر، ژنتیک فاکتور تعیین‌کننده‌ای نیست.

البته برخی از متخصصین زیست‌شناسی مولکولی و متخصصین ضدپیری اعتقاد دارند که ژنتیک تا ۳۰ درصد در این موضوع دخیل است که نمی‌توان آن‌را میزان زیادی در نظر گرفت. آن‌ها می‌گویند که برخی خانواده‌ها وجود دارند که افراد مسن در آن‌ها بیشتر از متوسط جامعه است که این موضوع احتمالاً به ژنتیک آن‌ها برمی‌گردد، ولی با این حال محیط اطراف نیز می‌تواند در این زمینه دخیل باشد. سبک زندگی و رژیم غذایی در خانواده‌های مختلف متفاوت است و شاید بالاتر بودن متوسط سن در برخی از خانواده‌ها به دلیل این فاکتورها باشد و ربطی به ژنتیک نداشته باشد.

اگر دهه‌های اخیر را با قرن‌های گذشته مقایسه کنیم، درمی‌یابیم که در حال حاضر به خاطر دسترسی بیشتر به آب و غذای تمیزتر و همچنین خدمات بهداشتی، متوسط سن افراد بالاتر رفته است. به این ترتیب، می‌توان اثر سبک زندگی بر روی بالا بودن سن افراد را قطعی دانست. برخی از مطالعات نیز نشان داده‌اند که محدود کردن کالری‌ دریافتی نیز ارتباط مستقیمی با افزایش طول عمر دارد. فعالیت فیزیکی نیز فاکتور مهمی دیگری است که نباید از آن غافل شد. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش سبک به مدت ۱۵ دقیقه در روز می‌تواند طول عمر را به میزان ۳ سال افزایش دهد.

جمع‌بندی نظرات متخصصین مختلف از کشورهای مختلف این است که ژنتیک فاکتور اصلی تعیین‌کننده‌ی طول عمر نیست و ورزش منظم و رژیم غذایی سالم فاکتورهای مهم‌تری هستند.