فرگشت شیردادن مادر به نوزاد

آنالیز دندان‌های به‌جا مانده از ۲.۶ تا ۲.۱ میلیون سال پیش، نشان داده است که نوزاد گونه‌ای از میمون‌ها که «استرالوپیتکوس آفریکانوس» نامگذاری شده‌اند از زمان تولد تا حدود یک سالگی از شیر مادر تغذیه می‌کرده است. به نظر می‌رسد رسیدگی به فرزندان در این گونه در سال‌های اول زندگی در یک سیکل زمانی رخ می‌داده است. تغییرات فصلی و کمبود غذا باعث می‌شده که مادران به بچه‌های خود در یافتن غذا و دادن شیر به آن‌ها کمک کنند.

تغذیه با شیر مادر یکی از مراحل حیاتی در رشد انسان است و بازه‌ی این نوع تغذیه و سپس خوراندن غذاهای جامد به نوزاد یکی از عوامل تعیین‌کننده در سلامت کودک در آینده است. به هر حال جنبه‌های مختلفی از رسیدگی مادران هنوز به درستی شناخته نشده است.

دکتر «کریستین آستین» از مدرسه‌ی پزشکی ایکان در نیویورک، می‌گوید: «دانستن اینکه شیر دادن به نوزاد در طول زمان چگونه تکامل یافته است، می‌تواند بهترین راهکارها را در زمینه‌ی پزشکی فرگشتی برای انسان‌های مدرن ارائه کند.» دکتر آستین و همکارانش روش جدیدی برای آنالیز دندان‌های باستانی پیدا کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند: «مانند درختان، دندان‌ها نیز حلقه‌های رشد دارند و از روی آن‌ها می‌توان سن را تخمین زد. این حلقه‌ها بازگو کننده‌ی مواد معدنی موجود در رژیم غذایی نیز هستند. شیر مادر حاوی باریوم است که به‌صورت ثابت درون دندان نوزاد تجمع می‌کند و مقدار آن پس از پایان شیرخوارگی افت می‌کند.»

در این مطالعه، محققین دو مجموعه از دندان‌های فسیل شده‌ی استرالوپیتکوس آفریکانوس را که در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی کشف شده‌اند، مورد بررسی قرار داده‌اند. آن‌ها الگوهایی از تجمع باریوم را در دندان‌ها یافته‌اند که نشان می‌دهد نوزادان این گونه‌ به مدت حدود یک سال از شیر مادر تغذیه می‌کرده‌اند. این گونه‌ در مکانی سکونت داشته است که تابستان‌ها غذای فراوان وجود داشته است؛ ولی زمستان کمبود غذا بیشتر بوده است و این بازه‌ی زمانی برای تغذیه از شیر مادر برای مقابله با کمبود غذا مفید بوده است. وجود تجمع سیکلی لیتیوم درون دندان‌های این گونه نشان می‌دهد که هر زمان کمبود غذا وجود داشته است، فرزندان به شیر مادر خود رجوع می‌کرده‌اند.

دکتر آستین می‌گوید: «نتایج ما نشان می‌دهد که این گونه به نسبت دیگر میمون‌های بزرگ نزدیکی بیشتری با انسان‌ها دارد. ما دید جدیدی به‌دست آوردیم که نیاکان ما چگونه فرزندان خود را بزرگ می‌کرده‌اند و در زمانی که منابع غذایی کم بوده است، به جای غذای جامد به آن‌ها شیر مادر می‌داده‌اند.»