فسیل های کاذب؛ چالشی برای محققان مریخ

فسیل‌های کاذب که در سراسر سیاره مریخ پراکنده شده‌اند، ممکن است جستجوی حیات در سیاره سرخ را پیچیده کنند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از لایو ساینس، دو محقق می‌گویند که ممکن است مریخ با چندین مورد از فسیل‌های کاذب غیرزیستی مختلف پوشیده شده باشد، که می‌توانند در جستجوی حیات در سیاره سرخ اختلال ایجاد کنند.

مریخ نورد پرسویرنس ناسا در ماه فوریه بر روی مریخ فرود آمد و آژانس فضایی اروپا نیز قصد دارد مریخ نورد روزالیند فرانکلین را در سال ۲۰۲۲ به فضا پرتاب کند. هردوی این مریخ نورد‌ها قرار است روی سطح مریخ اکتشافاتی انجام دهند و نشانه‌هایی از ردپای زیستی و زندگی پیشین در این سیاره را پیدا کنند. احتمال داده می‌شود که مریخ حدود ۴ میلیارد سال پیش قابل سکونت بوده باشد.

جولی کاسمیدیس، یکی از نویسندگان مقاله‌ای که به تازگی منتشر شده و ژئوبیولوژیست در دانشگاه آکسفورد در انگلستان می‌گوید: “این احتمال وجود دارد که روزی، ما چیزی را در مریخ مشاهده کنیم که واقعا بیولوژیکی به نظر برسد، اما چند سال بعد و پس از تحقیقات بیشتر، متوجه شویم که این چیز در واقع توسط فرآیند‌های غیرزیستی شکل گرفته است. ”

مریخ نورد ناسا

کاسمیدیس با شان مک ماهون، اختر زیست شناس در دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند، همکاری کرد تا این نشانه‌های زیستی که به طور بالقوه نادرست هستند را پیش از اینکه توسط مریخ نورد‌ها پیدا شوند، مشخص کنند. به طور مختصر، بسیاری از چیز‌هایی که در نگاه اول مانند نشانه‌های زیستی به نظر می‌رسند می‌توانند بدون دخالت حیات نیز ایجاد شوند.

مک ماهون می‌گوید:”گستره ساختارها، مواد و ترکیبات شیمیایی که می‌توان به‌صورت غیربیولوژیکی تولید کرد، کاملا با طیفی از چیز‌هایی که می‌توان به‌صورت بیولوژیکی تولید کرد همپوشانی دارد. برخی از پدیده‌ها برای دهه‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند، اما ما هنوز مطمئن نیستیم که آیا آن‌ها بیولوژیکی هستند یا نه. ”

کاسمیدیس می‌گوید که این فسیل‌های دروغین دیرینه شناسان را اغلب به اشتباه می‌اندازند. شناسایی شواهد باکتری‌های باستانی و دیگر موجودات تک سلولی به ویژه جلبک‌ها می‌تواند به دشوار باشد.

برای مثال در سال ۱۹۹۶، دانشمندان ادعا کردند که فسیل‌هایی از موجودات میکروسکوپی را در یک شهاب سنگ مریخ یافته اند. کشف آن‌ها به عنوان اولین اثبات وجود حیات فرازمینی مورد ستایش قرار گرفت و حتی باعث سخنرانی بیل کلینتون شد. اما آزمایش‌های بیشتر در مورد این موضوع نشان داد که این فسیل‌ها کاملا غیر زنده هستند؛ به این معنی که نشانه‌ی از حیات نیستند.

در مریخ، این سردرگمی حتی مشکل‌سازتر خواهد بود، زیرا دانشمندان نمی‌توانند نمونه‌ها را تا زمانی که به زمین بازگردانده شوند به درستی آزمایش کنند به همین خاطر بررسی نمونه‌های خارج شده از مریخ ممکن است سال‌ها طول بکشد.

نشانه‌های زیستی احتمالی در مریخ

کاسمیدیس می‌گوید تنوع گسترده‌ای از نشانه‌های زیستی و بیولوژیکی کاذب در مریخ وجود دارد. به گفته او یکی از بهترین مثال‌ها در این رابطه، بیومورف‌های کربن-گوگرد است. کره‌هایی که از نظر اندازه شبیه باکتری‌ها هستند و می‌توانند به طور خود به خود بر اثر واکنش‌های بین کربن و سولفید تشکیل شوند. هر دوی این واکنش‌دهنده‌ها ممکن است در مریخ باستان به وفور وجود داشته باشند، و بیومورف‌های حاصل از آن‌ها نیز در انواع سنگ‌هایی که در مریخ رایج هستند به صورت فسیل در می‌آیند.

نشانه های زیستی در مریخ

کاسمیدیس گفت: اگر روزی رشته‌ها و کره‌های آلی میکروسکوپی را در سنگ‌های مریخ بیابیم، معرفی آن‌ها به عنوان باکتری‌های فسیلی بسیار وسوسه‌انگیز خواهد بود، اما همچنین می‌توانند بیومورف‌های کربن-گوگرد باشند.

مثال دیگر شبه میکروبیالیت‌ها هستند که ساختار‌های فیزیکی ایجاد شده توسط میکروب‌ها را تقلید می‌کنند. چنین ساختار‌هایی می‌توانند از حیات دریایی در اقیانوس‌های گذشته مریخ باقی مانده باشد، اما ساختار‌های تقریبا مشابه نیز می‌توانند به طور طبیعی و بدون هیچ گونه میکروبی شکل بگیرند، از این رو تشخیص واقعی بودن آن‌ها برای محققان دشوار خواهد بود.