نگاهی به طرح ترامپ برای تشکیل شاخه ششم نظامی موسوم به نیروی فضایی

دونالد ترامپ، به‌تازگی به پنتاگون دستور داده است که شاخه‌ی جدیدی به نام نیروی فضایی، به عنوان شاخه‌ی ششم نیروهای مسلح آمریکا را تشکیل دهد.

رئیس جمهور آمریکا قبلا در ماه مارس این طرح را پیشنهاد داده بود، او در ابتدا گفته بود که به این ایده بیشتر همچون یک شوخی نگاه می‌کرد، اما اکنون جزئیات بیشتری از نحوه‌ی فعالیت نیروی فضایی ارائه کرده است. برخی از کارشناسان خاطر نشان کرده‌اند که تشکیل یک شاخه نظامی جدید نیاز به تصویب مستقیم از سوی کنگره آمریکا دارد.

دونالد ترامپ چند روز پیش گفته بود که این شاخه‌ی جدید، جدا از نیروی هوایی، اما برابر با آن خواهد بود و ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش، وظیفه‌ی نظارت بر تشکیل آن را برعهده خواهد داشت. به‌گفته‌ی ترامپ، تنها حضور آمریکا در فضا کافی نیست، بلکه این کشور باید بر فضا سلطه داشته باشد. او همچنین گفت که نمی‌خواهد شاهد سلطه‌ی چین و کشورهای دیگر در فضا باشد. ستاد مشترک ارتش آمریکا هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که متعهد شده با همکاری نزدیک با وزیر دفاع، جیم متیس و دیگر مقامات وزارت دفاع و کنگره، دستورالعمل‌های رئیس جمهور را اجرا کند.

در بخشی از این بیانیه‌ آمده است:

فضا یک حوزه‌ی جنگی است، بنابراین حیاتی است که ارتش ما، سلطه و مزیت رقابتی خود را در آن حفظ کند.

یک سخنگوی وزارت دفاع در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقامات پنتاگون این موضوع را به‌خوبی درک می‌کنند. دانا وایت، سخنگوی پنتاگون هم گفت:

هیئت سیاست‌گذاری ما شروع به کار روی این مسئله کرده است که مسلما تبعاتی برای عملیات‌های اطلاعاتی نیروی هوایی، ارتش، تفنگ‌داران دریایی و نیروی دریایی در پی خواهد داشت.

معاهده فضایی ماورای جو که ایالات متحده در سال ۱۹۶۷ امضا کرد، آزمایش سلاح‌ها و ایجاد پایگاه‌های نظامی در ماه و دیگر اجرام آسمانی را منع کرده است. همچنین امضاکنندگان این معاهده متعهد شده‌اند که سلاح‌های کشتار جمعی را در مدار زمین قرار ندهند. چین و روسیه هم از امضاکنندگان این پیمان هستند. اما این معاهده هیچ ساز‌وکار اجرایی ندارد. به‌عنوان مثال، هواپیمای فضایی بدون سرنشین نیروی هوایی آمریکا موسوم به X-37B، چندین ماموریت نظامی مخفی را در مدار زمین انجام داده است.

تنها حضور آمریکا در فضا کافی نیست، بلکه آمریکا باید بر فضا سلطه داشته باشد

جان لاگسون، کارشناس سیاست‌گذاری فضایی و استاد دانشگاه در دانشگاه جورج واشنگتن، گفت که این معاهده به‌طور کلی تنها فعالیت تهاجمی نظامی را در فضا ممنوع کرده و برای تشکیل یک نیروی فضایی، ممنوعیتی در کار نیست.

کارتونی که دونالد ترامپ را در نقش دارت ویدر (شخصیت پلید سری فیلم‌های جنگ ستارگان) به همراه ایستگاه فضایی ستاره مرگ نشان می‌دهد

پیشنهاد این ایده، حداقل به یکسال قبل باز می گردد که نماینده‌ی ‌جمهوری‌خواه مایک راجرز و جیم کوپر نماینده دموکرات این موضوع را مطرح کرده بودند. راجرز، عضو عالی‌رتبه کمیته فرعی نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در امور نیروهای استراتژیک و کوپر، نماینده دموکرات در کمیته فرعی است، این دو به این نتیجه رسیده‌اند که داشتن یک نیروی فضایی به‌صورت یک شاخه‌ی جداگانه‌، کاملا ضروری است. در این طرح، نیروی فضایی باید زیر نظر وزارت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا باشد، همان‌طور که سپاه تفنگداران دریایی زیر نظر وزارت نیروی دریایی آمریکا است.

پس از تصویب لایحه امنیت ملی ۱۹۴۷، شاخه‌ی جدید به نیروهای مسلح افزوده نشده است

در حقیقت، شاخه‌ی جدید نیروی فضایی، دارای قدرتی مشابه سایر شاخه‌های نیروهای مسلح آمریکا خواهد بود و بر عملیات‌های فضایی و سایبری فضایی، از جمله مدیریت و پرتاب ماهواره‌ها و همه‌ی فعالیت‌های گروه‌های نظامی تا پرتاب موشک‌های بالستیک نظارت خواهد کرد؛ اما بر خلاف ناسا که عمدتا روی اکتشافات فضایی و کشف علمی متمرکز است، نیروی فضایی جدید بر جنبه‌های نظامی و دفاع از فضا تمرکز خواهد کرد.

لاگسون گفت:

فکر می‌کنم به‌خوبی مشخص شده است که فضا برای امنیت ملی ما حیاتی است.

با دستور تشکیل نیروی فضایی، این نخستین بار پس از تصویب لایحه امنیت ملی در سال ۱۹۴۷ است که یک شاخه‌ی جدید به نیروهای مسلح افزوده می‌شود. جری هندریکس، کاپیتان بازنشسته نیروی دریایی و تحلیلگر دفاع ملی، گفت که تشکیل یک شاخه‌ی جدید و مستقل با فرماندهان و کارکنان مجزا، بدون اقدام مستقیم کنگره امکان‌پذیر نیست.

هندریکس گفت، اما ترامپ می‌تواند، یک نیروی فضایی موقت به‌عنوان زیر مجموعه‌ی نیروی هوایی تشکیل دهد که دارای یک نیروی نظامی جداگانه باشد. هندریکس که اخیرا در یادداشتی در نشریه‌ی National Review بر ضرورت تشکیل یک نیروی فضایی جداگانه اصرار ورزیده بود، گفت که پنتاگون باید عملیات‌های فضایی فعلی را در شاخه‌های دیگر نیروهای مسلح از هم جدا کند.

اما این پیشنهاد با مقاومت مقامات ارشد پنتاگون مواجه شده است. هری ویلسون، دبیر کل نیروی هوایی ایالات متحده و ژنرال دیوید گلدفین، رئیس ستاد مشترک نیروی هوایی گفت که این امر منجر به هزینه‌های غیر ضروری و تشریفات اداری اضافی خواهد شد.

جیم متیس سال گذشته، در یک نامه غیر رسمی به جان مک‌کین سناتور جمهوری خواه و رئیس کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا نوشته بود:

 من مخالف تشکیل یک شاخه‌ی نظامی جدید و لایه‌های سازمانی اضافی هستم، آن‌ هم در زمانی که به‌شدت درگیر کاهش هزینه‌های اضافی و ادغام توافقات جنگی مشترک هستیم.