چالشی برای نظریهی مرگ ستارگان
گروهی بینالمللی از اخترشناسان به رهبری رصدخانه لاس کامبرس موفق به یافتن جرم قابل توجهی در کهکشان شده است؛ ستارهای که چندین بار در بازهای حدود ۵۰ ساله دچار انفجار شده است. یافتههای منتشر شده در مجلهی Nature دانش فعلی ما را در خصوص پایان حیات یک ستاره به چالش میکشد.
ابرنواختر «iPTF14hls» در سال ۲۰۱۴ میلادی توسط Palomar Transient Factory شناسایی شد. نور حاصل از این رویداد به منظور پیبردن به سرعت و ترکیب شیمیایی مواد بیرون پرت شده در اثر انفجار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحلیل نشان میدهد که iPTF14hls ابرنواختر نوع ۲ بوده و تمامی اطلاعات مربوط به این اکتشاف عادی بوده است، چرا که این ابرنواختر پس از گذشت چند ماه دوباره شروع به درخشیدن کرد.
ابرنواختر نوع ۲ معمولاً به مدت ۱۰۰ روز روشن و درخشان باقی میماند. اما iPTF14hls بیش از ۶۰۰ روز درخشان باقی ماند. زمانی که اخترشناسان به سراغ دادههای آرشیو رفتند، از یافتن شواهد مربوط به انفجاری در سال ۱۹۵۴ در همان موقعیت شگفتزده شدند. این ستاره تا حدودی از آن انفجار جان سالم به در برد و مجدداً در سال ۲۰۱۴ منفجر گردید.
دکتر «لیر آرکاوی» دانشجوی مقطع فوق دکتری در رصدخانهی لاس کامبرس و دانشگاه کالیفرنیا اعلام کرد: «این ابرنواختر بر تمامی آنچه که در خصوص نحوهی عملکردشان میدانستیم، خط بطلان میکشد. این بزرگترین معمایی است که من در طول یک دهه مطالعه بر روی انفجارهای ستارهای با آن مواجه شدهام.»
بر اساس محاسبات دکتر آرکاوی و همکارانش، ستارهی منفجر شده، حداقل ۵۰ برابر بزرگتر از خورشید بود. iPTF14hls شاید مهیبترین انفجار ستارهای بوده که تاکنون مشاهده شده است. اندازهی این انفجار میتواند دلیلی بر ناکامی فهم متعارف ما برای توضیح این رویداد و مرگ ستاره باشد. به گزارش گروه تحقیق، iPTF14hls شاید نخستین نمونه از ابرنواختر ناپایدار دوگانه باشد.
دکتر «دانیل کیسن» از دانشگاه کالیفرنیا و آزمایشگاه برکلی لاورنس گفت: «بر طبق این نظریه، احتمال میرود این اتفاق حاصل ستارهای بسیار بزرگ و داغ بوده باشد که باعث ایجاد پادماده در هستهاش شد. این امر موجب پایداری شدید ستاره و درخشش مکرر آن در طول بازههای زمانی چند ساله میشود.»