چگونه باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند؟

تا کنون دانشمندان درک نمی‌کردند که چرا باکتری «انتروکوکوس فیسیم» یا همان «ای-فیسیم» نسبت به آخرین نوع آنتی‌بیوتیک‌ طراحی شده مقاوم شده است. اکنون در مطالعه‌ی جدیدی که در این زمینه انجام شده، مشخص شده است که نوعی درمان مرسوم برای بیمارانی که از بیماری کبد رنج می‌برند باعث به‌وجود آمدن مقاومت ای-فیسیم در برابر کارآمدترین آنتی‌بیوتیک‌های تولید شده می‌شود.

این مطالعه هنوز تحت بررسی است و مورد تایید قرار نگرفته است، ولی طی آن محققین دریافته‌اند که درمان بیماری کبد با داروی ریفاکسیمین که دارویی مرسوم است، باعث جهش ژنتیکی ای-فیسیم می‌شود که در اثر این جهش، باکتری نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌شود.

ای-فیسیم یکی از دلایل اصلی عفونت‌های بیمارستانی است. این باکتری در کنار باکتری‌های دیگری که به نام عوامل بیماری‌زای اسکاپه شناخته می‌شوند، توسط سازمان بهداشت جهانی به‌عنوان خطر جدی برای سلامت جهان شناخته شده‌اند، زیرا نسبت به انواع مختلفی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند.

در گذشته اولین درمان برای باکتری ای-فیسیم، داروی «وانکومیسین» بود، ولی با توجه به جهش‌های ژنتیکی رخ داده در جمعیت این باکتری و مقاوم شدن آن، نیاز به داروهای دیگری برای مقابله با باکتری احساس شد. یکی از داروهای دیگری که جایگزین وانکوسیمین شد، «داپتومیسین» بود. گزارش‌های متعدد نشان داده است که باکتری ای-فیسیم نسبت به داپتومیسین نیز مقاوم شده است و به نظر می‌رسد مکانیسم مقاوم شدن آن به نحوی بوده که برای دانشمندان قابل درک نبوده است.

محققین استرالیایی باکتری ای-فیسیم را در آزمایشگاه و درون بدن موش‌های آزمایشگاهی و همچنین نمونه‌های برداشته شده از بیمارانی که با ریفاکسیمین درمان شده بودند، مورد بررسی دقیق قرار دادند. آن‌ها دریافتند که باکتری در حضور ریفاکسیمین نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شود و دلیل آن نیز جهش‌های ژنتیکی متعددی است که انجام می‌دهد. آنالیز انجام شده نشان داده است که باکتری برداشته شده از بدن بیمارانی که با ریفاکسیمین درمان شده‌اند، نسبت به بقیه‌ی باکتری‌ها با احتمال بیشتری نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند. آزمایش‌های انجام شده بر روی موش‌ها نیز همین نتایج را تایید کرده است.

محققین در این مطالعه نشان داده‌اند که درمان‌های بر پایه‌ی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند خطرات جدی برای آینده‌ی سلامت انسان‌ها داشته باشد، زیرا ممکن است برای از بین بردن یک باکتری، مقاومت نسل آن نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها افزایش پیدا کند.