چگونه فوق العاده صحبت کنیم؟!
اشتباه نکنید!
اینطور نیست که همه سخنرانی در «چه گفتن؟» خلاصه شود.
بلکه یکی از ارکان مهم سخن، چگونه گفتن است. به بیان دیگر، سخن به منزله یک مایع است که باید آن را درون ظرف مناسب خودش ریخت تا با شکل و شاکله مناسب خودش به مخاطب ارائه شود.
خیلی ها از نظر محتوای علمی، بسیار برجسته اند ولی چون نمی دانند، دانسته های خود را باید چگونه ارائه دهند، نمی توانند به صورت کامل مخاطبین را به خود جذب کنند.
تنظیم محتویات بحث، در ذهن، از جمله مسائل مهم در فن سخن است.
به عنوان مثال، سخنرانی های اخلاقی، بیان ملایم و عاطفی را می‌طلبد و بر عکس سخنرانی های سیاسی و نظامی، یک بیان محکم و صدای بلند و قوی نیاز دارد. البته همه مسائل در صدا و چگونگی آن نیست. با ما همراه باشید تا نکاتی در این زمینه خدمت شما ارائه کنیم.
همان طور که خطیب، قبل از آغاز سخن، لازم است مواد مورد بحث خود را در نظر بگیرد باید بداند هر یک از مواد مورد بحث را در کجا و چگونه به کار برد، و سخن را در کجا ختم نماید و تنظیم محتویات بحث، در ذهن، از جمله مسائل مهم در فن سخن است.سخنرانی چگونه فوق العاده صحبت کنیم
به عبارت دیگر، مطالب مورد بحث براى سخن، به منزله سنگ و سیمان و آهن و دیگر مواد براى ساختمان است، و تنظیم مواد سخن، هم مانند به کار گرفتن هر یک از مصالح ساختمانى، در جاى متناسب است. مهندس، با به کار گرفتن هر یک از مواد ساختمانى در جاى خود، ساختمان متناسبى را تأسیس مىکند و خطیب توانا نیز از مواد جمع آورى شده در ذهن، خطابه جالبى را به وجود می آورد.
عن على (علیه السلام) قال: احسن الکلام مازانه حسن النظام و فهمه الخاص والعام.(۱۱۰)
على (علیه السلام) فرموده: بهترین کلام آن است که حسن نظم و ترتیب، به آن زیبایى و جمال بخشد و براى تمام مردم، از خواص و عوام، قابل فهم باشد.
خطیبى که در کرسى سخن جاى گرفته، اما نمىداند چه مىخواهد بگوید یا نمىداند چگونه مىخواهد بگوید، همواره در خطر لغزش قرار دارد. ممکن است بدون آن که خواسته باشد، در خلال سخنان حساب نشده خویش، جملهاى ناروا و خلاف حق به زبان آورد و تا آخر عمر اسیر آن باشد.
خطیبى که در کرسى سخن جاى گرفته، اما نمی داند چه می خواهد بگوید یا نمی داند چگونه می خواهد بگوید، همواره در خطر لغزش قرار دارد. ممکن است بدون آن که خواسته باشد، در خلال سخنان حساب نشده خویش، جمله اى ناروا و خلاف حق به زبان آورد و تا آخر عمر اسیر آن باشد.
عن على (علیه السلام) قال: الکلام فى وثاقک مالم تتکلم به و اذا تکلمت به صرت فى وثاقه.(۱۱۱)
على (علیه السلام) فرموده:
کلام را تا نگفته اى در اختیار توست و مالک آن هستى، و چون به زبان آوردى، مملو آن می شوى.
براى آن که سخنران مقطع کلام را گم نکند و رشته سخن را از کف گوینده و شنونده نرود، لازم است موقع قطع کلام، تناسب مطلب یاد آمده را با نقطه قطع سخن در ذهن خود علامت گذارى نماید، تا بتواند با آن علامت، فن بیان چگونه فوق العاده صحبت کنیمبه مقطع کلام برگردد و گفته هاى خود را پى گیرى نماید.
گاهى، در خلال سخن، مطلب جالبى به یاد سخنران مى آید که بسیار مناسب با بحث است. براى گفتن آن، باید کلام را قطع نماید، مطلب یاد آمده را بگوید، دوباره به همان نقطه برگردد و به سخن ادامه دهد.
گویندگانى که مطلب مورد بحث خود را در ذهن تنظیم نموده و آغاز و انجامش را مىدانند، خیلى زود، با علامت ذهنى، متوجه مقطع کلام خود میشوند و با همان نظم و ترتیب پیش بینى شده به سخن ادامه میدهند.
گویندگانى که بر اثر مستى غرور، خود را از تنظیم مطالب بی نیاز می پندارند و با آشفتگى و بدون ترتیب فکر، سخن میگویند، بر اثر قطع کلام وبیان، مطلب یاد آمده سخنشان آشفته تر میشود.
اگر با علامت ذهنى، مقطع کلام را به یاد آورند، چون اصل کلام نظم نداشته، با همان بی نظمى به گفته ادامه میدهند و مستمع به سختى میتواند از مجموع مطالب گوینده، بر داشتى صحیح بنماید و آن را به عنوان نتیجه بحث، به ذهن خویش بسپارد.
