ﮔﺮﯾﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ
ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮔﺮﯾﻪ ﺭﺍ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺎﻫﺶ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺮﺱ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ . ﺁﯾﺎ ﻋﻠﻢ ﻧﯿﺰ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﺭﺍ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ؟
ﺗﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺍﻭﺍﺧﺮ، ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮔﺮﯾﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺗﯽ ﺟﺪﯼ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺩﺭ ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻨﺮﯼ ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﮑﺴﭙﯿﺮ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ : “ ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﺍﺯ ﻋﻤﻖ ﺳﻮﮒ ﻣﯽﮐﺎﻫﺪ .” ﻟﻤﻮﻧﯽ ﺍﺳﻨﯿﮑﺖ( Lemony Snicket ) ، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ، ﻧﯿﺰ ﺟﺎﯾﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ : “ ﺍﮔﺮ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺪﺷﺎﻧﺲ ﻧﺒﺎﺷﯿﺪ، ﯾﮏ ﺩﻝ ﺳﯿﺮ ﮔﺮﯾﻪ ﻭ ﺯﺍﺭﯼ ﺣﺎﻝﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉﺗﺎﻥ ﻋﻤﻼً ﯾﮏ ﺫﺭﻩ ﻫﻢ ﻓﺮﻗﯽ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .”
ﭼﺎﺭﻟﺰ ﺩﺍﺭﻭﯾﻦ، ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺍﺷﮏ ﻋﺎﺭﺿﻪﺍﯼ ﺑﯽﻓﺎﯾﺪﻩ ﻭ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﻧﺤﻮﻩ ﮐﺎﺭﮐﺮﺩ ﻣﺎﻫﯿﭽﻪﻫﺎﯼ ﺩﻭﺭ ﭼﺸﻢ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ، ﺍﯾﻦ ﻣﺎﻫﯿﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻨﻘﺒﺾ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻥﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺭﯾﺰﺵ ﺍﺷﮏ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﻧﯿﺰ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺎﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮﮊﯾﮏ . ( ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺍﺭﻭﯾﻦ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﻭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ ﮐﻨﻨﺪ . )
ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻪ، ﺩﺳﺖ ﮐﻢ ﺩﺭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ، ﻭﺍﮐﻨﺶ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮﮊﯾﮏ ﭘﯿﭽﯿﺪﻩﺍﯼ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﯽ . ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﺍﺷﮏ ﺭﯾﺨﺘﻦ ﺍﺳﺖ، ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻬﺮﻩ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﯼ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺩﺭ ﭘﯽ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻣﺜﻼً، “ ﻫﻖﻫﻖ ” ﮐﻠﻤﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺩﻡ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﻡﻫﺎﯼ ﺳﺮﯾﻊ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮔﺮﯾﻪ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ .
ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﻋﻠﻤﯽ، ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺍﺷﮏ ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺭﺩ . ﺍﺷﮏ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﺮﮎ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮﺩ، ﻣﺜﻞ ﻭﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻏﺬﺍﯼ ﺗﻨﺪ، ﺍﺯ ﭼﺸﻢﻫﺎﯾﺘﺎﻥ ﺍﺷﮏ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ . ﺣﺘﯽ ﺟﻨﺲ ﺧﻮﺩ ﺍﺷﮏﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮﻕ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۸۱، ﻭﯾﻠﯿﺎﻡ ﺍﭺ ﻓﺮﯼ ( William H Frey ) ، ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮏ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ، ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺭﺳﯿﺪ ﺍﺷﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺩﯾﺪﻥ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎﯼ ﻏﻢﺍﻧﮕﯿﺰ ﺳﺮﺍﺯﯾﺮ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﺷﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﭘﯿﺎﺯ ﺧﺮﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺮﻭﺗﺌﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺩﺍﺭﺩ .
ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﺮﺵ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺧﻨﺪﻩﺩﺍﺭﯼ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﯼ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﺮﻭﺱ ﮔﻮﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ، ﺍﺷﮏﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻏﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻩ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ . ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﯾﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺁﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ، ﺧﻮﺍﻩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺷﺎﺩﯼ ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﻮﺍﻩ ﺍﻧﺪﻭﻩ .
ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺴﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺻﻼً ﭼﺮﺍ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ . ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ . ﯾﮏ ﻧﻈﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻉ ﮔﺮﯾﻪ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ، ﺩﺳﺖ ﮐﻢ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺁﻥ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﺑﺎ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﻭ ﺧﺮﺩﺳﺎﻻﻥ ﻓﺮﻗﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ، ﺷﺎﯾﺪ ﮔﺮﯾﻪ ﻓﺮﯾﺎﺩﯼ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺟﻪ ؛ ﺭﺍﻫﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻭ ﮐﻤﮏ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﯾﺎﻥ ﻭﻗﺘﯽ ﻋﻤﯿﻘﺎً ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﯿﺎﺯ ﺩﺍﺭﯾﻢ؛ ﺷﯿﻮﻩﺍﯼ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﻭﻗﺘﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﮐﻨﯿﻢ .
ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺍﺷﮑﺎﻝ ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽﺩﻫﺪ، ﻭﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺍﻏﻠﺐ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼً ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻫﯽ ﺑﺮﺍﯼ “ ﺍﺭﺯﯾﺎﺑﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ )” secondary appraisal ) ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺑﯽﻗﺮﺍﺭﯼ ﻭ ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﯽ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﯾﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﮎ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ .
ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻌﺪﯼ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﺼﻔﯿﻪ ( catharsis ) ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻪ ﺭﺍﻫﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎﯼ ﺍﺳﺘﺮﺱﺯﺍ . ﺍﯾﻦ ﺍﯾﺪﻩ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺳﺨﻦ ﺷﮑﺴﭙﯿﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻢ ﺩﺭ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺍﻭﯾﺪ ( Ovid ) ، ﺷﺎﻋﺮ ﺭﻭﻣﯽ، ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ “ : ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﺷﮏ، ﺳﻮﮒ ﻭ ﻣﺎﺗﻢ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻡ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﯽﺩﺍﺭﺩ .” ﺍﺭﺳﻄﻮ، ﻓﯿﻠﺴﻮﻑ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ، ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻪ “ ﺫﻫﻦ ﺭﺍ ﭘﺎﮎ ﻭ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ .”
ﺑﻨﺎﺑﺮ ﭘﮋﻭﻫﺸﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻫﺎﯼ ﭘﺮﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۸۶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ۹۴ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﯾﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶﻫﺎﯼ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۰۸ ﭘﮋﻭﻫﺸﯽ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺣﺪﻭﺩ ۴۳۰۰ ﺟﻮﺍﻥ [ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻩ ﺳﻨﯽ ۲۰ ﺗﺎ ۳۹ ] ﺩﺭ ۳۰ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ، ﻭﻟﯽ ﻧﻪ ﻫﻤﻪ، ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺮﯾﻪ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺫﻫﻨﯽ، ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺟﺴﻤﯽ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻬﺘﺮﯼ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺑﻌﻀﯽ ﻫﻢ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺗﻐﯿﯿﺮﯼ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﻀﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﺣﺘﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺮﯾﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﺪﺗﺮﯼ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ .
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺭﯾﺸﻪ ﺍﯾﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﮎ ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﻣﺜﻼً ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮﺩﻥ ﺟﻠﻮﯼ ﺑﻘﯿﻪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﮑﺸﺪ، ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﺎ ﺟﻠﻮﯼ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﯾﮑﺶ ﮔﺮﯾﻪ ﮐﻨﺪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻬﺘﺮﯼ ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﺍﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﻓﺮﺩ ﺗﻼﺵ ﮐﻨﺪ ﮔﺮﯾﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﺮﮐﻮﺏ ﯾﺎ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﮐﻨﺪ، ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮﯼ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ، ﻣﻔﻬﻮﻡ “ ﯾﮏ ﮔﺮﯾﻪ ﺳﯿﺮ ” ﺧﺎﻟﯽ ﺍﺯ ﻓﺎﯾﺪﻩ ﻫﻢ ﻧﯿﺴﺖ ﻭﻟﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﺛﺮﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮﺩ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽِ ﻻﺯﻡ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ . ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ، ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻟﯿﻠﯽ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ : ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺷﻨﺎﯾﺎﻥ .
