علل سنگهای پیشاب

معمولا به وسیله رادیوگرافی و سونوگرافی می توان بیماری را تشخیص داد. علاوه بر آن انجام اورگرافی ضروری است تا وضع سنگ و وضع و کار قسمتهای فوقای مشخص شود.

برای تشخیص رفلوکس مثانه- حالب، سیستو اورگرافی هنگام ادرار کردن ضروری است. معاینات سوخت و ساز شامل اندازه گیری کلسیم و اگزالات خون و در بعضی بیماران تعیین سیستین در ادرار است. در اکثر کودکانی که مبتلا به بیماری سنگ ادرار هستند به وسیله این معاینات می توان به اختلالهای بیوشیمیایی پی برد. در هر صورت کشت ادرار به عمل می آید.

۱- اختلالهای سوخت و ساز مانند سیستینوری، اورگزالوری، هیپرکالسیوری ایدیوپاتیک، سنگهای اسید اوریک در سوخت و ساز پورین که بیمار فاقد آنزیم هیپرپراتیروئوئیدیسم و بالاخره کمبود ویتامین D.

۲- سنگهای بومی: این سنگها تقریبا همیشه از اوگزالات یا اسید اوریک تشکیل شده و فقط در مناطق جغرافیایی خاصی مانند ترکیه، ایران، خاورمیانه، هندوستان و تایلند مشاهده می شوند.

۳- سنگای ناشی از تنگی مجاری ادرار: این سنگها در مخرج لگن کلیه، دهانه اورتر و یا مخرج مثانه یافت می شوند. با توجه به درصد بیماری تنگی مجاری ادرار در کودکان وجود سنگهای ثانوی نادر است.

۴- سنگهای ناشی از مواد خارجی در مثانه: این وضع وقتی بروز می کند که دختران به عنوان بازی یک ماده خارجی را از طریق میزراه وارد مثانه خود سازند.

۵- سنگهای ایدیوپاتیک: این سنگها شایع ترین سنگهای ادراری در غرب است. این سنگ ها می توانند همراه یک عفونت چون عفونت پروتئوس یا بدون عفونت بروز کنند.

تشخیص

معمولا به وسیله رادیوگرافی و سونوگرافی می توان بیماری را تشخیص داد. علاوه بر آن انجام اورگرافی ضروری است تا وضع سنگ و وضع و کار قسمتهای فوقای مشخص شود. برای تشخیص رفلوکس مثانه- حالب، سیستو اورگرافی هنگام ادرار کردن ضروری است. معاینات سوخت و ساز شامل اندازه گیری کلسیم و اگزالات خون و در بعضی بیماران تعیین سیستین در ادرار است. در اکثر کودکانی که مبتلا به بیماری سنگ ادرار هستند به وسیله این معاینات می توان به اختلالهای بیوشیمیایی پی برد. در هر صورت کشت ادرار به عمل می آید.

درمان

معمولا سنگ را با عمل جراحی خارج می کنند و اگر همراه با سنگ ناهنجاری مادرزاد چون تنگی مجاری وجود داشته باشد این عیب را نیز با عمل جراحی برطرف می کند زیرا در غیر این صورت مجددا سنگ تشکیل خواهد شد.

سنگ کلیه به وسیله پیلوتومی یا نفروتومی خارج می گردد و چنانچه سنگهای متعدد وجود داشت رادیوگرافی یا سونوگرافی هنگام عمل جراحی نیز به عمل می آید تا اگر سنگی مخفی بود کشف و خارج شود.

سنگ حالب را به وسیله جراحی Uretrotomie خارج می کنند. در کودکان امکان خارج کردن این سنگ ها به وسیله آندوسکوپی وجود ندارد.

سنگ مثانه به وسیله سیستوتومی خارج می شود. روش خرد کردن سنگ در مثانه کودکان متداول نیست.

سنگ میزراه معمولا به وسیله Urethrotomie خارج می گردد زیرا معمولا سنگ در مجرای آلت گیر می کند ولی گاهی نیز می توان سنگ را از طریق معبر میزراه خارج کرد.

پیش آگهی

اگر سنگها به وسیله عمل جراحی خارج گردند احتمال تشکیل مجدد آنها در کودکان کمتر از بزرگسالان است. این قاعده به ویژه در مورد کودکانی صادق است که مبتلا به اورولیتیازیس بومی هستند.