دلیل افزایش ابتلا به بیماری «ام اس» در ایران

موارد ابتلا به بیماری ام اس یا تصلب چندگانه بافت ها در ایران به شکل سرسام آوری افزایش یافته و از سال ۱۹۸۹ تا سال ۲۰۰۵ هفت برابر شده است. به عنوان نمونه فقط در استان اصفهان طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ موارد ابتلا به این بیماری تقریبا سه برابر شده است.

به نوشته، وب سایت اسمیتسونیان اکنون پژوهشگران دانشگاه آکسفورد برای اولین بار این نظریه را مطرح می کنند که یکی از عوامل اصلی در پدید آمدن این وضعیت انقلاب سال ۵۷ در ایران است. به گفته آنها تحمیل حجاب و پوشش کامل برای زنان و حتی در حدی برای مردان باعث شده که بخش وسیعی از جمعیت ایران به حد کافی نور خورشید را دریافت نکنند.

پژوهشگران علوم پزشکی از سالهای پیش این نکته را کشف کرده اند که بین بیماری ام اس با کمبود نور خورشید ارتباط بسیار نزیکی وجود دارد. بیماری ام اس یا تصلب چندگانه بافت ها معمولا در سالهای بیست و یا سی سالگی در افراد بروز می کند و موارد بروز آن در میان زنان بیشتر از مردان است.

این بیماری در میان مردمانی که در مناطق مرتفع زندگی می کنند شیوع بیشتری دارد و احتمالا یکی از دلایل اصلی آن کمبود ویتامین دی است که بدن انسان زیر تابش نور خورشید می تواند آن را به حد کافی تولید کند.

اما کمبود ویتامین دی در دوران شکل گیری جنین در رحم حتی می تواند تاثیر شدیدتری برجا بگذارد. به عنوان مثال براساس پژوهش هایی که در آمریکا و اروپا انجام شده نشان می دهد که نوزدانی که در ماه آوریل متولد می شوند و مادر آنها دوران بارداری را در ماههای سرد طی کرده است به نسبت نوزادانی که مادر آنها در ماههای گرم باردار بوده است با خطر بیشتری از ابتلا به بیماری ام اس روبرو هستند.

به نوشته سایت اسمیتسونیان،جولی پاکپور و سریرام راماگوپالان پژوهشگران دانشگاه آکسفورد که هر دو کارشناس ژنتیک هستند پس از بررسی موارد ابتلا به ام اس در ایران می گویند که به هیچ وجه به زنان ایرانی توصیه نمی کنند که حجاب را کنار بگذارند. کما اینکه نمی توان به همه ساکنان مناطق سردسیر گفت که محل زندگی خود را ترک کرده و به مناطق گرم تر مهاجرت کنند.

این پژوهشگران به مردم ایران توصیه می کنند که مواد غذایی حاوی ویتامین دی رابه رژیم غذای خود بیافزایند و حتی قرص ویتامین دی مصرف کنند. این توصیه ها شامل حال مردان و زنان ساکن سایر کشورها نیز می شود . به عنوان مثال تحقیقات نشان می دهد که زنان جامعه یهودیان ارتدکس ساکن اسرائیل که لباسهای بسیار پوشیده ای به تن می کنند، به نسبت سایر زنان ساکن این کشور کمبود ویتامین دی آشکاری دارند.

وجود ارتباط مستقیم بین روی کارآمدن نظام اسلامی و افزایش موارد ابتلا به بیماری ام اس در میان مرد ایران در مطالعات و تحقیقات دیگری قبلا مورد بررسی قرار گرفته است. اما جولیا پاکپور می گوید یک چنین فرضیه ای کاملا دقیق نیست چون موارد ابتلا به این بیماری در نقاط دیگری از جهان از جمله جنوب ایتالیا، نروژ، کویت و ژاپن رو به افزایش بوده است.

به گفته خانم پاکپور آمارهای دقیقی وجود ندارد که نشان دهد دقیقا از چه زمانی موارد ابتلا به بیماری ام اس در ایران افزایش یافته است و در عین حال شاید بخشی از این افزایش ناشی از تشخیص دقیق تر بیماری در سالهای اخیر باشد.

با این همه میزان افزایش ابتلا به بیماری ام اس در ایران بسیار چشمگیر است. در سال ۱۹۸۹ از هر صد هزار نفر حدود نیم درصد به این بیماری مبتلا بودند ولی در سال ۲۰۰۵ رقم آن به حدود پنج درصد رسیده است.

رقم ابتلا به این بیماری در میان مردمان کشورهای مختلف جهان بسیار متنوع و ناهمگون است ولی در حال حاضر میزان ابتلا به بیماری ام اس در میان ایرانیان تقریبا با همین رقم در میان ساکنان کشورهای اروپایی یکسان است.

جولیا پاکپور می گوید که برای توضیح یک چنین افزیش در ایران باید به دنبال دلایلی گشت که مختص ایران است.

اما امیر هادی مغزی یک پژوهشگر ایرانی که مطالعات گسترده ای در مورد این بیماری دارد و اکنون جزو پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا است می گوید که نحوه پوشش ممکن است فقط یکی از عوامل موثر باشد که همراه با ساختار و ارثیه ژنتیک ایرانیان زمینه ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

او می افزاید که استفاده گسترده تر ا زسایه بان و سایر وسایل جلوگیری از تابش خورشید، زندگی در آپارتمانها و بهبود روشهای پاکیزگی ممکن است در این وضعیت دخیل باشند. او با این نکته موافق است که ایرانیان باید ویتامین دی بیشتری بخورند. خود وی سالهاست چنین کاری می کند چون با وجودیکه سالهاست در مناطق آفتابی کالیفرنیا زندگی می کند با انجام آزمایش خون متوجه شدکه بدن وی ویتامین دی کافی ندارد.