دلیریوم (روان آشفتگی)
تصویر بالینی
دلیریوم نشانگان شایعی است این نوعی حالت سردرگمی حاد است که بین بیداری عادی و بهت یا اغماء نوسان دارد. دلیریوم شروع ناگهانی دارد و حالت افت و خیز کاهش آگاهی را شامل می شود. اصولا دلیریوم تغییر عمده در نحوه ای که مغز کار می کند را منعکس می سازد. دلیریوم علاوه بر اختلال در سطح هشیاری، تغییرات شناختی را نیز در بر دارد. توانایی های پردازش اطلاعات مختل می شوند و بر کارکردهای اساسی مثل توجه، ادراک، حافظه و تفکر تاثیر می گذارند. توهمات و هذیان ها بسیار شایع هستند. به علاوه این نشانگاه اغلب فعالیت روانی- حرکتی نابهنجار مانند دست و پا زدن مهار نشده و اختلال در چرخه خواب را شامل می شود. فرد مبتلا به دلیریوم اصولا قادر نیست هیچ گونه فعالیت ذهنی هدفمندی را انجام دهد. به طوری که مورد پژوهشی زیر نشان می دهد شدت این نشانه ها نیز طی دوره ۲۴ ساعته نوسان دارد.
دلیریوم می تواند در هر سنی روی دهد. با این حال افراد سالخورده بیشتر در معرض خطر قرار دارند شاید به این علت که تغییرات مغزی ناشی از پیری طبیعی به کاهش ذخیره مغز منجر می شود. به طوری که در مورد خانم پیترسن شرح داده شده است دلیریوم در افراد سالخورده که تحت جراحی قرار می گیرند بسیار شایع است و بیمارن بالای ۸۰ سال خیلی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. در انتهای دیگر پیوستار سن، کودکان نیز در معرض خطر بیشتر برای دلیریوم قرار دارند شاید به این علت که مغز آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است. برآوردهای میزان شیوع دلیریوم بسته به سن جمعیت مورد بررسی بسیار تفاوت دارند اما چیزی بین ۵ تا ۴۵ درصد در بیماران بستری شده هستند.
دلیریوم می تواند از چند بیماری از جمله وارد شدن صدمه به سر و عفونت ناشی شود. با این حال شایع ترین علت دلیریوم مسمومیت یا ترک دارو است. مسمومیت ناشی از داروها نیز موارد متعددی از دلیریوم را ایجاد می کند. این توضیح می دهد که چرا دلیریوم در افراد سالخورده ای که تحت عمل جراحی قرار داشته اند خیلی شایع است.
