ماهیت خستگی، توانش و جبران

خستگی، توانش و جبران عوامل موثر بربرون ده توانی و یا نیروی عضلانی می باشند. خستگی به عنوان مکانیسم کاهنده ی پاسخ انقباضی عضله عمل کرده موجب اختلال در اجرای ورزشی ورزشکار شده و به کسب نتیجه ی مطلوب ورزشی لطمه می زند در صورتی که پدیده ی توانش و جبران به عنوان مکانیسم فزاینده ی پاسخ انقباضی عضله عمل نموده و باعث تعدیل عملکرد عضلانی می شوند لذا لازم است مربیان و ورزشکاران در زمینه ی مکانیسم ها، علل، منشا و محل های اصلی واکنش های بیولوژیک که منجر به بروز خستگی می شوند و راهبردهای مقابله ی با بروز یا تاخیر خستگی اطلاعات کافی داشته باشند تا بتواند در موقع لزوم تا حد امکان از تاثیر منفی خستگی بر اجرای ورزشی ورزشکار بکاهند و با تقویت پدیده ی توانش و جبران به نتیجه ی مطلوب ورزشی دسترسی پیدا کنند.

خستگی ماهیتی پیچیده و چند وجهی دارد که عوامل چندی از قبیل سلامتی عمومی، وضعیت تغذیه، حالات روحی، شخصیت نوع A یا تنش زا، عوامل ارثی مورفولوژیک و فیزیولوژیک، سن، جنس، شدت فعالیت بدنی، حجم فعالیت بدنی، الگوی فعالیت بدنی، سابقه ی فعالیت بدنی، شرایط محیطی، الگوی خواب و بیداری، بیماریهای عفونی و نرولوژیک، مصرف دارو و دخانیات، مسافرت و پرواز، عوامل تنش زای اجتماعی، اقتصادی و روانی، میزان آمادگی جسمانی فرد، هموستاز و شرایط بیوشیمیایی خون، مایعات و محیط های داخلی بدن، دمای مرکزی بدن، موجودی ذخایر انرژی بدن و غیره ممکن است موجب بروز آن شوند.