چه کسی اولین بار نحوهی آتش افروختن را آموخت؟
دانشمندان دانشگاه کنکتیکت نشان دادهاند که انسانهای نخستینی مانند نئاندرتالها نه تنها میتوانستند آتش را کنترل کنند، بلکه توانایی برپایی آنرا نیز داشتهاند. دکتر «دانیل آدلر» از بخش انسانشناسی دانشگاه کنکتیکت، میگوید: «تا کنون تصور بر این بود که آتش تخصص هوموساپینها بوده است، ولی اکنون مشخص شده است که دیگر انسانهای باستانی مانند نئاندرتالها نیز میتوانستند آتش برپا کنند. بنابراین شاید انسانهای مدرن آنقدرها هم خاص نیستند.»
دکتر آدلر و همکارانش از ارمنستان، آمریکا، اسپانیا و بریتانیا به بررسی نمونههای برداشت شده از غار لوساکرت در ارمنستان پرداختهاند تا میزان هیدروکربنهای آروماتیک حلقوی موسوم به «PAH» را در این نمونهها تعیین کنند. این هیدرکربنها زمانی تولید میشوند که مواد در آتش بسوزند. یکی از انواع PAH که نوع سبک آن نامیده میشود در این نمونهها به وفور پیدا شده است که نشان میدهد در این مکان آتش برپا بوده است. وجود PAH سنگین نشاندهندهی مکان منبع آتش است.
«آلگ بریتینگام» از همکاران این تحقیق، میگوید: «با مشاهدهی نشانههای آتش که در همین مکان برپا بوده است، ما به بررسی دیگر فعالیتهای انسانی مرتبط با آتش در این مکان پرداختیم.» شواهد افزایش سکونت انسانها در غار لوساکرت شامل استخوان حیوانات خورده شده توسط انسانها و شواهد مربوط به ساخت ابزارآلات، با افزایش برپایی آتش و یافتن PAH سنگین مطابقت دارد.
دانشمندان باید ثابت میکردند که آتشهای برپا شده در اثر شرایط آب و هوایی خاص مانند رعدوبرق ایجاد نشدهاند. برای این کار آنها ترکیبات ایزوتوپی هیدروژن و کربن را در بافتهای گیاهان پیدا شده در رسوبات این غار آنالیز کردند. مقایسهی دادههای اقلیمی این منطقه و شواهد باستانشناسی یافتشده از این ناحیه نشان داده است که ساکنین این غار از آتش برپا شده توسط خود بهره میبردهاند.
برتینگام میگوید: «در حقیقت انسانهای باستانی ساکن این مناطق از آتش به میزان زیادی استفاده نمیکردهاند. به نظر میرسد که این انسانها علاوه بر آتشهایی که به صورت طبیعی در طبیعت وجود داشته است، میتوانستهاند آتش برپا شده توسط خودشان را نیز کنترل کنند.»
