دانلود کتاب رازهای خنوخ (دو زبانه : فارسی – انگلیسی)

:: چکیده

معراجنامه‏‌هاى ادیان، از جذابترین ادبیات جهان هستند. این آثار آدمى را بر بال فرشتگان مى‏‌نشانند و در سپهر بى‏‌انتها و جهان مینوى به پرواز درمى‏‌آورند و جان و دل او را از دریاى معرفت الهى سیراب مى‏‌کنند. داستان بدیع معراج حضرت رسول صلى‌الله‌علیه‌وآله و توصیف عوالمى که آن عزیز مشاهده کرد، پیوسته مورد توجه عالمان و عارفان بوده است؛ و چکامه‏‌سرایان و هنرمندان از آن الهام گرفته‏‌اند. کتاب رازهاى خنوخ در یهودیت، مکاشفه یوحنا در مسیحیت، اردویراف‏نامه در آیین زردشت و معراجنامه‏‌هاى اسلام نیز به همین علت، جاودانه شده‌‏اند. معراجنامه حاضر، که براى نخستین بار به زبان فارسى انتشار مى‏‌یابد، گزارش سفر شصت روزه خنوخ (Enoch) به آسمانهاست. خنوخ پس از مراجعت، مشاهدات خود را براى پسران و قوم خویش بیان مى‏‌کند و آنان را اندرز مى‏‌دهد. او پس از سى روز، دوباره به آسمان مى‏‌رود تا براى همیشه در آن‏جا بماند.

:: خنوخ کیست؟

خنوخ (یا: اخنوخ) نزد اهل کتاب یکى از پیامبران پیش از طوفان نوح علیه‌السلام است که علوم وکتاب هاى فراوانى را به او نسبت داده‏‌اند. علماى اسلام وى را با حضرت ادریس علیه‌السلام که خداى متعال وى را در قرآن(۱) مجید ستوده و به معراج او اشاره کرده است، برابر مى‏‌دانند. واژه خنوخ در زبان عبرى به معناى «آزموده» است. نام وى حدود ۴۴ بار به لفظ اخنوخ و چندین بار به لفظ احنوخ، احنوح، خنوخ، خنوح و… در کتاب بحارالانوار آمده است و صحیفه‏‌اى منسوب به او در جلد ۹۵ آن کتاب وجود دارد. فضاى صحیفه یاد شده به فضاى کتابهاى خنوخ شباهت دارد؛ مثلا رؤیت فرشتگان و وعده توفان نوح علیه‌السلام که در آن صحیفه آمده(۲)، در کتاب حاضر نیز یافت مى‌‏شود. مطالبى نیز از صحائف ادریس و سنن ادریس در سعدالسعود تألیف مرحوم سید ابن طاووس رحمه‌الله آمده است. کتابهاى خنوخ در یهودیت از مهمترین منابع فرشته‏‌شناسى به شمار مى‏‌روند.(۳)

نسب خنوخ در سفر پیدایش تورات (۵ : ۴ ـ ۲۴) و انجیل لوقا (۳ : ۳۷ ـ ۳۸) چنین است:

خنوخ بن یارد بن مهللئیل بن قینان بن انوش بن شیث بن آدم علیه‌السلام.

علاوه بر موارد یاد شده، نام خنوخ در کتاب اول تواریخ ایام (۱ : ۳)، رساله به عبرانیان (۱۱ : ۵)، و رساله یهودا (۱ : ۱۴) آمده است. جمعى از علماى اسلام خنوخ و ادریس را با هرمس «مثلث‌العظمه»(۴) برابر مى‏‌دانند.(۵)

:: اعتبار رازهاى خنوخ

هنگامى که دانشمندان یهود در قرن اول میلادى براى تعیین کتاب هاى الهامى خویش گرد آمدند، از نوشته‏‌هاى فراوانى که در آن روزگار رواج داشت، آن هایى را که به زبان یونانى نوشته شده بود، کنار گذاشتند، و بر ۳۹ کتاب، که به زبان عبرى بود، اتفاق کردند. این مجموعه بعداً تنخ نامیده شد و مسیحیان آن را عهد عتیق نامیدند. کتاب هایى که رد شدند، دو دسته بودند:

دسته اول: که اپوکریفا (۶) نامیده مى‏‌شود، اعتبار ناچیزى داشت؛ و با آن که یهودیان آن نوشته‏‌ها را ترک کرده بودند، مسیحیان برخى از آنها را بر عهد عتیق خود افزودند. با این کار، شماره کتابهاى عهد عتیق نزد مسیحیان به ۴۶ رسید و همه ایشان الهامى بودن آنها را پذیرفتند. حدود پنج قرن پیش، مارتین لوتر در الهامى بودن این کتابها تردید کرد؛ و با گذشت زمان، مسیحیان پروتستان آنها را کنار گذاشتند و نسخه‏‌هاى عهد عتیق پروتستانى پدید آمد که با تنخ یهودیان برابر است. از آن جا که معمولا پروتستان ها به ترجمه و نشر کتاب مقدس اقدام مى‏‌کنند، نسخه‏‌هاى فاقد اپوکریفا در جهان فراوانتر است.

دسته دوم: که سوداپیگرافا (۷) نامیده مى‏‌شود، اعتبار کمترى داشت و هرگز در عهد عتیق قرار نگرفت. این نوشته‏‌ها که چند دهه پیش از میلاد، به دست برخى از یهودیان فرهیخته پدید آمده بود، بر اثر بى‏‌توجهى اهل کتاب از میان رفت، ولى شمارى از متون یا ترجمه‌‏هاى آنها در گوشه و کنار جهان باقى ماند و در قرون اخیر کشف شد، که ترجمه اسلاوى رازهاى خنوخ (۸) از آن جمله است. تعداد این آثار، که مسیحیان در برخى از آنها تصرفاتى کرده‌‏اند، بسیار است. مجموعه‏‌هایی از آنها به‏ زبان انگلیسى و زبانهاى اروپایى دیگر ترجمه و چاپ شده و یکى از آن ها به انگلیسى با عنوان کتاب هاى فراموش شده عدن (۹) در سال ۱۹۲۷ در آمریکا انتشار یافته است.

:: در ویکی‌پدیا درباره خنوخ آمده است:

خنوخ (جد نوح)

خنوخ (در منابع اسلامی اخنوخ یا ادریس و در فارسی خنجوخ) پسر یارد و پدر متوشالح، از شخصیت‌هایی است که در عهد عتیق از او نام برده شده است. یهودا در نامه خود، خنوخ را از پیامبران دانسته است.

نسب

نسب خنوخ در سفر پیدایش تورات و انجیل لوقا چنین است(۱۰)(۱۱):
خنوخ پسر یارد پسر مهللئیل پسر قینان پسر انوش پسر شیث پسر آدم.
علاوه بر موارد یادشده، نام خنوخ در کتاب اول تواریخ ایام، رساله به عبرانیان، و رساله یهودا آمده‌است(۱۲)(۱۳)(۱۴).

کتاب‌ها

چندین کتاب منسوب به خنوخ است از جمله موارد زیر:

– کتاب اول خنوخ
– کتاب دوم خنوخ
– کتاب سوم خنوخ
– کتاب پنجاهه‌ها(۱۵) (گفته می‌شود این کتاب انشاء خنوخ به صورت روح و نوشته موسی است).

همچنین نسخه‌ای از کتابی منسوب به خنوخ در غاری به نام قمران در نزدیکی بحرالمیت یافت شده است که اکنون در صومعه اسین نگهداری می‌شود. در این کتاب به داوری قوم اسرائیل توسط یهوه اشاره شده است. در نامه یهودا ،۲۰۰۰ سال پیش از کشف نسخه‌ای از آن در قمران، از این کتاب نقل قول شده و آن را آسمانی دانسته است؛ در حالی که برخی علمای یهود در درستی این کتابها تردید کرده‌اند. در کتاب مقدس چنین آمده‌است: «و خنوخ با خدا راه می‌رفت و نایاب شد، زیرا خدا او را برگرفت».(۱۶) لذا خنوخ پیش از مرگ به آسمان صعود کرده و جاودانه شده است. یکی از کتابهای خنوخ تحت عنوان «کتاب رازهای خنوخ» توسط حسین توفیقی ترجمه و منتشر شده‌است.(۱۷)

ادریس

برخی مفسرین، خنوخ را با ادریس در قرآن برابر دانسته‌اند و به روایت قرآن نیز ادریس بدون مرگ مانند عیسی به آسمان عروج کرده است: «و در این کتاب ادریس را یاد کن. او راست گفتاری پیامبر بود. او را به مکانی بلند فرا بردیم.»(۱۸)

پانویس:

۱٫ مریم: ۵۶ – ۵۷ ؛ انبیاء: ۸۵٫
۲٫ بحارالانوار، ۹۵/۴۵۸، ۴۶۶٫
۳٫ «و کانت الملائکه فی زمان إدریس علیه السلام یصافحون الناس و یسلمون علیهم و یکلمونهم و یجالسونهم و ذلک لصلاح الزمان و أهله.» بحار الأنوار، ۱۱/۲۷۹٫
۴٫ Hermes Trismegistus
۵٫ براى آگاهى بیشتر درباره خنوخ، به مدخل «ادریس» در جلد هفتم دائره‌المعارف بزرگ اسلامى مراجعه شود.
۶٫ Apocryha به زبان یونانی، یعنی پوشیده.
۷٫ Seueigraha به زبان یونانى، یعنى نوشته‏هاى جعلى.
۸٫ The Book of the Secrets of Enoch
۹٫ The orgotten Books of Eden
۱۰٫ سفر پیدایش ۵:۴-۲۴
۱۱٫ لوقا ۳:۳۷-۳۸
۱۲٫ ایام ۱:۳
۱۳٫ به عبرانیان ۱۱:۵
۱۴٫ یهودا ۱:۱۴
۱۵٫ Jubilees
۱۶٫ پیدایش ۵:۲۵
۱۷٫ مجله هفت آسمان شماره سه
۱۸٫ قرآن ۱۹:۵۷

منابع:

– عاطف‌الزین، سمیح، داستان پیامبران علیهم‌السلام در قرآن، ترجمه علی چراغی، اول، تهران: ذکر، ۱۳۸۰.
– کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران: اساطیر، ۱۳۷۹.