زگیل و زگیل کف پا

زگیل ها غده های خوش خیمی هستند که در سطح اولیه پوست تولید می شوند و معمولاً قطر آنها چند میلی متر است ولی می توانند بزرگتر هم باشند. زگیل بر اثر عفونت با یک ویروس که از خانواده HPV مسری تولید می شوند. زگیل شاید احتیاج به درمان نداشته باشد. کودکان و نوجوانان بیشتر از بزرگسالان مبتلا می شوند.

پیش بینی می شود که ۷ تا ۱۰ درصد مردم به آن دچار می شوند.

انواع زگیل

زگیل ها بسته به آن که چه نوع ویروس پاپی لوما باعث آن باشد، انواع مختلفی دارند. شکل آنها هم بستگی به محل آنها دارد. چند نوعی که بیشتر دیده می شوند عبارتند از:

۱ـ زگیل معمولی: این نوع زگیل به صورت گنبد مانند سخت است که دارای رنگ روشن یا کمی خاکستری است. به ندرت دردناک است مگر نزدیک ناخن ها و یا زیر ناخن باشد، ولی در هر حال اگر دیده شود خوشایند نیست.

۲ـ زگیل کف پایی: همان طور که از اسمش پیداست زگیل یا زگیل هایی است که در کف پا دیده می شود، و برای مدتی می تواند مخفی باشد و شخص متوجه آن نشود ولی اگر از نزدیک به آن نگاه کند متوجه یک جوش کوچک سخت می شود. این زگیل ها به علت فشار وارد شده بر کف پا و بر اثر وزن بدن می تواند دردناک باشد.

۳ ـ انواع دیگر: زگیل های نخ مانند هستند (روی پلک یا اطراف دهان در اطفال دیده می شود)، زگیل های پهن (معمولاً یک گروه زگیل هستند که در صورت، پشت دست و مچ دست دیده می شوند)، زگیل های Mymecies (کف پا قسمت پنجه پا با نقطه های سیاه رنگ دیده می شوند)، زگیل های موزائیکی (گروهی) در کف پا وجود دارند، زگیل های انگشتی (اغلب روی پوست سر هستند) یک سری زگیل هستند که به صورت یک گل کلم کوچک دیده می شوند.

۴ ـ زگیل های آلت تناسلی توسط نوع دیگری از VPH تولید می شوند و برای سلامتی خطرناک هستند مثلاً در زنان خطر تولید سرطان گردن رحم را زیاد می کند و درمان آنها هم متفاوت است.

سرایت

سرایت بیماری می تواند به طور مستقیم انجام بگیرد یعنی تماس پوست با پوست و یا غیر مستقیم یعنی تماس پوست با شئی که با پوست عفونت دار با آن تماس داشته مانند کفش یا جوراب، زمین مرطوب، استخر، دوش های عمومی، پلاژ و مراکز ورزشی جاهایی هستند که امکان سرایت زگیل های کف پایی بسیار زیاد است. بعضی از انواع VPH ها می توانند تا ۷ روز بر روی یک سطح خشک زنده بمانند.

ویروس از یک سطح یا خراش بسیار کوچک پوست وارد می شود و اگر بر اثر سیستم دفاعی بدن نابود نشود تولید یک سری سلول در یک نقطه می کند. تماس با ویروس در همه افراد تولید زگیل نمی کند زیرا سیستم دفاعی افراد با هم فرق می کند و معمولاً قادر به دفاع از بدن و از بین بردن ویروس می شود.

معمولاً ۲ تا ۶ ماه از آلوده شدن به ویروس تا تولید زگیل طول می کشد که به آن دوره کمون می گویند ولی بعضی از زگیل ها می توانند چندین سال مخفی بمانند و بعد ظهور کنند.

در نزد شخص آلوده شده به ویروس زگیل ها از محلی به محل دیگر سرایت می کنند که به آن سرایت خود بخود می گویند. از خاراندن و باعث خونریزی شدن زگیل ها باید خودداری کرد، زیرا موجب سرایت بیشتر می شود.

پیشرفت بیماری

بیشتر زگیل ها بعد از چند ماه از بین می روند. چندین مطالعه نشان داده که دو سوم زگیل ها بدون درمان در کمتر از دو سال از بین رفته اند، ولی در بعضی از اشخاص می تواند به صورت مزمن در بیاید.

چه اشکالاتی تولید می کنند

به غیر از این که ممکن است برای بیمار ناراحت کننده باشد معمولاً زگیل ها بی خطرند. به ندرت ممکن است عفونی بشوند ولی نباید آن را خاراند. به غیر از آنهایی که در کف پا و یا لای انگشتان نزدیک ناخن هستند معمولاً تولید درد نمی کنند. با این حال ممکن است تولید مشکلاتی بکنند که باید با پزشک مشورت کرد مانند علائم زیر:

ـ یک زگیل که مقاوم شده، تولید مثل می کند و یا دوباره تولید می شود.

ـ یک زگیل دردناک

ـ یک زگیل که در زیر ناخن تولید شده و یا باعث تغییر شکل ناخن شده

ـ زگیلی که خونریزی می کند.

ـ زگیلی که شکل مشکوک دارد: به ندرت یک زگیل ممکن است بدخیم بشود ولی بعضی از انواع سرطان پوست ممکن است با زگیل اشتباه بشود.

ـ اگر علامت عفونی شدن آن به صورت یک قرمزی دور زگیل یا علائم دیگری وجود دارد.

ـ زگیل در مناطق دیگر بدن نیز تولید شده

ـ اگر بر اثر یک زگیل کف پایی دردناک به راحتی نمی شود راه رفت و همین موضوع باعث کمردرد شده است.

ـ اگر از محل تولید آن نارحت هستیم.

تشخیص

برای این که مشخص شود که واقعاً یک زگیل است پزشک در صورت لزوم به کمک یک تیغ جراحی کمی از آن را می تراشد، اگر خونریزی کرد و یا نقطه های سیاه نمایان شد نشان دهنده یک زگیل است. در بعضی موارد نیز ممکن است پزشک درخواست بیوپسی کند.

افراد در خطر ابتلا

ـ کودکان و نوجوانان، مخصوصاً آنهایی که خواهر یا برادر و یا همکلاسی مبتلا به زگیل دارند.

ـ کسانی که پوست آنها خشک و تَرَک های ریز (معمولاً دیده نمی شوند) دارند و آنهایی که پاهایشان به شدت عرق می کند.

ـ کسانی که سیستم دفاعی بدن آنها به هم خورده و ضعیف شده اند.

پیشگیری

ـ برای پیشگیری از زگیل های کف پایی، پا برهنه در مناطق عمومی آلوده مانند استخر، محل تعویض لباس، دوش های عمومی، پلاژ، مراکز ورزشی و غیره راه نروید.

ـ روی زگیل را در هنگام درمان با یک پانسمان بپوشانید.

ـ شستن بلافاصله دست ها اگر با زگیل و یا پوسته های جدا شده از آن در تماس بودیم.

ـ از حوله و سایر وسایل شخص آلوده استفاده نکنیم.

ـ از یک سنگ پا و یا سوهان که برای یک زگیل استفاده شده دوباره استفاده نکنیم.

ـ از بازی کردن و به خون انداختن زگیل خودداری کنیم.

درمان های دارویی

توجه بسیار مهم: برای زنان باردار، نوزادان، اشخاص مبتلا به مرض قند و تمام اشخاصی که بیماری های مربوط به گردش خون دارند نباید از محصولاتی که در داروخانه بدون نسخه می فروشند استفاده کرد. این افراد باید با پزشک مشورت کنند.

درمان بکنیم یا نکنیم

زگیل های معمولی مخصوصاً در نزد کودکان در عرض یک تا چند روز خود بخود از بین می روند. نزد بزرگسالان مدت زمان زیادی لازم است و دو سوم آنها قبل از دو سال از بین می روند. چون زگیل ها بدخیم نیستند و درمان آنها به پوست صدمه می زند لازم نیست آن را درمان کنیم مگر دلیلی برای آن داشته باشیم.

هرگونه درمانی انجام شود باعث نابودی ویروس نمی شود، زگیل خوب می شود ولی ویروس در داخل اپیدرم باقی ماند و ممکن است دوباره فعال شود. سیستم دفاعی بدن است که آن را تحت کنترل قرار می دهد ولی امکان بازگشت زگیل ها خیلی زیاد است.

هرگز نباید سعی کرد که با یک وسیله تیز زگیل ها را برید مانند (چاقو، تیغ) چون امکان خونریزی و عفونت و زیاد شدن آن هست به اضافه این که جای زخم باقی می ماند.

درمان ها

درمان بستگی به سن بیمار و نوع زگیل و محل زگیل دارد. بیشتر درمان ها باید در چند جلسه انجام بشود مخصوصاً برای زگیل های کف پایی که بیشتر در مقابل درمان مقاومند. پزشکان ترجیح می دهند که زگیل های کف پایی را اگر دردناک و اذیت کننده نباشند درمان نکنند.

ممکن است چند نوع درمان برای از بین بردن زگیل استفاده شود ولی باید اضافه کنم که اثر دارونماها در درمان زگیل ها بسیار موثر است.

 

داروهای همراه با اسیدسالی سیلیک: داروهای مختلفی همراه با اسید سالی سیلیک و در بعضی اسید لاکتیک هم اضافه شده بدون نسخه در داروخانه به فروش می رسد که برای زگیل های معمولی نسبتاً خوب اثر داشته. اثر اسید سالی سیلیک معادل یک داروی سوزاننده است، پس از استفاده پوست حالت طبیعی خود را از دست داده و سفید رنگ می شود و هر روز باید مقداری از این پوست سفید رنگ را برداشت. اسید البته تولید یک تورم محلی می کند که می تواند به سیستم دفاعی بدن کمک کند تا با ویروس بجنگد.

بسیار مهم است که به طور بسیار دقیق دستورات همراه دارو را انجام داد که واقعاً موثر شود و این درمان باید سه تا ۴ هفته طول بکشد.

میزان اسید سالی سیلیک در داروهای مختلف بین ۱۰ تا ۶۰ درصد می باشد. میزان اسید بستگی به محل و مقاومت زگیل به درمان دارد. بعضی از داروها مایع هستند، بعضی ژل مانند و یا مانند پانسمان روی زگیل گذاشته می شوند، البته نباید برای صورت و سایر اعضای حساس استفاده شود.

هر چه درمان سریع تر انجام شود امکان آلودگی های دیگر برای خود شخص و دیگران کمتر است.

 

Cryotherapy نوعی درمان است که با سرما زگیل را می سوزانند. پزشک مستقیماً ازت مایع با درجه حرارت ۱۹۶- درجه سانتی گراد را بر روی زگیل قرار می دهد که باعث کنده شدن زگیل می شود. ازت مایع به مدت ۵ ثانیه روی پوست قرار می گیرد و باعث از بین رفتن زگیل و ویروس می شود ولی جایش زخم شده و دردناک می باشد.

معمولاً چند جلسه با فاصله ۳ -۲ هفته لازم می شود برای این که زگیل کاملاً از بین برود.

باید دانست که این درمان ممکن است باعث بی رنگ شدن و یا پر رنگ شدن پوست در محل درمان بشود.

داروی دیگری به نام Freeze Away برای سرما درمانی که قدرتش از ازت مایع خیلی کمتر است بدون نسخه در داروخانه به فروش می رسد.

انواع درمان های دیگری نیز برای زگیل کف پایی و یا زگیل های مقاوم وجود دارد.

Cantharidine که با نسخه پزشک تهیه می شود و باید توسط پزشک و یا متخصص پا استفاده شود. این طریقه دردناک نیست و برای زگیل های کف پایی موثر است.

بعد از استفاده از داروی بی حسی پزشک می تواند زگیل را خارج کند و یا با الکتروکوآگولاسیون آن را بسوزاند. این دو نوع درمان باید با احتیاط کامل انجام شود تا جای زخم باقی نماند.

در نزد اشخاصی که سیستم دفاعی ضعیف دارند و یا زگیل ها مقاوم می شوند از تزریق Interferons در داخل زگیل استفاده می شود کرد. انتر فرونها داروهایی هستند که برای مقابله با عفونت های ویروسی به کار می روند.

درمان های دیگری که وجود دارد سوزاندن زگیل با لیزر است که تولید خونریزی نمی کند ولی درمان طولانی است و اغلب جای زخم باقی می ماند و به عنوان آخرین سلاح به کار می رود. تجربه شخصی به کار بردن لیزر سرد در کودکان و نوجوانان بسیار موثر بوده بدون این که هیچ گونه اثری بر روی پوست باقی بگذارد.

در سال ۲۰۰۶ یک مطالعه بزرگ بر روی ۶۰۰ مطالعه کلینیکی درمان زگیل ها (به غیر از زگیل کف پایی) نشان داده که محلول های حاوی اسید سالی سیلیک بالاترین اثر درمانی را داشته و ۷۳ درصد موفق آمیز بوده است. مصرف ازت مایع نتیجه بالاتری از اسید سالی سیلیک نداشته است. یک مطالعه دیگر که در سال ۲۰۱۰ چاپ شده و نتیجه درمان بر روی ۲۵۰ نفر را نشان داده سرما درمانی برای زگیل های معمولی موثرتر بوده است.

درمان های مکمل

طی قرن ها درمان های محلی با گیاهان، کمک گرفتن از جادوگران و درمان های دیگری برای درمان زگیل ها به کار رفته است.

استفاده از نوارچسب: در سال ۲۰۰۲ یک مطالعه کلینیکی بر روی ۶۱ کودک نشان داده که چسباندن این نوار بر روی زگیل های معمولی موثرتر از درمان با سرما درمانی ازت مایع است. درمان شامل چسباندن نوار چسب بر روی زگیل و تعویض آن در صورت لزوم بوده و هر هفته یک شب روی آن را باز گذاشته اند و هشت هفته بعد از شروع درمان ۸۵ درصد زگیل ها محو شده بودند. در صورتی که نزد کودکانی که با ازت مایع درمان شده بودند ۶۰ درصد زگیل ها از بین رفته بودند. پزشکان فکر می کنند که التهاب تولید شده بر اثر چسب باعث تحریک سیستم دفاعی کودک و از بین بردن زگیل می شود.

بعد از چاپ شدن این مقاله کلینیک مایو در آمریکا پیشنهاد می کند که از این درمان برای زگیل های معمولی و کف پایی استفاده شود، زیرا هم ارزان قیمت است و هم آثار ثانویه بد ندارد و دردناک هم نیست.

و اما دو مطالعه دیگر در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ بر روی ۱۰۳ کودک و ۹۰ بالغ روی هم ۱۹۳ نفر نشان دادکه مصرف این نوع چسب که محکم می چسبد با نوع دیگری که نمی چسبد و به عنوان دارونما استفاده شده بود فرقی بر روی دو گروه مورد مطالعه قرار گرفته نداشته، شاید اختلاف متدولوژی در این دو مطالعه علت این اختلاف باشد، به همین دلیل موفقیت درمان با چسب پارچه ای مورد شک قرار دارد.

اخطار مهم: از این سیستم نباید برای زگیل هایی که در صورت، نزدیک ناخن، در نواحی تناسلی و یا مقعدی است استفاده کرد، این نوع زگیل ها در این مطالعات قرار نگرفته اند.

هپنوتراپی: چندین مطالعه و مشاهدات کلینیکی نشان داده که تلقین متخصص باعث درمان زگیل معمولی و کف پایی می شود. یک مطالعه در سال ۱۹۹۲ روی زگیل معمولی نشان داده این درمان در ۲۷ تا ۵۵ درصد موارد موفق آمیز بوده، بدون استثناء در نزد نوجوانان نابالغ موثر بوده در حالی که در بالغین در بین ۴۱ نفر، ۳۳ نفر زگیل محو شده ۲ نفر ادامه نداده اند و ۶ نفر درمان نشدند. هپنوز می تواند سیستم دفاعی را تحریک کند ولی مطالعات دیگری باید انجام شود.

آب داغ: فرو بردن ساده زگیل در آب داغ ۴۵ تا ۴۸ درجه سانتی گراد می تواند به محو شدن زگیل کمک کند. یک مطالعه کوچک در سال ۱۹۹۰ آن را نشان داده است. در سال ۲۰۱۰ یک مطالعه دیگر بر روی ۵۴ نفر که زگیل کف پایی داشتند نشان داد که گرما درمانی یعنی آب ۴۴ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه در سه روز پشت سر هم دو هفته بعد باعث درمان ۵۳ درصد بیماران شده است.

شیره سیر: سیر دارای خاصیت ضد ویروسی است و می تواند بر روی بعضی از زگیل ها موثر باشد. در درمان های سنتی یک ورقه نازک سیر بر روی زگیل گذاشته می شد. در سال ۲۰۰۵ یک مطالعه بر روی ۲۳ نفر که شیره مایع سیر را ۲ بار در روز بر روی زگیل می گذاشتند بعد از یکی دو هفته زگیل ها که اکثراً روی دست قرار داشتند محو شدند و تا ۴ ماه بعد از این مطالعه زگیل دیگری دیده نشد.

روغن درمانی: مخلوط چند روغن گیاهان دارویی باعث از بین بردن زگیل می شود مطالعه جدی در این زمینه انجام نشده است.

هومیوپاتی: با این که ۳ مطالعه بین داروهای هومیوپاتیک و دارونما نتیجه قابل اهمیتی نداشته ولی به علت این که داروهای هومیوپاتی بی ضرر هستند برای این نوع درمان به متخصص هومیوپاتی مراجعه کنید.

طب چینی: یک متخصص بلژیکی مشهور در طب چینی عقیده دارد که عوامل روانی نقش بسیار مهمی در به وجود آمدن زگیل ها بازی می کنند و طب چینی عقیده دارد که به غیر از عامل خارجی زگیل بیشتر بر اثر عوامل داخلی است.

به نظر این پزشک اگر تعداد زگیل ها کم باشد درمان خارجی کافی است و اگر زگیل ها مزمن شدند و بازگشت داشتند و مخصوصاً اگر عوامل دیگر پوستی هم وجود داشت باید درمان داخلی انجام داد.

تغییرات غذایی: افرادی که از زگیل هایی که پیشرفت می کنند و تولید مثل می کنند رنج می برند می توانند از غذاهای بیولوژیک که سیستم دفاعی را تقویت می کند استفاده کنند.

سیستم تصور مغزی ممکن است مفید باشد و قبل از مصرف دارویی استفاده شود. بد نیست مثلاً از یک کودک خواسته شود تصور کند که هنگام خواب و بعد از بیدار شدن یک نور سفید رنگ می آید و چند دقیقه روی زگیل را می پوشاند.

گیاه درمانی: در گذشته از گیاهانی که خاصیت سوزانندگی داشتند استفاده می شده، امروزه هم از گیاهانی برای درمان استفاده می شود. به متخصص گیاه درمانی مراجعه کنید.