فاجعه‌ی چرنوبیل چه پیامدهایی داشته است؟
در دو مطالعه‌ی گسترده‌ای که با استفاده از ابزار ژنتیکی پیشرفته بر روی اثرات ژنتیکی فاجعه‌ی چرنوبیل انجام شده است، اثرات بالقوه‌ی قرارگیری در معرض پرتوهای یون‌ساز مورد بررسی قرار گرفته است.
چرنوبیل در شمال اوکراین قرار دارد و در سال ۱۹۸۶ شدیدترین حادثه‌ی هسته‌ای تاریخ را به خود دید.
در یکی از مطالعات محققین به این نتیجه رسیدند که قرار گرفتن والدین در معرض پرتوهای یون‌ساز باعث بروز تغییرات ژنتیکی در فرزندان آن‌ها نشده است، ولی در مطالعه‌ی دوم تغییرات ژنتیکی در تومورهای موجود در بدن افرادی که به سرطان تیروئید دچار شده بودند، مشاهده شده است. این افراد در زمان کودکی یا جنینی در معرض پرتوهای ناشی از انفجار چرنوبیل قرار گرفته بودند. نتایج این مطالعات در تاریخ مصادف با سی‌وپنجمین سالگرد وقوع حادثه در مجله‌ی Science منتشر شده است.
دکتر «استفن چانوک» به عنوان رئیس موسسه‌ی ملی سرطان آمریکا و عضو این تیم تحقیقاتی، می‌‌گوید: «پس از بمب‌های هیروشیما و ناکازاکی پرسش‌ها در مورد اثر پرتوهای یون‌ساز بر روی سلامت انسان زیاد شد و پس از حادثه‌ی چرنوبیل این پرسش‌ها شدت گرفت. در سال‌های اخیر با پیشرفت‌هایی که در تکنولوژی‌های توالی‌یابی کسب شده است، می‌توان با انجام آنالیز ژنوم به برخی از این پرسش‌ها پاسخ داد.»
در مطالعه‌ی اول امکان انتقال تغییرات ژنتیکی از والدین به فرزندان مورد بررسی ژنتیکی قرار گرفته است. برای این کار محققین ژنوم کامل ۱۳۰ نفر که بین سال‌های ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۲ در نزدیکی چرنوبیل متولد شده بودند را به همراه ۲۱۰ پدر و مادر آن‌ها مورد بررسی قرار دادند. مادر یا پدر این افراد یا در نیروگاه کار می‌کرده‌اند یا به خاطر نزدیکی به حادثه از محل زندگی خود نقل مکان کرده بودند. مطالعات دانشمندان در این زمینه نشان داد که برای کودکانی که ۴۶ هفته تا ۱۵ سال پس از حادثه متولد شده‌اند تغییر ژنتیکی قابل مشاهده نیست. بنابراین محققین این مطالعه نتیجه گرفتند که قرار گرفتن در معرض پرتوهای یون‌ساز تاثیری بر روی سلامتی نسل‌های بعدی ندارد.
در مطالعه‌ی دوم محققین ۳۵۹ فرد مبتلا به سرطان تیروئید را مورد بررسی قرار دادند که در زمان رخ دادن حادثه‌ی چرنوبیل به عنوان کودک در همان نزدیکی زندگی می‌کرده‌اند و یا در شکم مادر خود تحت تاثیر تشعشعات ناشی از آن قرار گرفته‌اند. سرطان تیروئید یکی از مشکلاتی است که برای سلامتی افراد نزدیک به حادثه‌ی چرنوبیل به‌وجود آمده است. انرژی ناشی از پرتوهای یون‌ساز باعث شکستن پیوندهای شیمیایی خاص در دی‌ان‌ای و بروز آسیب‌های مختلفی در آن می‌شود.
در مطالعه‌ی دوم اهمیت انواع خاصی از آسیب‌ها در تومورهای تیروئید مورد بررسی قرار گرفته است. این آسیب‌ها در کسانی که در زمان کودکی در معرض پرتوهای یون‌ساز قرار گرفته‌اند بیشتر مشاهده شده است. در این مطالعه نتیجه گرفته شده است که آسیب دی‌ان‌ای می‌تواند در اثر تغییرات ژنتیکی ناشی از قرار گرفتن در معرض پرتوهای یون‌ساز ایجاد شده باشد که منجر به رشد تومور در تیروئید شده است. بنابراین لازم است تحقیقات بیشتری صورت گیرد تا سرطان‌های ناشی از قرارگیری در معرض پرتوهای یون‌ساز بیشتر شناخته شوند.
