هرآنچه از ماه گرفتگی ۵ مرداد، طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن می‌دانیم
سحرگاه ۵ مرداد، ماه‌گرفتگی رخ خواهد داد که طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن خواهد بود و انتظار می‌رود، در سراسر جهان قابل رؤیت باشد.
طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن، به‌جز در ایالات متحده آمریکا، در همه‌جای جهان، از جمله در اروپا، آسیا، استرالیا، آفریقا و آمریکای جنوبی قابل رؤیت است. ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، شامگاه جمعه به‌وقوع می‌پیوندد و در مجموع ۴ ساعت به‌طول می‌انجامد. زمان گرفت کامل یا زمانی که سایه زمین، ماه را می‌پوشاند و موجب تاریکی کامل می‌شود، یک ساعت و ۴۳ دقیقه طول خواهد کشید.
در حالی که بسیاری از مردم جهان قادر به رؤیت جزئیات ماه‌گرفتگی خواهند بود، نواحی در شرق آفریقا، خاورمیانه (از جمله ایران) و برخی از نقاط اروپا و آسیا، موقعیت بهتری برای مشاهده پدیده‌ی ماه خونین و شروع ماه‌گرفتگی خواهند داشت.
ماه‌گرفتگی کامل چیست؟
گرفتگی ماه زمانی رخ می‌دهد که زمین بین ماه و خورشید قرار گیرد و باعث می‌شود که سایه‌ی زمین روی ماه بیافتد. ماه‌گرفتگی بر خلاف خورشید گرفتگی، در بخش اعظمی از جهان قابل رؤیت است. در واقع، به‌دلیل نزدیکی ماه به زمین، این امکان که زمین نور ماه را بپوشاند بیشتر است و به‌همین دلیل، ماه‌گرفتگی در بخش اعظمی از زمین دیده می‌شود. اما از سوی دیگر، خورشیدگرفتگی، به‌ندرت رخ می‌دهد و زمانی هم که رخ دهد، تنها بخشی از مردم زمین می‌توانند، برای مدتی کوتاه شاهد آن باشند.
ابرماه آبی و ماه خونین که زمستان گذشته (۱۱ بهمن) رخ داد، یک ماه‌گرفتگی کامل محسوب می‌شد که با دو رویداد نجومی همراه بود. در هنگام ماه‌گرفتگی، ماه به موقعیت مداری نزدیک به زمین رسید که باعث شد، در آسمان شب، بزرگ‌تر و روشن‌تر دیده شود که اصطلاحا به آن اَبر ماه گفته می‌شود. ماه آبی هم به سومین قرص کامل ماه در فصل‌هایی گفته می‌شود که در آن قرص کامل ماه، به‌جای سه بار، چهار بار دیده می‌شود.
ماه در طول پدیده ماه خونین، به‌جای تیره شدن به رنگ سرخ یا قهوه‌ای مایل به سرخ در می‌آید
در مورد دیگر، ابرماه سرخ یا خونین هم هنگامی رخ می‌دهد که ابرماه و ماه‌گرفتگی همزمان می‌شوند. هنگام رخ دادن این پدیده، نور خورشید از جو زمین عبور می‌کند که در این حالت، اشعه‌ی فرا‌بنفش خورشید می‌شکند و رنگ سرخ بیش از رنگ‌های دیگر دیده می‌شود. پدیده‌ای که جلوه‌ی بصری تماشایی را برای دوستداران آسمان شب فراهم می‌کند.
چرا طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن است؟
اما دلیل تمایز ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، طول مدت ماه‌گرفتگی است. به‌گفته‌ی دکتر آماندا بوش، استاد نجوم در موسسه‌ی فناوری ماساچوست، در طول این ماه‌گرفتگی، ماه به دورترین فاصله‌ی خود به زمین می‌رسد که اصطلاحا به آن اوج مداری گفته می‌شود. این باعث می‌شود که ماه نسبت به زمانی که به زمین نزدیک‌تر است، کندتر حرکت کند و از همین رو، ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، ۱۰۳ دقیقه طول بکشد.
ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، در تمامی نواحی ایران قابل رؤیت خواهد بود
به این ترتیب، ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن خواهد بود. این ماه‌گرفتگی تنها چهار دقیقه کوتاه‌تر از طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی است که ممکن است، روی زمین رخ دهد.
رؤیت ماه‌گرفتگی بدون تجهیزات و عینک مخصوص، ایمن است؟
برخلاف تصور بسیاری از مردم، برای رؤیت ماه‌گرفتگی، نیازی به عینک و تجهیزات ویژه نیست و می‌توان ماه‌گرفتگی را با چشم غیر مسلح هم دنبال کرد. کارشناسان برای محفاظت چشم از نور شدید خورشید در طول خورشید گرفتگی، عینک‌ها و تجهیزاتی ویژه‌ای را توصیه می‌کنند، اما از آنجایی که تابش ماه نسبت به خورشید بسیار کم‌تر است، برای رؤیت ماه‌گرفتگی نیاز به هیچ ابزار ویژه‌ای نیست.
بهترین زمان برای رؤیت ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، چه زمانی است؟
مرحله‌ی کل ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، یک ساعت و ۴۳ دقیقه طول خواهد کشید که ماهواره‌ی طبیعی زمین به رنگ سرخ یا قهوه‌ای در می‌آید. تمام این رویداد نجومی، از آغاز تا پایان، حدود ۴ ساعت طول خواهد کشید.
ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، تنها ۴ دقیقه کوتاه‌تر از طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی روی زمین است
ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، با سبقت گرفتن زمین از مریخ متقارن است. در همین حال، فاصله‌ی زمین و مریخ به‌شدت کم می‌شود و این باعث خواهد شد تا سیاره‌ی سرخ در آسمان شب به بهترین شکل ممکن دیده شود. در واقع به‌گفته‌ی ناسا، مریخ در ماه جاری به نزدیک‌ترین فاصله خود به زمین از سال ۲۰۰۳ تاکنون می‌رسد.
با پخش نورهایی با طول موج کوتاه‌تر (رنگ‌هایی مانند سبز یا آبی)، رنگ‌هایی با طول موج بلندتر (قسمت قرمز طیف نوری) باقی می‌مانند که باعث می‌شود که رنگ سرخ بیش از رنگ‌های دیگر رؤیت شود
اوج ماه‌گرفتگی ۴:۲۱ دقیقه بعد از ظهر به وقت شرقی (۵۱ دقیقه بعد از نیمه شب به وقت تهران) خواهد بود. و ماه‌گرفتگی کامل از ۳:۳۰ دقیقه تا ۵:۱۳ بعد از ظهر به وقت منطقه شرقی (۱۲ شب تا ۱:۴۳ دقیقه بامداد به وقت تهران) طول می‌کشد.
بهترین مکان برای دیدن ماه‌گرفتگی ۵ مرداد کجاست؟
اگرچه در بخش زیادی از نیمکره‌ی شرقی، قسمتی یا تمام ماه‌گرفتگی قابل رؤیت خواهد بود، اما زمان‌بندی ماه‌گرفتگی ۵ مرداد به این معناست که این ماه‌گرفتگی در آمریکایی شمالی رؤیت نمی‌شود. همچنین ماه‌گرفتگی جمعه، در نواحی شرقی آمریکای جنوبی (شروع رویداد) و استرالیا (پایان رویداد) قابل رؤیت خواهد بود.
ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، در تمامی نواحی ایران قابل رؤیت خواهد بود که می‌تواند شب منحصر به‌فرد و شگفت‌انگیزی را برای بسیاری از علاقه‌مندان به نجوم آماتوری و مشتاقان آسمان شب رغم بزند. از آنجایی که این پدیده‌ی نجومی فوق‌العاده جذاب از اکثر نقاط ایران به خوبی قابل رؤیت است، اگر می‌خواهید بیشترین لذت را از آن ببرید، حتما سعی کنید از نورهای شهر فاصله بگیرید و در صورت امکان از دوربین‌های دو چشمی قوی با تلسکوپ‌های استاندارد برای رصد استفاده کنید تا شب به‌خصوص و خیال‌انگیزی را سپری کنید.
