پترا ، شهری که با کمک جن ها ساخته شد .
پترا ( به عربی: البتراء) شهری تاریخی در کشور پادشاهی اردن است که پایتخت حکومت باستانینَبَطیها بود. این شهر باستانی در ۲۶۲ کیلومتری جنوب شهر عمّان پایتخت اردن ودر غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شدهاست.
پترا شهری است کامل که همهٔ آن در کوه و در تخته سنگهایی به رنگ گُل سرخ یا رنگ صورتی تراشیده شدهاست. از اینجاست که نام این شهر زیبا پترا نهاده شدهاست. کلمه پترا به زبان یونانی به معنی صخرهاست و چون این شهر باستانی تماماً در سنگ (صخره) کنده شدهاست آنرا پترا نامیدهاند. همچنین این شهر تاریخی و زیبا را به خاطر گل سرخ گون بودنش بهنام المدینه الوردیه نیز نامیده شدهاست، در سال ۱۹۷۸۸ میلادی کتابی در این مورد نوشته شدهاست که از تاریخ بنای این شهر باستانی سخن میگوید، مؤلف نام کتاب را الأسرار المَدینَه الوَردِیَه نامگذاری نمودهاست. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره،رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه نمودهاند. پترا در قرن اول قبل از میلاد و در عهد شاه غسانی حارث سوم درخشید.
نبطیها در شکلگیری دبیره یا خط عربی که بعدها مورد تقلید و استفاده ایرانیان هم قرار گرفت نقش بهسزایی داشتند.[۱]
حدود کشور نَبَطیها از ساحل شهر عسقلان در غرب فلسطین و در امتداد صحرای شام در سمت مشرق ادامه مییافت. شهر پترا حلقهٔ اتصال بین تمدن سرزمین میان رودان (یا بینالنهرین) و سرزمین شام وشبهجزیره عربستان و مصر بودهاست. این شهر که پایتخت کشور نَبَطیها بود توانستهبود کنترل و زمام راههای تجارتی مناطق اطراف خود بدست گیرد، کاروانهای تجارتی از جنوب شبهجزیره عربستان و غزه وعسقلان و صور و دمشق از راه پترا پایتخت کشور نَبَطیها میگذشتهاند و این شهر از رونق خاصی برخوردار بودهاند.
جهانگردانی که به اردن سفر میکنند، پس ازدیدار از شهر پترا و آثار باستانی «جرش»قلعههای عجلوان و امقیس، آمفی تئاتر رومانیفیلادلفیا، غار اصحاب کهف و دریاچه بحر المیتدر سواحل زیبای عقبه با اقامت در هتلها ورستورانهای مجهز در سواحل زیبای عقبه بهتفریح و استراحت میپردازند. شاید باورش مشکل باشد، اما هر ساله، هزارانتوریست از کشور کوچکی مانند اردن دیدارمیکنند، کشوری که حدود ۵۰سال پیش با رهایی از تحت الحمایگی انگلیس با نام «پادشاهیاردن» رسمیت یافت. اما به چه دلیل هزارانتوریست در سال از «اردن» دیدن میکنند؟
معروفتریناثر باستانی اردن محلی است بهنام «پترا» که در سال ۱۸۱۲ میلادی، یکجهانگرد سوئیسی به نام «جان ژان لودریک» در۲۲۶ کیلومتری جنوب شهر «امان» مرکز اردن،آن را کشف کرد. پس از آن، این کشف باعثرونق «پترا» شد و در دوره معاصر
جهانگردانبیشماری در هتلهای مجهزی که از سوی وزارت توریسم احداث شده بود، اقامت کردند;بخش خصوصی نیز با کوشش فراوان به ارائهخدمات گردشگری پرداخت. در زمانهایگذشته و بیش از دو هزار سال پیش، هنگاماحداث شهر پترا، اجنه به انسانهای ساکن آنمنطقه کمک کردند.شهر پترا درهها و گذرگاههای به عمق۲۰۰۰متر و طول یک کیلومتر به نام «ضمیق» یاتنگه، دارد. دانشمندان درههای عمیق باقیمانده، را از زمین لرزههای دوران پیش از تاریخدانستهاند . در دو طرف تنگه «پترا» کتیبههایباستانی حکاکی شده و صدها ساختمان، آرامگاه،سالن و تالارهای تدفین مردگان، معابد،پرستشگاهها و تخته سنگهای کنده کاری شدهاز دورانهای گذشته وجود دارد.هنگام طلوع و غروب آفتاب، سنگهای قرمزشهر پترا با تغییر رنگ مناظر زیبایی را به وجودمیآورند.در ارتفاعات جبل هارون، آرامگاه هارون برادر حضرت موسی، قرار دارد. آمفی تئاتری باضریحی به سبک رومی و با گنجایش سه هزار نفردر بخش دیگر شهر واقع است.جهانگردان برای دیدن این منطقه به اردنمیروند، منطقهای که داری آب و هوای معتدل،چشم اندازهای طبیعی، آثار تاریخی ازرشمند وسواحل زیبایی عقبه، در کنار دریای سرخ،بحرالمیت، شنهایسرخ و روان صحرا وصخرههای سر به فلک کشیده میباشد.
شهرباستانی پترا دیرینهای بسیار قدیمی دارد.در سال ۱۰۶ بعد از میلاد این شهر وارد مرحلهایجدید از تاریخ شده است و «کورنلیوس پالما»فرماندار سوریه به شهر پترا پایتخت «ناباتایی»یورش برده و آنجا را به سرزمینهای تحت سلطهروم ضمیمه کرد و این سرزمین را ایالت عربی رومنامید. اکنون این شهر را شهر سنگی گمشده نامنهادهاند. در واقع سازندگان و ساکنان اولیه اینشهر مشخص نیستند، اما عدهای معتقدند موجودات فضایی و فرا زمینی این شهر سنگی وصخرهای را ساختهاند، زیرا در توان بشر اولیه وبدون امکانات نیست که چنین شهری را بنا وطراحی کرده باشد، گرچه عدهای میگویند: درزمانهای قدیم روایت است که «جنها» بهانسانها در بالا بردن این بنا کمک کردهاند، اماعدهای دیگر میگویند: اگر این فرضیه درستباشد، پس فراعنه هم با کمک اجنه و موجوداتفضایی اهرام خود را بنا نمودهاند.
این شهر تمام سنگی، از سنگهای شنی وصخرههای صحرایی تراشیده شده منحصر به فرد تشکیل شده و یکی از جالبترین معماریهایقرن اول میلادی محسوب میشود. در آن دوراناین شهر به خاطر واقع شدن در جاده ابریشم ازاهمیت خاصی برخوردار بوده
است و اهمیتآن در واقع به خاطر ارتباط کشورهای آسیایمانند، چین و هند به کشورهایی چون یونان،سوریه و مصر بوده است. البته تاریخچه این شهر به قبل از میلاد میرسد.طبق اسناد تاریخی، «کمبوجیه» شاه بابل پسرارشد کورش بزرگ در سال ۵۳۰ قبل از میلادبعد از اینکه پدرش کشته شد، خود را شاه بزرگکشورها نامید و برای لشکرکشی و حمله به مصرعازم جنگ شد. او در هنگام عبور لشکر از صحرایاردن از شهر سنگی عبور کرد و آنجا را مرکز آثارباستانی جهان نامید.خسرو، پادشاه ایران، نیز بعد از حمله به خاکروم و تصرف انطاکیه، شهر سنگی پترا را تصرف کردو به این ترتیب تا مدت زیادی شهر پترا متعلق بهایران بود.پترا تاریخ باشکوه تبدیل شدن، قوم بیابانگرد نبطیها به شهر نشینان بود، که شهر خود را دردرون صخرهها ایجاد کرده و یکی از بزرگترینجامعههای شهری دوران باستانی را به وجودآوردند.در شن زارهای جنوب اردن، شهر اردن یکمرکز مهم بازرگانی در نیمه راه، میان دریای سرخو بحرالمیت محسوب میشود.اکنون باستان شناسان با تحقیق و بررسیتوانستهاند که از این شهر سنگی انواع و اقسام وسایل زندگی و مجسمههای مربوط به دوران قبلو بعد از میلاد را بیابند. برای مثال یک هیاتباستانشناسی فرانسوی در جریان کاوشها درشهر باستانی مشهور پترا در جنوب کشور اردن یکسر متعلق به یک مجسمه «مارکو آئورلیو» امپراتوررم متعلق به قرن دوم میلادی را کشف کرده، کهکاملا سالم مانده است. این سر که ۵۰ سانتیمترارتفاع و ۳۵ سانتیمتر پهنا دارد، در منطقهای از پترا که در آن کاخ قرار دارد کشف شده است.
شهر باستانی پترا برای بناهای باشکوهش که دردل صخرهها تراشیده شدهاند، شهرت بسیار دارد.به گفته باستان شناسان این سر در جریان یک زلزلهدر قرن چهارم قبل از میلاد از پیکر اصلی مجسمهجدا شده است.قصرالبنت در شهر پترا از مکانهایی است که بهعقیده محلیها، ساخته دست بشر نیست; بلکهموجودات فرا زمینی در ساخت این قصر سنگیدست داشتهاند و حتی بسیار معتقدند سالیان سالافراد فرا زمینی در این قصر زندگی میکردند وبدون جا گذاشتن اثری از خود آنجا را ترک کرده و از زمین رفتهاند. در آنجا زمانی که با محلیها بهصحبت مینشینی، همه شان از «اجنهها» صحبتبه میان میآورند. آنها میگویند شبها، این منطقه پر از اجنهاست و ما صدای آنان را میشنویم، همین امرباعث شده که توریستها در شب برای دیدن بهآنجا نمیروند. همچنین شایعه وجود اجنه در پترا شهری که به شهر «اجنه» نام گذاری شده، باعثگردیده است که توریستها به صورت دستهجمعی به دیدن آن منطقه بروند، حتی محلیها هم برای ورود به منطقه سنگی پترا میترسند، ازاین رو به صورت دسته جمعی از شهر اجنه دیدنمیکنند. باستان شناسانی که به این منطقه برای کاوش وتحقیق رفتهاند، سر و صداهای عجیب در اینمنطقه را تاییدکردهاند
ورده اند که ان زمان که حضرت موسی از صحرای بی اب و علف » اراباح» در جنوب غربی اردن می گذشت از گرمای سوزان خورشید و روزهای متوالی پیاده راه پیمودن از پای در امده و تشنگی بر او غلبه کرد .
موسی به هر سوی از بیابان سوزان چشم می انداخت تا شاید نشانی از اب بیابد و سایه بانی برای استراحت بجوید که… ناگه از دور تخته سنگ عظیم گنبدی شکلی را دید که به رنگ سفید بود و در زیر تابش انوار افتاب به سان الماس می درخشید . موسی (ع) به ان سو رفت و چون به پای صخره سفید رسید با عصایی که به دست داشت بر پیکر سنگ کوفت . در ان لحظه سنگ شکاف پیدا کرد و اب زلال از دل ان به بیرون جریان یافت . موسی از ان اب گوارا نوشید و چون چندی در سایه تخته سنگ ارمید و جانی دوباره یافت و در پی ماموریت الهی خویش روان شد .
اما ان اب از جریان باز نایستاد و همچنان جوشید و جاری شد تا چشمه امید دیگران باشد و دلیلی برای به وجود امدن تمدنی شگفت انگیز * موسوم به تمدن «پترا » در همان صحرا که بعدها به » وادی موسی » شهرت یافت و چشمه اش با سادگی بسیار و جذابیتی روحانی زیارتگاه معتقدان و زایران شد .
با گذشتن از کنار این چشمه و پیشروی در وادی موسی است که میتوان قدم به خطه ای نهاد که از دیدنی ترین جاهای خاور میانه و یکی از شگفت انگیز ترین اثار به جای مانده از تمدنهای باستانی است ; تمدنی به نام «پترا » .
جاده ای که به منطقه پترا ختم می شود از میان یک بیابان خشک و بی اب وعلف می گذرد . این بیابان در روزگار باستان پوششی از درختان بلوط داشته و سر تا سر ان جنگل بلوط بوده است .
راه دسترسی به پترا یک دره سنگی عمیق است ; دره ای تنگ و باریک به طول تقریبی ۳۰۰۰متر و عمق ۱۰۰ متر که پهنای ان در بیشتر نقاط از ۳ متر تجاوز نمی کند ! دره ای بس کم نور و هراس انگیز با پیچهای ناگهانی و تند .
با گذشتن از پیچ و خمهای این گذر گاه سر به فلک کشیده که خود از عجایب طبیعت است به نا گاه نمایی از یک کوهستان خاموش در برابر دیدگان ظاهر می شود . از شیب کوهستان که سرازیر شویم خود را محوطه ای شبیه به کره ماه می بینیم . برهوت … با شکوه… با گستره ای پهناور و پر از برامدگیها و برجستگیها و ماسه و سنگهای زرد و کمرنگ .
همچنان که پیش می رویم * سنگهای زرد و سفید به تدریج جای خود را به ماسه سنگهای سرخ رنگ می دهند . رنگ اصلی بیشتر سنگهای این منطقه به رنگ سرخ است . سرانجام به فرو رفتگی عظیمی می رسیم که پیرامون ان را کوههای سنگی و صخره های بزرگ احاطه کرده اند . به هر سو که بنگریم منظره ای از سنگهای شیار خورده و حفره های کوچک و بزرگ در دل صخره ها می بینیم . اما شگفت اور تر از همه قصر ها و معبد های با شکوهی است که معماران باستانی بر سطح صخره ها و در دل کوهها پدید اورده اند .
اینجا پترا است ; نامی از کلمه یونانی » پترس» به معنی » سنگ » بر گرفته شده است .
روزی پترا محل سکونت و مرکز تمدن مردمی بود که برای خود در میان صخر ه های کوهستان یک » غار شهر » عجیب و شکو ه مند ساخته و نوعی » غار نشینی شهری » پیشه کرد ه بودند.
خانه های این شهر مجلل سنگی را معمارها و سنگتراشهای دوره باستان * در دل سنگهای زیبا صورتی رنگ به قدری استادانه و هنرمندانه دید اورده بودند که حتی امروزه پس از سپری شدن بیش از ۲۰۰۰سال از ساخته شدن انها * همچنان چشم اندازی با شکوه و خیره کننده دارند . بی شک منظره ای گیرا تر از پترا نیست . هر یک از اطاق ها و سر ستونها * در ترکیب رنگهای قرمز و سیاه و سفید و زرد یک اثر هنر کامل است.
پترا با مساحت ۴۵ کیلو متر مربع * بیش از ۵۰۰ اثر بزرگ تاریخی در خود دارد که با دست هنرمند بشر و توسط معمارهای باستانی که حجار هم بوده و ابزارهای بسیار ساده و ابتدایی داشتند ساخته شده است . اینجا و در میان این اثار بی مانند همه چیز از تاریخ حکایت می کند ; تاریخی ترکیب یافته از واقعیتها و افسانه ها .
بومیان محل و بادیه نشینان » وادی موسی » معتقدند که پترا محل دفن خزانه طلا و جواهر » فرعونهای مصر» است و این قصرها را فراعنه در دل صخره و سنگ پدید اورده اند تا گنجهای بی حساب خود را در ان جای دهند .
بادیه نشینان وادی پترا به طمع گنج بارها اسلحه های خود را به سوی این قصرها سنگی نشانه رفته و شلیک کرده اند به امید انکه کوه شکاف بردارد و طلا های فراعنه از ان فرو ریزد . دیوارهای سنگی پترا پر است از اثار این شلیکها .
اما تاریخ چه میگوید ؟ سازندگان این اثار شکوهمند چه کسانی بوده اند ؟ چگونه پترا چنین شوکت وابادانی یافت ؟ و… چه شد که شهری به این زیبایی و عظمت چنین ویران و متروک شد ؟
برای ۶۰۰ سال فکر میکردند این شهر در میان بیابان اردن گم شده، مانند قاره گمشده آتلانتیس ….
یک مکتشف سوئیسی که تصمیم گرفته بود آنرا پیدا کند، از جاده ای باریک، از میان کوههای سنگی کویر سفر کرد
تصور کنید هیجان را وقتی برای اولین بار به پترا رسید و این منظره را در قرن نوزدهم مشاهده کرد!
معبد پترا یک پرستشگاه به سبک یونانی –
HELLENIC با ارتفاع ۴۲ متر است که آنرا گنجینه نیز می نامند.
این معبد در میان ساختمانهای مجلل و با شکوه در پترا که همگی آنها در سنگ تراشیده شده اند، بی همتاست.
این معبد به طور کامل در سنگ تراشیده شده
معبد پترا انتهای شهر سنگی گمشده است
این شهر در ۲۲۶ کیلومتری شهر امان پایتخت اردن قرار گرفته و یونانیان آنرا پترا نامیده اند یعنی سنگ، ترجمه عبری آن سلع است و ترجمه عربی آن رقیم.اهالی این شهر به قوم نبط مشهورند. برخی مورخان قوم نبط را همان اصحاب کهف میدانند.
اینجا ابتدای راه ورود به شهر گمشده است. راه سمت راست برای افرادیست که پیاده در مسیر حرکت می کنند و راه سمت چپ برای درشکه سواران.
شهر پترا دره ها و گذرگاه هایی به عمق ۲۰۰۰ متر و طول یک کیلومتر به نام تنگه دارد. در دو طرف تنگه پترا کتیبه های باستانی حکاکی شده و صدها ساختمان، آرامگاه، سالن و تالارهای تدفین مردگان، معابد و پرستش گاهه و تخته سنگهای کنده کاری شده از دورانهای گذشته وجود دارد. در ارتفاعات جبل هارون آرامگاه هارون برادر موسی قرار دارد.
غاری در دل صخره های سرخ منطقه ((پترا)) در جنوب امان پایتخت اردن در جاده ((سحاب)) واقع شده است و سه قبر سنگی شکافدار در آن دیده می شود که احتمال می رود این غار همان غار اصحاب کهف باشد
پترا حدود قرن ششم قبل از میلاد مسیح در زمان امپراطوری ایران به وسیله قومی به نام نبطی ها ساخته شده است.
نبطی ها عربهائی بودند که از طریق تجارت ادویه مانند گیاهان خوشبو زندگی خود را میگذراندند
حدود ۶۰ سال پس از میلاد مسیح، پترا تسخیر شد و در حیطه امپراطوری روم در آمد.
بناهای این شهر محل سکونت اهالی بوده است.
پترا برای آخرین صحنه فیلم ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی مورد استفاده قرار گرفته است
رنگهای روی سنگها طبیعی هستند
ترکیبات زمین شناسی شن و ماسه این رنگهای زیبا و طبیعی را بوجود آورده اند
نبطی ها در پترا یک سیستم آبرسانی مجهز و پیشرفته ساخته اند
آمفی تئاتر بزرگ شهر مثل سایر بناهای شهر به صورت یک تکه در دل کوه به شیوه یونانی – رومی تراشیده شده و ظرفیت چهار هزار نفر را دارد
