کشف عناصر سازندهی حیات در مرکز کهکشان راهشیری
«نیتریلها» مولکولهای آلی هستند که بهصورت عادی سمی هستند، ولی در عین حال یکی از ترکیبات ضروری برای حیات روی زمین هستند. اکنون تیمی از دانشمندان اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی، شیلیایی و آمریکایی نشان دادهاند که نیتریلها به وفور در فضای میان ستارهای درون یک سحابی در نزدیکی مرکز کهکشان راهشیری نیز وجود دارند.
در واقع دانشمندان دریافتهاند که شیمی فضای میان ستارهای امکان ایجاد نیتریلها را فراهم میکند. نیتریلها در تشکیل آراِنای نقش بهسزایی دارند.
دانشمندان این نظریه را مطرح کردهاند که ممکن است حیات بر روی زمین تنها بر اساس آراِنای شکل گرفته باشد و آنزیمهای پروتئینی و دیاِنای بعد از آن بهوجود آمده باشند. آراِنای همزمان میتواند کارهای آنزیمها و دیاِنای را انجام دهد؛ مانند آنزیم میتواند کاتالیزور واکنشها باشد و مانند دیاِنای اطلاعات را کپی و ذخیره کند. بر اساس نظریهی دانشمندان، نیتریلها و دیگر سازندههای حیات بر روی زمین بهصورت خودبهخودی بر روی زمین وجود نداشتهاند و ممکن است توسط شهابسنگها و دنبالهدارها بر روی زمین سکنی گزیده باشند.
به اعتقاد دانشمندان ممکن است این شهابسنگها و دنبالهدارهای حاوی عناصر سازندهی حیات، بین ۴.۱ تا ۳.۸ میلیارد سال قبل به زمین برخورد کرده باشند. در تایید این نظریه، دانشمندان تا کنون توانستهاند علاوه بر نیتریلها، لیپیدها و آمینواسیدها را نیز در شهابسنگها و دنبالهدارها کشف کنند.
پرسش اینجاست که این مولکولها در فضا ابتدا به ساکن از کجا آمدهاند؟ مهمترین کاندیدا برای محل شکلگیری این مولکولها ابرهای مولکولی هستند. این ابرها در واقع نواحی چگال و سردی هستند که در فضای میان ستارهای قرار گرفتهاند و محل مناسبی برای شکلگیری مولکولهای پیچیده هستند. دمای یکی از چنین ابرهایی که دانشمندان اخیراً آنرا بررسی کردهاند و حدود سه سال نوری از ما فاصله دارد، حدود ۱۷۳ درجهی سانتیگراد زیر صفر است. جرم این ابر حدود هزار برابر جرم خورشید است. دانشمندان حدس میزنند که این ابر در آینده تبدیل به یک منظومه در همسایگی ما میشود، ولی هنوز شواهدی از شکلگیری ستاره درون آن مشاهده نشده است.
ترکیبات شیمیایی موجود در این ابر مشابه دیگر نواحی کهکشان راهشیری است که ستارهها در آنجا متولد میشوند. این ترکیبات شیمیایی به ما نشان میدهند که در ابرنواخترها چه موادی وجود دارد که در مراحل بعدی سیارههای مشابه زمین از آن تولید میشوند.
بررسی طیف الکترومغناطیسی ابر مورد اشاره نشان داده است که مولکولهای نیتریل و دیگر مولکولهای مشابه درون آن وجود دارند. علاوه بر این، مطالعات بیشتر نشان داده است که دیگر عناصر سازندهی آراِنای نیز در این ابر وجود دارند و تایید کردهاند که فضای میان ستارهای میتواند بهطور کامل از وجود دنیای متشکل از آراِنای حمایت کند.
آخرین مطالعات دانشمندان نشان داده است که نیتریلها در بین دیگر ترکیبات شیمیایی، فراوانترین ترکیبات در فضا هستند. این مولکولها در سحابیهای مرکزی کهکشان راهشیری، شبهستارهها، شهابسنگها و دنبالهدارها کشف شده است. حتی در اتمسفر قمر تیتان بهعنوان بزرگترین قمر زحل نیز این مولکول رصد شده است.