درمانهای خانگی برای یائسگی شامل: ورزش منظم، خواب کافی، آرامسازی و مراقبت از سلامت دهان و دندان میشود. استفاده از گیاهان مؤثری مانند توت مار، جینسینگ، سنبلالطیب، مریمگلی، شبدر قرمز، گیاه پنجانگشت یا بنگرو، کاوا و گل راعی یا هوفاریقون، میتوانند بسیاری از علائم یائسگی را تسکین و کاهش دهند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم که شامل فرآوردههای سویا و مقادیر کافی از ویتامین E، ویتامین D. و کلسیم باشد نه تنها علائم یائسگی را کم میکند بلکه موجب پیشگیری از بیماریهای مرتبط با یائسگی هم میشوند.
یائسگی چیست؟
یائسگی یا «تغییر زندگی» مرحلهای است در زندگی زنان که نشاندهندهی پایان قاعدگی یا عادت ماهانه در آنان است. قاعدگی اتفاقی طبیعی است که معمولاً در اواخر دههی چهارم یا اویل دههی پنجم زندگی زنان رخ میدهد و مشخصاً به معنای پایان دوران باروری زنان میشود. با قاعدگی نقش اصلی تخمدانها هم به پایان میرسد یعنی آزادسازی تخمک، آزادسازی هورمونهای استروژن و پروژسترون، ساخت پوشش داخلی رحم و فروپاشیدن آن یا همان دورههای ماهانه.
درمانهای خانگی یائسگی
بسیاری از زنان با ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی، سبک زندگی و استفاده از درمانهای خانگی توانستهاند از علائم و رنج قاعدگی کم کنند. برخی از درمانهای خانگی مؤثر در این زمینه را باهم مرور میکنیم:
قدرت سویا
فرآوردههای سویا مانند پنیر سویا میتوانند در طول یائسگی به کمک شما بیایند. مطالعات نشان دادهاند فرآوردههای سویا حاوی مقادیر قابلتوجهی از فیتواستروژنها با نام ایزوفلاون هستند که میتواند به حفظ سلامت قلبی-عروقی و استخوانها کمک کنند. این ترکیبات همراه با خاصیت شبه استروژنی که دارند میتوانند کمک بزرگی به کاهش علائم مرتبط با یائسگی در دورهی پیش و پس از یائسگی بکنند.
توت مار
گیاه توت مار گیاه شگفتانگیزی است که مطالعات گیاهشناسی زیادی هم بر روی آن انجام شده و ممکن است مصرفش در طول یائسگی کمککننده باشد. مشخصشده این گیاه در درمان طیفی از بیماریهای زنان مانند مشکلات قاعدگی شامل سندرم پیش از قاعدگی و قاعدگی دردناک مؤثر است. توت مار منبع غنی بسیاری از ترکیبات سلامت بخش مانند فلاونیدها، گلیکوزیدهای تریترپنی و اسیدهای آروماتیک است که اثرات مثبت بر گیرندههای سروتونین دارند. اثر استروژنی توت مار احتمالاً در تسکین گرگرفتگی و بهبود خلقوخو هم مؤثر است. جدای از اینها مصرف گیاه توت مار برای زنانی که از سرطان سینه رنج میبرند در جهت تسکین مشکلات عروقی و گرگرفتگی میتواند مفید باشد.
گیاه هوفاریقون یا گل راعی
گل راعی یا هوفاریقون گیاه دیگری است که سودمندیاش برای علائم یائسگی طی چندین مطالعه و پژوهش به اثبات رسیده است. این گیاه اثر ضدافسردگی دارد و مانع بروز گرگرفتگی، اختلالات خواب و نوسانات خلقی مرتبط با یائسگی میشود. به یاد داشته باشید که هوفاریقون خاصیت ضدافسردگی دارد و نباید همراه با سایر داروهای ضدافسردگی مصرف شود. علاوه براین این گیاه ممکن است با داروهایی مانند وارفارین و دیگوکسین تداخل دارویی داشته باشد.
سنبلالطیب
سنبلالطیب آرامبخشی گیاهی است که هزاران سال به خاطر خاصیت آرامبخشی و مسکن بودنش مورداستفاده بوده است. خواص خوابآوری این گیاه برای درمان اختلالات خواب مرتبط با یائسگی مفید است.
جینگوبیلوبا
گیاه جینگو در مطالعات متعددی مورد بررسی قرارگرفته و ثابتشده که میتواند در درمان مشکلات مربوط به حافظه که در دورهی بعد از یائسگی رخ میدهند مؤثر باشد. نکتهای که اینجا باید نسبت به آن هشدار دهیم این است که گیاه جینگو ممکن است با داروهای ضد انعقادی خون تداخل کند و زمان انعقاد خون در زنانی که از این داروها استفاده میکنند را کاهش دهد.
گیاه پنجانگشت یا بنگرو
میوههای گیاه پنجانگشت از قدیم مسکنی تجربی برای آرام کردن علائم یائسگی در زنان بودهاند. مقامات بهداشت و درمان در آلمان آن را بهعنوان مسکنی برای حساسیت نوک پستانها، پیاماس (سندروم پیش از قاعدگی) و قاعدگی نامنظم به رسمیت شناختهاند. این گیاه میتواند سطح پروژسترون را تنظیم کند. عصارهی این گیاه هم برای درمان گرگرفتگی، افسردگی و خونریزی شدید کاربرد دارد.
مریمگلی
یکی دیگر از درمانهای خانگی شگفتانگیز که فایدهبخشیاش در درمان علائم یائسگی به اثبات رسیده گیاه مریمگلی است. در زبان لاتینی به این گیاه «شفابخش» میگفتند. مشتقات این گیاه برای درمان بسیاری از مشکلات ازجمله تعرق زیاد و گرگرفتگی به کار میرود. مطالعات متعدد اثربخشی مریمگلی را در کاهش دادن قابلتوجه تعداد دفعات گرگرفتگی ناشی از یائسگی به اثبات رساندهاند.
رژیم غذایی سرشار از ویتامین E. مصرف ویتامین E. میتواند علائم مربوط به یائسگی را کاهش دهد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف ویتامین E. میتواند در تسکین گرگرفتگی، نوسان خلق، تعریق شبانه و خشکی مهبلی مؤثر باشند. بر اساس مطالعهای دیگر سطح پایین ویتامین E. با افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان در دوران پس از یائسگی مرتبط است. مصرف مقدار کافی این ویتامین باعث میشود تراکم استخوانی در دوران پس از یائسگی در سطح سلامت باقی بماند.
ورزش منظم
شرکت در هرگونه فعالیت ورزشی منظم مانند ایروبیک نقش خیلی مهمی در حفظ سلامتی در دوران یائسگی دارد. ورزشهای شدید ازجمله دویدن، دوچرخهسواری و تمرینات استقامتی نهتنها به کاهش وزن کمک میکنند بلکه به کاهش گرگرفتگی و تعریق شبانه، بهبود خلق، باانرژی بودن، بهبود کیفیت خواب، حفظ سلامت استخوانها و تقویت تعادل هورمونی در بدن هم کمک میکند. درمجموع ثابتشده که ورزش میتواند تمامی علائم یائسگی را بهبود دهد. کلسیم و ویتامین D. مصرف ویتامین D. و کلسیم در دوران یائسگی برای پیشگیری از پوکی استخوان بسیار ضروری است. مصرف لبنیات کمچرب مانند شیر و ماست در رژیم روزانه میتواند سلامت استخوان را تأمین کند.
دهان و دندان
غیر از سلامت استخوانها، میزان کلسیم و استروژن در سلامت دندانها هم بسیار مهم هستند. کمبود استروژن و کلسیم که در یائسگی رخ میدهد میتواند موجب بیماریهای لثه و پوکی استخوان فک شود. کشیدن روزانهی نخ دندان و مسواک کردن مرتب با مسواک نرم موجب حفظ بهداشت دندان و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان میشود. احتمال بروز مشکلات لثه و دندان در زنان یائسهای که مشکلات دیابت و قلبی و عروقی دارند افزایش مییابد.
شبدر قرمز
شبدر قرمز هم ازجمله درمانهای گیاهی و خانگی برای علائم یائسگی است. مطالعات نشان دادهاند که ایزوفلاونهای موجود در شبدر قرمز به کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید کمک میکند و اثرات مثبتی بر سلولهای واژن دارند. این گیاه همچنین به کاهش سایر علائم یائسگی هم کمک میکند.
جینسینگ
جینسینگ سرخ مسکنی مؤثر برای علائم یائسگی است. مطالعات پژوهشی نشان دادهاند که مصرف این گیاه موجب کاهش LDL یا کلسترول بد خون میشود. این اثر محافظتی باعث حفظ سلامت قلب و عروق در زنان یائسه میشود.
خواب کافی
خواب کافی از ضروریات دوران یائسگی است که آرامش بدن و ذهن کمک میکند. خواب هم بهاندازهی رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم برای بدن اثر احیاکنندگی و تقویتی دارد و به سیستم دفاعی بدن کمک میکند خود را بازسازی کند. خواب ناکافی، بدن را در مقابل بیماریهای زمینهای مانند مشکلات حافظه و مقاومت به انسولین آسیبپذیر میکند و راه را برای ابتلا به دیابت هموار میکند. خوابیدن در اتاق تاریک تولید هورمون ملاتونین را تحریک میکند، هورمونی که برای خواب خوب لازم است. راههای دیگر مثل استفاده از نور طبیعی روز، نوشیدن شیر گرم، دوش آب گرم گرفتن و پیادهروی سریع میتواند به خواب بهتر کمک کنند.
کاوا
عصاره و مشتقات گیاه کاوا هم یکی از گیاهان مؤثر در درمان علائم یائسگی است. یک پژوهش نشان داده که مصرف عصارهی کاوا در ترکیب با هورمونتراپی میتواند به کاهش و تسکین مشکلات اضطرابی ناشی از یائسگی کمک کند. عصارهی کاوا ممکن است با داروهای ضد اضطراب تداخل داشته باشد و بهتر است برای درمانهای کوتاهمدت استفاده شود. مصرف کاوا در بسیاری از کشورها یا ممنوع شده یا تحت شرایط خاص مجاز است. پس قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات رژیمی
برخی تغییرات در رژیم غذایی میتواند به تسهیل علائم یائسگی کمک کند. برخی مواد غذایی بهعنوان محرک علائم عمل میکنند و میتوانند علائم را تشدید کنند. بهطورکلی، اجتناب از نوشیدنیهای خیلی داغ، کافئین، الکل و غذاهای پر ادویه میتواند از بروز علائمی مثل گرگرفتگی پیشگیری کند. نوشیدن آب خنک زیاد و سایر نوشیدنیهای سالم و خنک میتواند علاوه بر کمک به سلامت عمومی به کنترل و مدیریت گرگرفتگی هم کمک کند. رژیمی سرشار از میوههای تازه، سبزیجات و غلات کامل و مصرف حداقلی شکر و روغن به حفظ سلامت عمومی در طول یائسگی کمک میکنند.
جدا از اینها پوشیدن لباسهای سبک و با الیاف طبیعی میتواند به خنک ماندن و تسکین گرگرفتگی کمک کند. فنون آرامسازی (ریلکسیشن) مانند تنفس عمیق و ماساژ عضلات بدن میتواند اثر آرامکنندگی خوبی داشته باشد. انجام «تمرینات کگل» به تقویت عضلات لگن کمک میکند و ثابت شده در پیشگیری و درمان مشکلات بیاختیاری ادرار مؤثر است. فعال ماندن ازنظر جنسی جریان خون در واژن را بهبود میدهد. از کشیدن سیگار پرهیز کنید، چون میتواند مشکلات مربوط گرگرفتگی در برخی زنان را تشدید کند و خطر ایجاد بیماریهای قلبی، پوکی استخوان و سرطان را افزایش میدهد. داشتن سبک زندگی سالم، رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، رویکرد و روحیهی مثبت و از همه مهمتر از درون احساس زیبایی کردن برای پذیرش تغییرات مرتبط با یائسگی کافی است. شاد باشید و به زنانگی خود افتخار کنید.