ارتباط اشعه ایکس با تومور مغزی

نتایج یک تحقیقات جدید نشان می دهد که استفاده از اشعه ایکس برای رادیولوژی دندان ها، خطر بیماری هایی را که عموما تومور مغزی نامیده می شوند، افزایش می دهد. اشعه ایکس بزرگترین خطر شناخته شده برای تومورهای غیرسرطانی و یا اصطلاحا خوش خیمی است که در ناحیه سر و مغز رشد می کنند.

در این تحقیقات جدید همچنین تاکید شده است که در آمریکا عکسبرداری (رادیولوژی ) مستمر و دوره ای از دندان ها بزرگترین و عمومی ترین روش تابش اشعه ایکس به افراد سالم است که از نظر پزشکی و سلامتی به این حد از قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس نیاز ندارند.

این تحقیقات که توسط گروهی از پژوهشگران در دانشگاه «یل» انجام شده تاکید می کند که شمار زیادی از افرادی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند هر ساله برای عکسبرداری از ناحیه دهان در معرض اشعه ایکس قرار می گیرند. در صورتیکه توصیه های پزشکی و سلامت عمومی نشان می دهد که انجام این عکسبرداری ها هر چند سال یک بار کافی است.

با وجودیکه اکثر تومورهای مننژیت خوش خیم هستند ولی این احتمال وجود دارد که ضریب رویش آنها افزایش یافته و گاه به حدی بزرگ می شوند که عوارض جانبی جدی مثل از دست دادن شنوایی ، ضعف بینایی، فراموشی و سردردهای مزمن را به وجود می آورند.

در گذشته نیز تحقیقات کم دامنه تری در مورد ارتباط بین تاباندن اشعه ایکس به ناحیه سرو صورت با رویش و رشد تومورهای مغزی انجام شده بود. اما در تحقیقات جدید که پر دامنه ترین مورد از پژوهش های مشابه است مشخص شده است که در میان افرادی که هر سال برای عکسبرداری از دندان مورد تابش اشعه ایکس قرار می گیرند احتمال ابتلا به تومورهای مننژیت ۴۰ تا ۹۰ درصد بیشتر از دیگران است.

این تحقیقات ارتباط این دو موضوع را نشان می دهد ولی ثابت نمی کند که بروز و رشد تومورهای مغزی لزوما ناشی از تابش بیش از حد اشعه ایکس است. این تحقیقات براساس آزمایش های بالینی روی هزار و چهارصد نفر از افراد سن ۲ تا ۶۹ ساله انجام شده که تومورهای مننژیت داشتند. بررسی سابقه پزشکی این افراد نشان داده که ارتباط بین اشعه ایکس و احتمال بروز و رشد تومورهای مغزی در بین افرادی که زیر سن ۱۰ سال مورد تابش اشعه ایکس قرار گرفته اند بیشتر از دیگران است.

نتایج این پژوهش در شماره اخیر نشریه «موسسه سرطان آمریکا» منتشر شده است.
جامعه دندانپزشکی آمریکا در واکنش به انتشار نتایج این تحقیقات در بیانیه ای اعلام کرد که دستورالعمل و راهنمای این نهاد به دندانپزشکان این است که فقط در صورت لزوم از عکسبرداری و اشعه ایکس استفاده کنند. این نهاد همچنین اعلام کرده که برای کاستن از تاثیرات منفی اشعه ایکس بر ناحیه سر و گردن بیماران باید از پوششهای محافظ برای پوشاندن سر و صورت بیمار و همینطور فیلمهای با سرعت بالا و یا عکسبرداری دیجیتال استفاده شود که مدت زمان تابش اشعه را کاهش می دهد.

در بیانیه جامعه دندانپزشکی آمریکا همچنین گفته شده است که برخی از بیماری های ناحیه دهان و دندان ، از جمله پوکی دندان ، وجود عفونت و یا غده را نمی توان با معاینات معمولی تشخیص داد و بنابراین استفاده از عکسبرداری با اشعه ایکس برای تضمین سلامت بیمارن ضروری است.

برخی از متخصصان مغز و اعصاب در آمریکا ضمن استقبال از یافته های این پژوهش جدید می گویند در مورد ارتباط بین تومورهای مغزی و تابش اشعه ایکس باید تحقیقات بیشتری انجام شود. ولی در عین حال تاکید می کنند که این تحقیقات بر یک اصل مهم تاکید دارد و آن این است که از تابش اشعه ایکس فقط باید در مواردی استفاده کرد که واقعا ضروری است.

مردم و دندانپزشک ها باید عادت کنند که تابش اشعه ایکس در هر صورت قرار دادن بدن در معرض یک عامل غیرطبیعی است و فقط در شرایطی باید چنین کاری کرد که عارضه های موجود در بیمار ثابت کند چنین روشی ضروری است.