بزرگترین تصمیم‌گیری زندگی
قدرت انتخاب و تصمیم مهمترین ویژگی بارز انسان ها محسوب می شود زیرا از اختیار آنها سرچشمه گرفته است. اما افراد برای استفاده از همین ویژگی بارز نیاز به داشتن مهارت دارند. به خصوص وقتی پای بزرگترین تصمیم زندگی، یعنی ازدواج در میان است.
شیوه های تصمیم گیری در افراد متفاوت است. به بیان دیگر انسانها در مورد یک مسئله ثابت به صورت های مختلفی تصمیم گیری می کنند. تصمیم در مورد زندگی مشترک آینده و انتخاب شریک زندگی مسئله ایست که هر فردی به گونه ای خاص با آن برخورد نموده و عمل می کند.
انواع تصمیم گیری
-تصمیم گیری احساسی: فرد براساس یک احساس خاص (عشق، خشم، کینه، حسادت، کمک و …) تصمیم می گیرد.
-تصمیم گیری اجتنابی: فرد به دلیل ترس و نگرانی که دارد، سعی می کند تا آنجا که می تواند، تصمیم گیری را به تعویق اندازد. با این کار فرد فرصت های مناسب زندگی خویش را از دست می دهد.
-تصمیم گیری اخلاقی: تصمیمی است که فرد، برای اتخاذ آن به دلایل و امور اخلاقی تکیه می کند؛ مثلاً ادامه دادن به یک زندگی مشترک پر از تنش و تشنج، به دلیل وجود فرزند.
-تصمیم گیری تکانشی: این نوع تصمیم‌گیری، بسیار سریع و بدون توجه به عاقبت کار، یا ارزیابی و توجه به موقعیت‌ها و شرایط صورت می‌گیرد. مثلاً فردی، فرد مقابل خود را برای کاری که در نظر دارد ترغیب به عجله می کند و قدرت تفکر در مورد یک عمل درست را از او می گیرد.
-تصمیم گیری مطیعانه: این نوع تصمیم گیری می تواند آسیب زیادی به موضوع تصمیم (مثلاً ازدواج) وارد کند. در تصمیم گیری مطیعانه، دیگران برای یک یا دو نفر یا موضوعی تصمیم می گیرند، بدون آنکه فرد یا افراد یا موضوع مورد تصمیم، نقشی در این تصمیم گیری داشته باشند. نمونه این تصمیم‌گیری را می‌توان در ازدواج های قدیمی مشاهده کرد.
-تصمیم گیری عقلانی: سالم ترین تصمیم ها، تصمیمی است که براساس تفکر، تحقیق، مطالعه و ارزیابی صورت بگیرد. این تصمیم گیری براساس واقعیات است و معمولاً خطا و اشتباه در آن به ندرت دیده می شود.
اصول تصمیم‌گیری عقلانی
تصمیم‌گیری عقلانی نیز مانند سایر مهارت ها، دارای اصول مهارتی به ترتیب زیر است:
۱٫ مواجه شدن با یک تصمیم: زمانی است که فرد متوجه می شود باید تصمیم بگیرد. بنابراین روی آن تمرکز کرده و ضمن روشن کردن موضوع تصمیم، اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری می کند.
۲٫ حق انتخاب و بررسی موضوع مورد تصمیم براساس اطلاعات: با راه‌حل ها و اطلاعاتی که فرد به دست می آورد، حق دارد تصمیمی درست برای موضوع مورد نظر بگیرد.
۳٫ ارزیابی پیامدهای پیش‌بینی شده حق انتخاب: فرد پیامدهای متفاوت گزینه های پیش رو را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد تا معقول ترین آنها را انتخاب کند.
۴٫ تعهد به تصمیم: نسبت به تصمیمی که گرفته می شود، باید پایبند بود و به آن اعتقاد داشت.
۵٫ برنامه ریزی برای انجام تصمیم: حتی تصمیم عقلانی هم نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
۶٫ اجرا یا انجام تصمیم: در این مرحله، فرد به صورت عملی وارد مراحل برنامه ریزی شده می شود. مثلاً تصمیم به ازدواج که مراحلی همچون خواستگاری، نامزدی، خرید و غیره دارد.
۷٫ ارزیابی پیامدهای واقعی اجرا یا انجام تصمیم: فرد به بررسی و ارزیابی تصمیمی می پردازد که یا ناموفق بوده یا آن موفقیت لازمی را که فکر می کرده، نداشته است. سپس مراحلی را که از سر گذرانده، مورد بررسی قرار می‌دهد تا برای برنامه آینده‌اش شروع به برنامه ریزی جدید نماید.
منبع: دنیای سلامت
