شیشه آلات آزمایشگاهی

شیشه آلات آزمایشگاهی از پرکاربردترین لوازمی هستند در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله آن‌ها می‌توان به بشر آزمایشگاهی که وسیله‌ای کاربردی در آزمایشگاه است و اغلب در انجام آزمایش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره کرد.

ظروف شیشه‌ای از دیرباز در آزمایشگاه‌های مختلف مانند آزمایشگاه‌های شیمی و زیست مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

از ظروف شیشه‌ای معمولا برای حرارت‌دهی، جابه‌جایی و همچنین نگهداری برخی از مواد استفاده می‌شود. بسیاری از موادی که در آزمایشگاه‌ها، به‌ویژه آزمایشگاه شیمی، مورد استفاده قرار می‌گیرند، اکثرا با ظروف پلاستیکی واکنش می‌دهند.

شیشه خلاف ظروف فلزی و پلاستیکی، واکنش‌پذیری کمتری با مواد دارد و به ‌همین دلیل در آزمایشگاه‌ها به فراوانی استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از ظروف شیشه‌ای در آزمایشگاه

با اینکه ظروف پلاستیکی، امروزه جای بخش عظیمی از ظروف شیشه‌ای را در آزمایشگاه گرفته‌اند، اما هنوز نتوانستند به‌طور کامل شیشه‌آلات آزمایشگاهی را از رده خارج کنند. دلیل این امر نیز مزایای شیشه بر پلاستیک است. در ادامه به برخی از مزایای استفاده از ظروف شیشه‌ای اشاره می‌کنیم.

• شفافیت: شفاف‌بودن شیشه به اپراتور این اجازه را می‌دهد تا بتواند به‌طور دقیق‌تر بر انجام آزمایش نظارت داشته باشد.
• مقاومت در برابر حرارت: برخلاف ظروف فلزی و پلاستیکی، شیشه مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد و می‌تواند شوک حرارتی را تحمل کند.
• بی‌اثربودن: از دیگر مزایای استفاده از شیشه، بی‌اثربودن است که باعث می‌شود تا با مواد وارد واکنش نشود. این نکته در نگهداری مواد بسیار حائز اهمیت است.

انواع شیشه های آزمایشگاهی

به‌طور معمول شیشه‌ آلات آزمایشگاهی، اعم از بشر آزمایشگاهی، از ۲ نوع رایج شیشه یعنی بروسیلیکات و کوارتز ساخته می‌شوند. در ادامه به معرفی هریک از انواع شیشه می‌پردازیم.

بروسیلیکات

بروسیلیکات که رایج‌ترین نوع شیشه برای ساخت ظروف آزمایشگاهی به‌شمار می‌رود، به‌طور طبیعی شفاف است و مقاومت خوبی در برابر گرما و شوک حرارتی دارد.

از دیگر ویژگی‌های این نوع از شیشه می‌توان به ضریب انبساط گرمایی کم و مقاومت بالای آن نسبت به خوردگی اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث شده تا از این نوع شیشه در ساخت انواع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی استفاده شود.

نکته قابل توجه در استفاده از شیشه آلات ساخته‌شده از بروسیلیکات مانند بشر آزمایشگاهی این است که این ماده در برابر برخی از مواد شیمیایی مانند هیدروفلوئوریک اسید، اسید فسفریک و محلول‌های خورنده قوی، بی‌اثر نبوده و با آن‌ها وارد واکنش می‌شود.

کوارتز

کوارتز یکی از واکنش‌ناپذیرترین موادی است که برای ساخت شیشه آلات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با نام شیشه سیلیس نیز شناخته می‌شود.

ضریب انبساط حرارتی ظروف کوارتزی بسیار کم است و از آن‌ها می‌توان در هر دمایی استفاده کرد. شیشه‌ آلات کوارتزی را می‌توان تا دمای ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم کرد و سپس، بدون اینکه نگران ترک‌خوردن بود، در آب سرد قرار داد.

شیشه‌های کوارتزی در آزمایش‌های مربوط به اشعه مادون قرمز و فرابنفش بسیار استفاده می‌شود. دلیل این امر را نیز می‌توان توانایی عبور طیف وسیعی از طول‌ موج‌های نور توسط این نوع از شیشه دانست.

بشر آزمایشگاهی که از جنس کوارتز ساخته شده، برای اندازه‌گیری‌های حجمی، نگهداری و ذخیره نمونه‌ها و مواد شیمیایی و همچنین مخلوط‌کردن مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع شیشه آلات آزمایشگاهی

شیشه‌آلاتی که در آزمایشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند معمولا به ۲ دسته کلی تقسیم می‌شود. در ادامه به معرفی هر یک آن‌ها می‌پردازیم.

شیشه آلات حجمی

شیشه‌آلات حجمی که برای اندازه‌گیری مقدار مایع یا محلول مورد نظر در آزمایشگاه استفاده می‌شود، شامل موارد زیر است:

• مزور یا استوانه مدرج: مزور یا استوانه ی مدرج نوعی ابزار حجم‌سنجی است که برای برداشتن حجم معینی از مایعات به‌کار می‌رود. این وسیله دارای دقت کمتری نسبت به بورت و پیپت است.
• پیپت: پیپت نوعی لوله طویل و مدرج است که ۲ سر باز دارد. این وسیله شیر خروجی ندارد و برای برداشتن مایعات از آن استفاده می‌شود. البته دقت این وسیله در اندازه‌گیری حجمی از بورت کمتر است.
• بورت: بورت وسیله‌ای پرکاربرد در تیتراسیون‌های حجمی است که برای برداشتن حجم معینی از محلول‌های مخصوص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بورت را می‌توانید به‌شکل لوله‌ای مدرج و طویل که دارای یک شیر برای کنترل خروج محلول است، در اکثر آزمایشگاه‌ها بیابید.

• بالن ژوژه: بالن‌ها ظروف شیشه‌ای گلابی‌شکل هستند که ابعاد مختلفی دارند. بالن ژوژه برای اندازه‌گیری حجم مشخصی از مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شیشه آلات حرارتی

از شیشه‌آلات حرارتی معمولا برای حرارت دادن به نمونه‌های آزمایشگاهی و محلول‌ها استفاده می‌شود. در ادامه به معرفی این ظروف می‌پردازیم.

• ارلن: ارلن آزمایشگاهی دارای حجم‌ها و انواع گوناگونی است و برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله به ۲ صورت ساده و مدرج در آزمایشگاه‌ها یافت می‌شود.
• بشر: بشر آزمایشگاهی، وسیله‌ای است که از آن برای گرم‌کردن و هم‌زدن مایعات استفاده می‌شود. بشر آزمایشگاهی خود در اندازه‌های گوناگون عرضه می‌شوند.
• کندانسور یا مبرد: کندانسور یا مبرد از دیگر شیشه آلات آزمایشگاهی است که برای عمل تقطیر یا سردکردن بخار مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع بندی

اولین چیزی که در یک آزمایشگاه توجه افراد به‌خود جلب می‌کند، ظروف شیشه‌ای گوناگون است. این ظروف مانند بشر آزمایشگاهی دارای انواع مختلفی هستند که هر یک کاربرد خاص خود را دارند.

فروشگاه اینترنتی ای آز با عرضه معتبرترین تجهیزات شیمیایی، امکان خرید اینترنتی انواع شیشه آلات آزمایشگاهی باکیفیت را در اختیار مشتریان قرار می‌‌دهد.