منشاء رود نیل کجاست؟

شاید اینکه منشاء رود نیل به‌عنوان بلندترین رود روی کره‌ی زمین کجا است پرسش ساده‌ای به نظر بیاید، ولی واقعیت این است که هزاران سال کسی نمی‌داند منشاء دقیق این رود بزرگ از کجاست. حتی امروزه که عصر ماهواره‌ها و دیگر تکنولوژی‌های جدید است نیز پیدا کردن منشاء رود نیل کار آسانی نیست.

پاسخ ساده به پرسش منشاء رود نیل، این است که رود نیل دو منبع دارد؛ آبی که از سمت اتیوپی می‌آید که دو سوم کل رود را شامل می‌شود و آبی نیز از برکه‌های بزرگ آفریقا می‌آید. با این حال اگر در تاریخ به عقب برگردیم، درمی یابیم که پاسخ به پرسش منشاء رود نیل به همین سادگی نیست!

مردم روم باستان برای اشاره به چیز غیرممکن، از اصطلاح «غیرممکن مانند یافتن منشاء رود نیل» استفاده می‌کرده‌اند که اشاره داشته به اینکه منشاء رود نیل معلوم نیست و پیدا کردن منشاء آن غیرممکن است. یکی از امپراتورهای روم باستان در سال ۶۰ تا ۶۱ میلادی ماموریتی تعریف کرد تا بتوانند منشاء این رود بزرگ را کشف کنند. در این ماموریت گروه کوچکی از گارد امپراتوری به همراه مردانی از اتیوپی تلاش بسیار زیادی کردند تا منشاء رود نیل را پیدا کنند، ولی ناموفق بودند.

اینکه آن‌ها چه زمانی جستجوی خود را متوقف کردند مشخص نیست، ولی در تاریخ اینچنین نوشته شده است که این گروه به حجم بسیار زیادی از آب رسیدند و همانجا را منشاء رود نیل در نظر گرفتند و کار خود را پایان دادند؛ در صورتی که منشاء کل آب نیل مشخص نشده است. برخی متون می‌گویند که حجم بسیار زیاد آب کشف شده توسط گارد امپراتور در سودان جنوبی کنونی بوده است. البته برخی دیگر نیز می گویند گارد امپراتور تا اوگاندا نیز به دنبال منشاء نیل جستجو کرده‌اند. به هر حال امپراتور آن زمان روم، در سال ۶۸ میلادی وفات یافت و نتوانست پاسخ پرسش خود را پیدا کند.

قبل از رومی‌ها، مصریان باستان نیز به دنبال منشاء نیل گشته‌اند و به اعتقاد محققین، تا خارطوم پایتخت سودان نیز پیش رفته‌اند، ولی آن‌ها نیز ناموفق بوده‌اند. سه قرن قبل از میلاد مسیح فرعون مصر گروهی را برای این کار تعیین کرد و این گروه منشاء نیل را کوهستان‌های اتیوپی تشخیص دادند.

امروزه این توافق وجود دارد که نیل دارای دو منبع آب است. نیل آبی و نیل سفید. این دو آب در خارطوم، پایتخت سودان به یکدیگر می‌رسند و سپس به سمت مصر رهسپار می‌شوند. رود نیل آبی از برکه‌های اتیوپی می‌آید و رود نیل سفید نیز از اوگاندا می‌آید. اینکه خود برکه‌های اتیوپی از کجا نشات می‌گیرند و چگونه این حجم آب وارد رود نیل می‌شود چیزی است که هنوز هم مشخص نشده است.