چرا آمار سزارین در ایران بالاست
یک مقام وزارت بهداشت می‌گوید ایران رتبۀ نخست عمل سزارین را در دنیا دارد و وزارت بهداشت تلاش می‌کند تا برای ترغیب زنان به زایمان طبیعی فرهنگ‌سازی کند.
بالا‌ترین آمار زایمان به روش سزارین در ایران ۵۶ درصد بوده که این آمار از سال ۹۳ تا کنون شش درصد کاهش یافته و به ۵۰ درصد رسیده است.
سازمان بهداشت جهانی، استاندارد عمل سزارین را ۱۰ تا ۱۵ درصد اعلام کرده است.
اکنون ۵۰ درصد از زایمان‌ها در ایران به روش سزارین انجام می‌شوند و به گفته دکتر فرح بابایی، رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وزارت بهداشت می‌کوشد تا در سال جاری با فرهنگ سازی و اقدام‌های ترویجی میزان عمل‌های سزارین را از ۵۰ درصد به ۴۶ درصد کاهش دهد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت، می‌گوید در حال حاضر محوریت اصلی این اداره کاهش آمار عمل سزارین است. سازمان بهداشت جهانی در ماه آوریل امسال با انتشار گزارشی نسبت به افزایش نرخ عمل سزارین در برخی کشورها ابراز نگرانی کرد و از دولت‌ها خواست تا برای کاهش سزارین‌های غیرضروری اقدام کنند.
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید میزان استاندارد عمل سزارین ۱۰ تا ۱۵ درصد است. به گفته رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت رسیدن به استاندارد تعیین شده سازمان بهداشت جهانی در ایران ۱۰ تا ۱۵ سال طول می‌کشد. به نوشته پایگاه خبری پزشکان بدون مرز در حال حاضر ۷۵ درصد از سزارین‌هایی که در ایران انجام می‌شوند غیرضروری است.
اما اصلا‌ً عمل سزارین نسبت به زایمان طبیعی چه عوارضی دارد؟ حسن نایب هاشم، پزشک عمومی مقیم وین در اتریش، می‌گوید: «سزارین برای مادر و جنین عوارض بسیاری دارد. از خونریزی گرفته تا عفونت گرفته؛ مثل هر جراحی می‌تواند بعضا‌ً چسبندگی‌هایی بوجود بیاورد برای مادر و عوارض دیررسی را دارد برای زایمان‌های بعدی. برای اینکه اگر سزارین صورت بگیرد قاعدتا‌ً عمل‌های بعدی هم باید به صورت سزارین باشد و گرنه این خطر دارد که پارگی رحم صورت بگیرد و یا ممکن است جفت در جای مناسبی قرار نگیرد. به هر حال اینها عوارضی است که می‌تواند مرگ زا شود. اینها عوارضی است برای مادر. در کودکان سزارینی هم میزان عوارض بیشتر است. ممکن است آنها به آسم و یا دیابت مبتلا شوند. به آلرژی یا چاقی بیش از حد مبتلا شوند. این را علم ثابت کرده و آمار دقیق در این ارتباط هست.»
از انگیزه‌های اقتصادی و اجتماعی مختلفی به عنوان عوامل افزایش عمل سزارین در ایران نام می‌برند. انگیزه‌های اقتصادی و اجتماعی که حسین قاضیان جامعه‌شناس در آمریکا اینگونه توضیح می‌دهد: «پزشکان در برابر تقاضا معمولا‌ً خیلی مقاومت نمی‌کنند. چون هم خودشان و هم سازمانی که در آن کار می‌کنند معمولا‌ً از این موضوع منتفع می‌شود و گاهی حتی خانم‌ها را تشویق می‌کنند. به علاوه نظام بیمه‌ای هم چون حمایت می‌کند، گویی کسی اینجا ضرر نمی‌کند. نه متقاضی، نه پزشک، نه بیمارستان. فقط این بار روی کل جامعه گذاشته می‌شود. از طرف دیگر با یک نوع پرستیژ با تاخیر روبرو هستیم. یعنی یک زمانی در غرب که منبع صدور ارزش‌هایی از این دست بوده عمل سزارین یک نوع پرستیژ به حساب آمده، به مرور به اینجا منتقل شده و هنوز که هنوز است برای عده‌ای نشانه امروزی بودن و با کلاس بودن و داشتن پرستیژ است. در حالی که در خود غرب این وضعیت ور افتاده. همانطور که ما دیر به سراغ سزارین رفتیم دیر هم از آن دست می‌کشیم. بنابراین این موج هنوز در جامعه ما مانده.»
علاوه بر عوامل اقتصادی عامل جنسی یا روابط جنسی یکی دیگر از عواملی است که به باور حسین قاضیان در اصرار مادران برای انجام عمل سزارین موثر است: «می‌شود گفت در امور جنسی و تصوری که از امور جنسی هم وجود دارد، این یکی دیگر از عوامل است. چون این تصور وجود دارد که بعد از زایمان طبیعی ممکن است زن از نظر جنسی برای مرد جذابیت کمتری داشته باشد و بنابراین این راهی است برای کنترل حفظ جذابیت. علاوه بر این، گاهی اوقات تصور هم می‌شود که این ممکن است به زیبایی اندام به طور کلی کمک کند در مقابل زایمان طبیعی، که البته همه اینها تصورات است و لزوما‌ً هم ممکن است درست نباشد.»
بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی پس از ایران رتبه دوم سزارین با ۵۳ درصد از آن برزیل است و کمترین میزان عمل سزارین به آفریقا و جنوب شرقی آسیا تعلق دارد که بین ۳ تا ۸ درصد برآورد شده است.
