خواص سنگ زمرد (Emerald)

تاریخچه سنگ زمرد

کلمه زمرد Emerald مترادف‌ رنگ‌ سبز است.رنگ سبز با شکوه زمرد، عشق به طبیعت را تجلی می‌بخشد. این‌ گوهر زیبا که‌ همرنگ‌ طبیعت‌ و رنگ‌ زندگی‌ است‌ برای‌ ما ایرانیان‌ جلال و جلوه‌ای‌ خاص‌ دارد و رنگ‌ آن‌ گنبدهای‌ سبز و مقدس‌ ائمه‌ را به خاطر می آورد. به‌ همین‌ دلیل‌ بسیاری‌ از خانواده‌ها ترجیح‌ می‌دهند به‌ عروس‌ سرویس‌ زمرد هدیه‌ بدهند.

در فرهنگ‌ های‌ مختلف، اعتقادات‌ متفاوتی‌ درباره‌ زمرد وجود دارد و انسان‌ ها خواص‌ جادویی‌ حیرت ‌آوری‌ برای‌ آن‌ متصور بوده‌اند؛ برای‌ مثال‌ مصریان باستان‌ در دهان‌ مرده‌ زمرد قرار می ‌دادند تا در آن‌ دنیا بهتر تکلم‌ کند و نیز معتقد بودند این‌ سنگ‌ باعث‌ باروری‌ می ‌شود. همچنین‌ برای‌ درمان‌ چشم‌ از آن‌ استفاده‌ می‌ کردند. در بعضی‌ جوامع‌ به‌ عنوان‌ پادزهر و برای‌ درمان‌ بیماری‌ صرع‌ یا بیماری‌ های‌ معده‌ استفاده‌ می ‌شده‌ است‌. گفته می‌شود رنگ زمرد باعث شادی شده، هیچگاه چشمها را خسته نمی‌کند و همیشه بعنوان رنگ حیات و تازگی شناخته می‌شود.

نام اصلی فارسی زمرد دوال یا دوبال است.آن‌ چه‌ مسلم‌ است‌ این‌ که‌ زمرد واژه‌ای‌ یونانی‌ نیست ، چون‌ تا امروز معدن این‌ سنگ‌ در یونان‌ مشاهده‌ نشده ؛ بلکه‌ در قدیم‌ زمرد ترکمنستان‌ از راه‌ جاده‌ ابریشم‌ به‌ اروپا برده‌شده‌ و در چشم‌ بسیاری‌ مجسمه‌ های‌ خدایان‌ اساطیری‌ یونان به‌ کار می‌ رفته‌ است.

باستانیان عقیده داشتند این گوهر برای صاحب خود پاکدامنی و نجابت به ارمغان آورده و او را از ارواح شیطانی مصون می‌دارد. در یونان باستان، زمرد بسیار مورد احترام بوده ولی در روم کمتر مورد توجه قرار می‌گرفته و به ندرت کاربرد پیدا می‌کرده است. پزشکان یونانی از دود زمرد پودر شده و سوزانده شده برای درمان مارگزیدگی،سرماخوردگی و تنگی نفس استفاده می‌کردند و پیش از آن که عینک و ذره بین ساخت شود به منظور مطالعه و رویت اشیای ریز از یک زمرد تراش خورده استفاده می‌کردند و به زمرد سنگ مطالعه می‌گفتند. در تورات زمرد یکی از سنگهای زیربنای شهر بیت المقدس معرفی شده و بدین جهت نزد قوم بنی اسرائیل ارج و قرب خاصی دارد.

درباره سنگ زمرد

در روم باستان، سبز رنگ ونوس خدای عشق و زیبایی بوده است. امروزه نیز رنگ سبز جایگاه خاصی در بسیاری از فرهنگها و مذاهب دارد. به عنوان مثال رنگ سبز در اسلام،رنگ مقدسی است. بسیاری از کشورهای مسلمان در پرچم کشورشان از این رنگ به عنوان نشانه وحدت و یگانگی در ایمان استفاده می‌کنند.

این رنگ همچنین در کلیسایکاتولیک به عنوان برترین رنگ مذهبی در نظر گرفته می‌شود. در یونان‌ باستان‌ زیورآلات‌ به‌ عنوان‌ سمبل‌ قدرت ، سلامت و ثروت‌ نقش‌ بزرگی‌ داشت‌ و معتقد بودند که‌ اگر شخصی‌ قطعه‌ ای‌ زمرد زیر زبان‌ خود داشته‌ باشد از دید مخفی‌ می‌ ماند ؛ به ‌علاوه ، دارندهِ زمرد را صاحب‌ ثروت ، رفاه‌ و قدرت‌های‌ مافوق‌ طبیعی‌ می دانستند. واژه زمرد عربی‌شده اسماراگدوس یونانی است که از کلمه یونانی Smaragdos به معنی سبز گرفته شده است و این واژه یونانی نیز از واژه‌ای سانسکریت به معنی سبز گرفته شده است.

خواص درمانی و متافیزیکی سنگ زمرد

زمرد سنگی بسیار پرانرژی و دارای خواص فراوانی است. استفاده از این سنگ برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری صرع بسیار فایده دارد. به ویژه برای کسانی که زمینه ارثی این بیماری در آن ها وجود دارد. به همین دلیل، در گذشته نیز پادشاهان در هنگام تولید فرزندانشان تکه ای زمرد را بر گردن آنان می آویختند تا به صرع مبتلا نشوند، اما برای کسانی که به بیماری صرع مبتلا شده اند، چندان کارساز نیست.

هم چنین قرار دادن زمرد بر روی چاکرای سر و تاجی برای درمان بیماری پارکینسون مفید است؛ زیرا برای برقراری تعادل در سیستم عصبی بسیار اهمیت دارد و علاوه بر جلوگیری از حمله های عصبی، دردهای عصبی را نیز می کاهد. آویختن زمرد بر گردن و هم چنین گذاشتن آن بر چاکرای قلب در درمان گرفتگی رگ ها و بیماری های خونی و نیز درمان ضعف عضلات قلبی و تپش قلب و تقویت آن، بسیار مفید است.

از دیگر خواص زمرد که بسیار به آن اشاره شده، مفید بودن آن برای دستگاه گوارش است. گذاشتن آن بر روی چاکرای خورشیدی، مجاری کیسه صفرا را پاک و فعال می کند و سبب تقویت معده و درمان زخم معده می شود.استفاده از زمرد برای درمان خونریزی داخلی به ویژه اسهال خونی مفید است. نگاه به آن نور چشم را زیاد کرده و آب زمرد بیماری های چشمی را بهبود می بخشد.

هم چنین همراه داشتن این سنگ برای زنان حامله مفید است و بستن زمرد بر ران زن حامله در هنگام زایمان، زاییدن را آسانمی کند. زمرد را سنگ محافظ مسافران  نیز می خوانند.

یکی از حقایق عجیب در مورد زمرد اینست که اگر در معرض حرارت قرار گیرد، عرق می کند یا آب پس می دهد. در متون باستانی نیز به این ویژگی فوق العاده اشاره شده است

 روایات دینی و مذهبی درباره سنگ زمرد

از حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) منقول است که انگشتری زمرد در دست کردن موجب آسانی است که در آن هیچ دشواری نباشد.

در حدیثی دیگر از حضرت امام رضا (علیه السلام) به همین لفظ وارد شده اما به لفظ زبرجد. و فرمود که انگشتر زمرد در دست داشتن فقر را به توانگری بدل می کند.

در کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات آمده است:

زمرد جوهری ثمین (گرانبها) است و از چند نوع بود: نفطی و ریحانی و صابونی و اغلب شکسته بود. معدن وی کوه های مشرق بود و آنجا که زمرد بود معدن زر بود. طبع زمرد گرم و خشک است و دافع همه ی زهر هاست که بسایند و در دوغ علیل را دهند که زهر خورده بود ببول از وی جدا گردد و بعضی گویند که زمرد را اگر بر چشم افعی بمالند چشم افعی آب شود و کور گردد.  زمرد را معدن ظلمات است و اسکندر بیرون آورد و این همه بقایای آن است.

معادن سنگ زمرد در جهان

شاخص زمردهای کلمبیایی هستند که مشهورترین زمردها به این کشور تعلق دارند. کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی، در صدر کشورهای تولیدکننده زمرد جهان قرار دارد. حدود ۱۵۰ ذخیره زمزد در این کشور شناخته شده که مهمترین و مشهورترین این ذخایر، معادن موزوMuzo و شیوور Chivor هستند که در زمانهای گذشته توسط تمدن اینکاها، معدنکاری و استخراج می شده‌اند.

 از نظر اقتصادی مهمترین معدن کلمبیا، معدن کاسکیوز Coscuze است که به صورت تقریبی حدود سه چهارم زمزد تولیدی کلمبیا از این معدن استخراج می‌شود. زمردهای کلمبیایی از زمردهای دیگر کشورها کاملاً متمایز هستند و به جرات می‌توان گفت که مرغوبترین و خوشرنگ ترین زمردها، به کلمبیا تعلق دارد. علاوه بر این، گاهی اوقات از معادن این کشور، زمردهای بسیار نادری استحصال می‌شود تحت نام زمردهای تریپیک trapiche که از مرکز آنها پرتو ساطع می‌شود. با این که بی شک خاستگاه بهترین زمردها، کشور کلمبیاست. مکان پیدایش یک سنگ هرگز بعنوان ضمانتی برای کیفیت آن در نظر گرفته نمی‌شود. چه این که زمردهای مرغوب دیگری نیز در کشورهای زامبیا، برزیل، زیمباوه، ماداگاسکار، پاکستان، هندوستان، افغانستان و روسیه یافت می‌شوند.

کشورهای زامبیا، برزیل و زیمباوه از شهرت بالایی در تجارت بین‌المللی زمردهای مرغوب برخوردارند. رنگ این زمردها تیره تر از انواع کلمبیایی بوده، ته رنگ آبی دارند. زمردهای مرغوب در اندازه‌های کوچک با رنگهای بسیار زنده و ته رنگ زرد از معدن مشهوری در زیمباوه با نام سانداوانا استخراج می‌شوند. همچنین کشور برزیل که در همسایگی کلمبیا قرار دارد. زمزدهایی با رنگ سبز بسیار زیبا از معدن نوا ارال اNova Era استخراج می‌کند، در این کشور زمردهای بسیار کمیاب چشم گربه‌ای و ستاره‌ای با پرتو استخراج می‌شود. امروز به برکت زمردهای یافت شده در کشورهای آفریقایی و برزیل، میزان زمرد در بازار افزایش یافته که موجب خرسندی دوستداران این گوهر شده است.

بهترین‌ کلکسیون‌ زمرد دنیا از نظر تعداد، رنگ، اندازه‌ و تراش‌ در بانک‌ مرکزی‌ کشور کلمبیا قرار دارد. در موزه‌های‌ علوم‌ طبیعی‌ لندن‌ و نیویورک، در بانک‌ مرکزی‌ روسیه‌ و نیز در کشور اتریش‌ زمردهای‌ معروف‌ و مشهوری‌ وجود دارد. به‌ علاوه ، یکی‌ از بزرگ‌ ترین‌ مجموعه‌ های‌ زمرد تراش‌ داده ‌شدهِ دنیا در بانک‌ مرکزی‌ ایران‌ نگهداری‌ می‌ شود که‌ جزو جواهرات‌ ملی‌ کشور ماست. بزرگترین سنگ قیمتی جهان یک زمرد سبز بزرگ است به نام هدیه خدا که حدود ۵۷۵۰۰ قیرات معادل ۱۲کیلوگرم وزن دارد و مالک آن مردی کانادایی به اسم ریگان رینی میباشد. این زمرد شبیه یک هندوانه بزرگ است و بیش از ده میلیون دلار روی آن قیمت گذاشته شده است.

 خواص کانی شناسی سنگ زمرد

از نظر ترکیب شیمیایی و کانی شناسی، زمرد از بریلیوم، آلومینیوم و سیلیکات تشکیل شده است و به همراه آکوامارین آبی، مورگانیت صورتی، هلیدور طلایی به خانواده بزرگ بریل تعلق دارد.بریل در حالت خالص بی‌رنگ است ولی اضافه شدن مقدار کمی کروم و وانادیوم،رنگ سبز زیبای زمرد را در آن ایجاد می‌کند.

فرمول شیمیایی زمرد

۲Be3 Si6O8

سختی زمرد : هشت الی هفت ونیم

اندازه شفافیت زمرد : شفاف تا نیمه‌شفاف

چگالی زمرد : ۲٫۶۶ تا ۲٫۹۲ گرم بر سانتی متر مکعب

رنگ زمرد : زرد طلایی، زرد مایل به سبز، زرد صورتی، سبز زمردی، سفید و بی‌رنگ

جلا : شیشه ای – مات

ژیرمان : کمیاب

محل پیدایش : اتریش ، نروژ ، روسیه مصر ، کلمبیا ، زیمبابوه ، آفریقای جنوبی ,موزامبیک ، تانزانیا ، برزیل ، افغانستان استرالیا ، زامبیا و امریکا

شکل کریستال زمرد : منشوری – بندرت قرصی شکل

سیستم کریستال زمرد : هگزاگونال

کانیهای مشابه : آپاتیت – تورمالین – توپاز

بستر تشکیل کریستال : پگماتیتی – هیدروترمال – پنوماتولیتی –دگرگونی

نوع شکستگی : صدفی- نامنظم

 طریقه نگهداری و شارژ سنگ زمرد

برای شارژ انرژی  سنگ زمرد کافیست یکبار در ماه آن را به مدت ۲۴ ساعت در یک ظرف آب قرار داده و سپس بین ۲ تا ۳ ساعت در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید تا سنگ کاملا شارژ شود و بتوانید از خواص درمانی آن استفاده کنید.