اردی بهشت فصل بلوغ بهاری

به خجسته گی اردیبهشتگان

روز شیراز ، روز فردوسی

و همه ی آنانی که در اردی بهشت چشم به جهان گشوده اند 

اشه Asha یا Ereta واژه اوستایی است که بچم  راستی ، نظم کیهانی یا هنجار هستی است “در گات ها کم و بیش ۱۸۰ بار از اشا نام آورده شده است ” .Ereta درفارسی باستان Arta درسانسکریت Rta ودر پهلوی کهن  Artودر پهلوی جدید و فارسی امروزی Ard  به زبان انگلیسی right به زبان سوئدی rätt از یک ریشه درست شده اند .

artaدر بخش نخستین نام ارتخشتر یا اردشیر که چم فرمانروایی راستی است یا ارتیان (اردوان ) که به چم نگهبان راستی است آمده است .  ” ereta  به چم حرکت مستقیم ( درست ) برای  رسیدن و به دست آوردن است یا به عبارت دیگر : حرکت درست ، در زمان ومکان  درست و ابزار درست برای دسترسی به نتیجه ی درست است ، “

حرکت جاودانه ای که در زمان و مکان جاری است عام ترین قانون مندی جهانست که ویژگیش تغییر و تازه شدن است . به عبارتی حرکت در راستای رسایی و کمال است بطوری که  هر مرحله از کمال ، نردبانی می گردد برای مرحله ی دیگر . سکون و آرامش صرفا جنبه ی نسبی دارد . در این نظم جهانی تنها یک قانون است که پیوست و پویایی هستی ها را هنجار می دهد و آن اشا یا قانون راستی وداد است .  از آنجایی که آدمی در این دکترین از آزادی گزینش برخوردارست درنتیجه از کشته ی خود می خورد به همین سبب  اشا درکردار او دخالتی ندارد اما برآیند کارش  با ترازوی اشا  سنجیده می شود. براصل این دکترین ” هماهنگی بشر با اشا یا هماهنگ شدن او با نظم جهان هستی برایش آرامش می آورد “

اشاوهیشتاAsha vashishta یا بهترین راستی یا اردی بهشت ،گوهر داد است دومین فروزه اهورایی است که در جهان مادی  نگهبان آتش است چرا که آتش مظهر پاکی است .گل مرزنگوش  Origanum Vulgar  یا Origanum majorana اSweet marjoram ویژه ی اشاوهیشتاست

اشاوهیشت یا اردی بهیشت نام سومین روز و دومین ماه سال است که چون نام ماه و روز همانند بشود اردیبهشتگان خوا نده و انرا جشن گیرند . اردی بهشت جشن اخلاق و فضیلت آدمی است ، جشن نیکی و نیک کرداری است چرا که راستی بهترین نیکی است . در نماز روزانه  اشه وهیشت یانماز اشه زرتشتیان خوانند.

اشم وهو وهیشتم استی اوشتا استی اوشتا اهمایی هیت اشایی وهیشتایی اشم

ashem vohû vahishtem astî
ushtâ astî ushtâ ahmâi
hyat ashâi vahishtâi ashem.

Holiness (Asha) is the best of all good:
it is also happiness.
Happy the man who is holy with perfect holiness!۱

راستی بهترین نیکی است ، خرسندی است . خرسندی برای کسی که راستی را برای بهترین راستی بخواهد.

اردی بهشت فصل بلوغ بهاری در استان پارس  به ویژه درشیراز است ، شیراز اقلیم رنگ و بو می شودیا به تعبیر دقیقی” خلعت اردیبهشتی ” می پوشد به “راستی صولت برد می آرامد و اوان دولت ورد می رسد ” “و جمال دختر رز نور چشم ” همگان می گردد ،

پیراهن برگ بر درختان                   چون جامه ی عید نیک بختان

اول اردی بهشت ماه جلالی             بلبل گوینده بر منابر قضبان

بر گل سرخ از نم اوفتاده لالی       همچون عرق بر عذار شاهد غضبان

این حال وهوا ی اردی بهشتی است که : چو آب می رود این پارسی به قوت طبع ،آنچنان که  در بهشت فصل ، طبع شاگردان مدرسه نیز به سرایش می پردازد و گله و زاری می کند بی گمان از قیل قال مدرسه دلش می گیرد و فریاد می زند :

اردی بهشت مردم اردی جهنم ماست        زیرا که در دبستان غوغای درس برپاست !

آیا حافظ در بهار توبه شکن ،در اردی بهشت ، ماه می ، ماهی که خم ها به جوش می آیند و هوا شراب خواره می شود ازقیل قال مدرسه دلش می گیرد و فریاد بر می دارد که ما پژواکش را  می شنویم  :

حاشا که من به موسم گل ترک می کنم       من لاف عقل می زنم این کار کی کنم

مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم     در کار بانگ و بربت آواز نی کنم

از قیل قال مدرسه حالی دلم گرفت           یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم

کو پیک صبح تا گله های شب فراق          با آن خجسته طالع فرخنده پی کنم

چرا حافظ به یاد حکایت جم و کاووس کی می افتد و بی ترس و بیم “نامه ی سیاه ” را به هیچ می گیرد ؟

کی بود در زمانه وفا ؟ جام می بیار          تا من حکایت جم و کاووس کی کنم

از نامه ی سیاه نترسم که روز حشر   با فیض لطف او سد ازین نامه طی کنم

این جان عاریت که به حافظ سپرد دوست     روزی رخش ببینم و تسلیم وی کنم

آیا این همان فتوای عقل  بر دانا ست که پورسینا نیز آنرا مطرح کرده است ؟

می حلال گشت به فتوای عقل بر دانا       می حرام گشت به فتوای شرع بر احمق

در هوای بهاری پارس آنهم وقت گل چشم بستن بر جمال دختر رز  کار دیوانگانست :

من که عیب توبه کاران کرده باشم بارها       توبه از می وقت گل دیوانه باشم گر کنم

 شاعر ملی « ادیب برومند » نیز در وصف اردیبهشتِ بهشت گونه سپاهان سروده  است :

خرّما شهر سپاهان ، خاصه در اردیبهشت / کز صفایش بازیابی جلوه خرم بهشت

بنگر از هر سو به هم پیوسته خرمن های گل / بنگر از هر جا به هم روییده سبزی های کشت

آتشین گل های صد برگش به باغ اکنون دمید / آنچنان که آذرگشسب افروخت نار زردهشت

بوی گل ها بشنو و رشد درختان بازبین  / زان چه بستان بان نشاند و زان چه کشتاورز کشت …۱

شیراز  شهر گل و بلبل شهر هزار رازست  ،هر شهری در ایران زمین دارای آب و هوایی است که خواه ناخواه زیبایی می آفریند اما آنچه   که شیراز را جلوه ای دیگر می بخشد قرین بودن نامش با تخت جمشید  که دروازه ی فرهنگی جهان باستان بوده و پاسارگاد،،حافظ ، سعدی و…. است .  نام شیراز به عنوان مرکزیت استان پارس یادآور میراث های کهن سال و کهن یادی است که از دیروز تاریخ مانده تا امروز ما را به فردایمان  پیوند بدهد .شیراز باید پایتخت فرهنگی دنیا نام  بگیرده به پاس همین گنجینه های چندین  و چند هزار ساله ای که دور بر خود دارد .

روز ۱۵ اردی بهشت را به نام روز شیراز ثبت کرده اند کاری است ارزنده اما این نام گذاری را در حالی انجام می دهند که با زدن سد سیوند بزرگترین سند تاریخی ایران زمین و جهان   یعنی تخت جمشید و پاسارگاد رابه تباهی  می کشند .بی گمان توریست خارجی  آهنگ دیدار این میراث ملی و فراملی را دارد .بی گمان حال و هوای  شیراز هم   ویژگی هایی دارد اما آنچه می تواند عامل   درآمدی نه تنها برای فارس بلکه کشور بشود میراث فرهنگی است که امروز مورد غضب است !

سد سیوند سدی که صرفا می توان  از آن به عنوان عامل تخریب از آن نام برد یعنی ازنابودی مراتع گرفته تا میراث فرهنگی ، دکتر محمّدرضا مقدم، در کنفرانس مراتع کشور گفته است :   با چنین ارزش های بی مانندی آیا بدسلیقگی نیست که ارزش مراتع را صرفاً از منظر تولید علوفه برای احشام درنظرگرفته و در نتیجه، مجوز پاک تراشی آن را به بهانه ی احداث جاده، احداث سد (مانند سیوند که سدها هکتار از مراتع را با خود به زیر آّ خواهد برد)، یا طرح های پرسش برانگیزی چون فلاحت در فراغت صادر کنیم؟ ، وزارت نیرو سالانه میلیاردها دلار در بخش سدسازی هزینه می کند؛ سدهایی که در بهترین حالت عمر مفیدی کمتر از ۵۰ سال دارند. با این وجود، هیچ کوشش و سرمایه گذاری چشمگیر و شایستهای برای حفظ اراضی بالادست که همانا مراتع کشور باشند، انجام نداده و نمی دهد؛”

تازه پس از این همه نابخردی ها و دشمنی مستقیم با فرهنگ باستانی آقای احمدی نژاد در سفرش به فارس گفته است :

دعوت می کنم قدرتهای دنیا به خرج ملت ایران به پاسارگاد سفر کنند و تخت جمشید را ببینند تا به قدرت و توانمندی این ملت آشنا شوند.  ابرقدرتها از تاریخ بی خبرند ظاهرا از علم و دانش تاریخی بی بهره اند، نمی دانند که ملت ایران تنها ملتی است که بیش از هفت هزار سال تاریخ پرافتخار فرهنگ و تمدن دارد و همه علوم امروز بشریت مرهون دانشمندان ایران زمین است “.

به صدای داریوش بزرگ شاه شاهان گوش می دهم که می گوید :

:ای اهوره مزدا ! مارا از سه آفت دور نگهدار : دروغ ، دشمن و خشکسالی.”