معرفی شهر حریره؛ شهر هزار ساله جزیره کیش

شهر باستانی حریره در شمال جزیره کیش متعلق به دوره ایلخانان است و تا حدود ۵۰۰ سال پیش یکی از شهرهای پررونق حاشیه خلیج فارس به حساب می آمد.

شهر باستانی حریره (به انگلیسی : Harireh Ancient City ) به قرن ۵ – ۱۰ قمری باز می گردد که در شمال جزیره کیش قرار گرفته است . این شهر باستانی در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهر باستانی حریره از توابع شهرستان بندر لنگه و یکی از مناطق دیدنی استان هرمزگان در بخش کیش است.

 

وسعت این شهر ۱۲۰ هکتار است و با کاوشهای که انجام شده بخش های از شهر از جمله مجموعه ساحلی ، عمارت اعیانی ، حمام ، مسجد تاریخی ، کارگاه شیشه گری و قنات های قدیمی شهر کشف شده اند.

شهر باستانی حریره تا دوره ایلخانان ارزش ویژه ای داشته است و بارها مورد بازسازی قرار گرفته است به همین خاطر شهر حریره تا حدود ۵۰۰ سال پیش کانون توجهات بوده است.

 

تاریخچه شهر باستانی حریره

در بسیاری از کتابهای قدیمی که توسط گردشگران نوشته شده است ، شهر باستانی حریره شهری آباد و باشکوه بوده است که به دلیل همین سر سبزی و آرامش به عنوان حریره شناخته می شده است.

علت انتخاب محل فعلی برای ساخت شهر بندری حیره وجود ساحل صخره ای مرتفع و ۳ خلیج و دماغه در این منطقه بوده است.

 

در اواسط قرن چهارم حدود سال ۳۵۶ قمری ، بندر تجاری – اقتصادی سیراف ویران شد و بازرگانان سیرافی به سمت جزیره کیش کشیده شدند و همین مسئله باعث ایجاد شهر حریره شد. شهر حریره یادگار دوران شکوفایی و رونق اقتصادی جزیره کیش است.

کشف فضاهایی از جمله مسجد جامع ، حمام ، خانه اعیانی و تاسیسات آبی نشان دهنده معمای زیبای این شهر است.

 

اشیای با ارزش تاریخی به دست آمده نشان دهند غنای فرهنگی و شکوفایی جزیره کیش است که در زمان شکوفایی خود یکی از مهم ترین نقاط خلیج فارس بوده است.

شهر حریره در کنار دریا ساخته شده ا ست و هنوز معماری و فضاهای ناشناخته زیادی دارد.

مجموعه کانال های زیرزمینی و چاه های متعدد در گوشه و کنار شهر ، مجموعه ای بسیار جالب و نادر است که عملکرد شان هنوز مشخص نشده است ولی به نظر می رسد برای دسترس راحت تر به دریا و ماهیگیری و صید مروارید و مرجان احداث شده اند.

 

خانه اعیانی شهر حریره

خانه اعیانی شهر حیره شباهت زیادی به خانه های اعیانی اصفهان و کاشان باستان دارد و یکی از نمادهای قدیمی خانه های حاشیه خلیج فارس است.

وسعت زیاد خانه و فضاهای مختلف و متنوع آن ، کاشی های ستاره ای که مانند کاشی های بناهای مهم ایلخانی در تخت سلیمان و سلطانیه است نشان می دهد که این عمارت به فردی ثروتمند تعلق داشته است.

 

بخش های به جا مانده در خانه اعیانی شامل سکوهای در ورودی ، اتاق شاه نشین و حیاط مرکزی است. با توجه به مساحت زیاد خانه اعیانی و بخش های مختلفی که دارد گمان میرود که در خانه اعیانی شهر حریره چند خانواده زندگی می کرده اند.

 

اتاق هایی با کف شیار دار

این اتاق ها با شیب ملایم از شمال به جنوب داشته شده اندو کف ان ها با ملاتی از ترکیب پودر سنگ های مرجانی و آهک و ساروج ساخته شده است و حالتی شیار دار دارد که تا کنون در هیچ محوطه باستانی دیگری دیده نشده است.

بعد از سالها کاوش باستان شناسان به این نتیجه رسیدن که این اتاق ها برای بدست آوردن شیره خرما طراحی شده اند.

 

حمام شهر حریره

حمام شهر حریره صحن های متعدد دارد و وسعت آن به ۵۰۰ متر مربع می رسد.

سربینه ، گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته است و با راهرویی سرپوشیده از هم جدا شده است.

دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرم خانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل میدهد.

 

باستان شناسان معتقدند این حمام یکی از قدیمی ترین حمام های ایرانی است و مربوط به دو دوره ایلخانی و تیموری می شود. با توجه به ظرفیت محدود و دیوار بیرونی که تا مجموعه عمارت اعیانی در فراز تپه ادامه دارد به نظر می رسد که این حمام خصوصی بوده و به مالک عمارت اعیانی تعلق دارد.

 

اسکله شهر حریره

بعد از ورود به این شهر باستانی در کنار ساحل مسیرهایی را می بیند که مانند هزار تو به هم وصل شده اند. این بخش دیدنی در دوران قدیم اسکله شهر حریره بوده است و کلیت معماری اسکله قابل مشاهده است.

 

نکاتی که باید درباره شهر باستانی حریره بدانید

در حال حاضر بنایی که سقف آن سالم مانده باشد در شهر حریره بسیار کم است ولی همین ساختمان های تخریب شده دیدی دقیق و یکپارچه از معماری ویژه این شهر به شما می دهد.

وسعت خرابه های شهر حریره حدود ۱۲۰ هکتار است که نشان دهنده عظمت و شکوه این شهر در دوران قدیم بوده است.

 

شهر باستانی حریره دارای بناهایی محکم از سنگ آهک و مرجان است ولی بیشتر شهرهای هم دوره آن از خشک برای ساخت بنا استفاده کرده اند.

دیگر ساختمان های به جا مانده در شهر حریزه دیوارهایی محکم از جنس سنگ دارد که اغلب دارای روکش های گچی هستند. از آنجا که موقعیت اقتصادی و تجاری شهر احتمال حمله به آن را افزایش میداده است بناهای شهر با دیوارهای محکم ساخته شده اند تا بتوانند در مقابل حمله های احتمالی مقاومت کنند.

 

مسیر دسترسی به شهر باستانی حریره

برای رفتن به شهر حریره که در شمال جزیره کیش قرار دارد باید وارد جاده کرانه شوید و در نزدیکی مجموعه المپیک کیش ، شهر باستانی حریره را خواهید دید.

زمان بازدید از شهر حریره ۱۰ صبح تا ۱۰ شب است و حدود ۳ – ۴ ساعت طول خواهد کشید تا از تمام شهر بازدید نمایید.